Avrupa Birliği ve İngiltere, Brexit sonrası ticaret şartlarında anlaştı

Elif Karaca | 25/12/2020 | (Tüm Yazılar)

Avrupa Birliği (AB) ve İngiltere, Brexit’in ardından ticari ilişkilere yön verecek koşullar üzerinde anlaştı. AB Komisyonu tarafından dün yayınlanan Ticaret ve İşbirliği Anlaşması taslağına göre, taraflar yeni anlaşmayla gümrük vergisi ve kota olmadan ticareti sürdürecek. “Bütün detayları henüz tam olarak bilinmese de” menşe kurallarına uyan mallara gümrük vergisi ve kota uygulanmayacağı açıklandı. Ancak sağlanan anlaşmanın, bu aşamadan sonra İngiltere parlamentosu ve Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından da onaylanması gerekiyor. İngiliz parlamentosunun anlaşmayı 30 Aralık'ta oylaması beklenirken, ana muhalefetteki İşçi Partisi de destek vereceğini açıkladı.

Yeni dönemde Londra ve Brüksel arasındaki ticari ilişkileri şekillendirecek anlaşma sağlanamasaydı, taraflar arasındaki ticaret Dünya Ticaret Örgütü (WTO) kurallarına göre yapılacaktı. Bu da daha fazla bürokrasi, gümrük vergileri ve sınırlarda ek kontrolleri beraberinde getirecek ve dolayısıyla maliyetlerin artmasına neden olacaktı.

Müzakere süreci

Her iki tarafın da parlamentolarında önümüzdeki günlerde verilmesi beklenen onayların ardından yürürlüğe girecek anlaşmanın, mal ve hizmet ticaretinin yanı sıra rekabet, kamu destekleri, vergi, yatırımlar, ulaştırma, balıkçılık, enerji, data güvenliği ve sosyal güvenlik gibi alanları da kapsaması bekleniyor.

Anlaşmasız Brexit halinde iki tarafın da ihracat ve ithalat için ödeyeceği vergiler artacak, bu da fiyatlara yansıyacaktı. İki tarafın da bunu engellemek için yoğun çaba harcadığı, pandemi sürecinin zorluklarına rağmen, müzakerelerin yüz yüze yapılan toplantılarla kararlılıkla yürütüldüğü son günlerde iyice belirgin hale gelmişti. Müzakerelerde özellikle adil rekabet, ticari anlaşmazlıkların nasıl çözüleceği ve balıkçılık konusundaki anlaşmazlıklar, en zor başlıklar olarak öne çıkmıştı.

İngiltere, Galler, Kuzey İrlanda ve İskoçya'dan oluşan Birleşik Krallık'ta, Haziran 2016'da yapılan AB referandumunda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı alınmıştı. Uzun süren tartışmaların ardından AB ile varılan anlaşma Aralık 2019’da parlamentoda kabul edilmişti. İngiltere'nin AB üyeliğinden resmen ayrılmasının ardından başlayan bir yıllık geçiş dönemi 31 Aralık 2020’de sona eriyor.

“Paramızın, sınırlarımızın kontrolünü geri aldık”

Başbakan Boris Johnson ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen arasındaki zorlu görüşmelerin sonunda gelen anlaşmanın, sıfır gümrük vergisi ve sıfır kota öngören AB içindeki en büyük ticaret anlaşması olduğu belirtiliyor. Johnson basına yaptığı ilk açıklamada, “Paramızın, sınırlarımızın, ticaretimizin ve balıkçılık yapılacak sularımızın kontrolünü geri aldık. Bu anlaşma, İngiltere'nin her köşesinde aileler ve iş yerleri için mükemmel bir haber” şeklinde konuştu.

Von der Leyen de, ticarette AB kurallarına özen gösterileceğini söyledi ve rekabet hakkının engellenmesi halinde başvurulacak etkili araçlar üzerinde de uzlaşıldığını belirtti.

Anlaşmayla birlikte AB'nin düzenlediği uluslararası öğrenci değişim programı Erasmus'tan da kendi talebiyle çıkan İngiltere, mali katkı sağlaması durumunda AB'nin araştırma programlarına katılabilecek. Avrupa Adalet Divanı'nın yeni anlaşma kapsamında rolü olmayacağı açıklanırken, tarafların anlaşmazlık durumunda AB hukuku yerine uluslararası hukuka bağlı kalınacak farklı bir sistem üzerinde anlaştığı belirtiliyor.

Türkiye’nin durumu

AB ve İngiltere arasında ortak bir konsey kurularak, anlaşmanın nasıl yorumlanacağı ve yerine getirileceği detaylarıyla belirlenecek, ancak başta otomotiv, makine ve tekstil olmak üzere pek çok alanda en önemli ticaret ortaklarımızdan biri olan İngiltere ile Türkiye’nin de en kısa sürede bir anlaşma sağlamasında fayda var. Brexit sonrası ticaretin şartları üzerinde uzlaşma haberinin ardından Dış İşleri Bakanlığı tarafından Anadolu Ajansı’na yapılan açıklamada, 31 Aralık’a birkaç gün kala sağlanan anlaşmanın memnuniyetle karşılandığı belirtildi. Bu anlaşmanın Türkiye'ye hem AB hem de İngiltere ile ilişkilerinde yeni fırsatlar sağlayacağına dikkat çekilen açıklamada, "Bu kapsamda, İngiltere ile Türkiye arasında Serbest Ticaret Anlaşması imzalama hazırlıklarında son aşamaya gelindi" ifadesi de yer aldı.

 

 

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.