Page 10 - KGV 2017_4

IV.

Kira gelirlerinde

tevkifat (vergi kesintisi)

uygulaması

A. Tevkifata tabi kira ödemeleri 3. Kooperatifler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller

Tevkifat (vergi kesintisi - stopaj), kiralamaya konu olan mal ve Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara
hakların sahiplerinin gelir vergilerinde mahsup edilmek üzere, kira yapılan kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması
ödemesi aşamasında, kiracı tarafından yapılan vergi kesintisidir. gerekmektedir. Söz konusu kira ödemeleri üzerinden yapılacak
vergi kesintisinde, kooperatifin türü, mükellef veya muaf olup
Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.
(Bakınız Rehber’in “II/A. Gayrimenkul sermaye iradına konu mal
ve haklar” başlıklı bölümü) gerçek kişiler veya Kanun’da sayılan 4. Yabancı devletler ve uluslararası kurumlar tarafından kiraya
bazı kurumlar tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelirler, verilen gayrimenkuller
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi kapsamında tevkifat Gelir Vergisi Kanunu uyarınca yabancı devletlere, yabancı kamu
kapsamındadır. Tevkifata tabi kira ödemelerine ilişkin bilgiler idare ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlara ait diplomatik statüsü
aşağıda dikkatinize sunulmaktadır: bulunmayan gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara
1. Gerçek kişiler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller yapılan kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması
gerekmektedir.
Gerçek kişiler tarafından işyeri olarak kiraya verilen
gayrimenkullerden elde edilen gelirler tevkifat kapsamındadır. B. Tevkifat yapmak zorunda olanlar
Tevkifat yapmak zorunda olan kişi ve kurumlar ise Gelir Vergisi
Kanunu’nun 94. maddesinde sayılmıştır. Ticaret şirketleri ile gerçek gelirlerini beyan etmek zorunda olan
ticaret ve serbest meslek erbabı, yukarıda belirtilen gayrimenkulleri
Bu kişi ve kurumların, gerçek kişilere yaptıkları işyeri kira ödemeleri kiraladıkları durumda, nakden veya hesaben yaptıkları ödemeler
üzerinden kestikleri vergiler (tevkifat); gerçek kişilerin bu gelirlerini üzerinden, gelir vergisi tevkifatı (vergi kesintisi-stopaj) yapmaya
beyan etmesi durumunda, beyannamede hesaplanan gelir mecburdurlar.
vergisinden mahsup edilebilmektedir.
Aynı şekilde; kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu
Kiralanan gayrimenkulün ticari işletmenin aktifine kayıtlı olması müesseseleri, sair kurumlar, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar,
durumunda ise ödenen kiralardan tevkifat yapılmayacaktır. dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım
Bunun yanında gerçek kişiler tevkifat yapmak zorunda olanlar fonlarını yönetenler ile zirai kazançlarını bilanço veya işletme
arasında sayılmadığından, gerçek kişiler tarafından diğer gerçek hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin de, nakden veya hesaben
kişilere konut olarak kiralanan gayrimenkullere ilişkin ödenen yaptıkları kira ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapmaları
kiralardan tevkifat yapılmamaktadır. gerekmektedir.
Diğer taraftan bir gayrimenkulün hem konut, hem de işyeri olarak Ancak sayılan kişilerin, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi
kullanılıyor olması durumunda, bu gayrimenkul için ödenen kira tevkifatı yapma yükümlülüklerinin, ticari, zirai veya mesleki
bedelinin tamamı üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiği faaliyetleri kapsamında yaptıkları kiralamalarla ilgili olduğu
unutulmamalıdır. unutulmamalıdır. Bunların, kendilerinin ve ailelerinin ikameti
amacıyla, mesken olarak kiraladıkları gayrimenkuller için ödedikleri
2. Vakıflar ve dernekler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller kiralar, gelir vergisi tevkifatına tabi değildir.
Gerçek kişilerin yanı sıra, dernek ve vakıflara ait gayrimenkullerin Diğer taraftan basit usulde vergilendirilen ticari kazanç sahibi
kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri de gelir mükellefe işyeri olarak kiralanan gayrimenkulün kira bedeli
vergisi tevkifatı kapsamındadır. Ancak Vakıflar Genel Müdürlüğünce üzerinden, bu mükellefler tarafından gelir vergisi tevkifatı
yönetilen ve temsil edilen vakıflara (mazbut vakıf) yapılan kira yapılmadığını da hatırlatmak isteriz.
ödemelerinden tevkifat yapılmamaktadır.
C. Tevkifat oranı
Tevkifat uygulamasında derneğin, kamuya yararlı dernek olması
ya da vakfın Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış bir vakıf Yukarıda sayılan gayrimenkullerin, yasa uyarınca tevkifat yapmak
olmasının önemi yoktur. Başka bir deyişle, mazbut vakıflar hariç, zorunda olan kişi ve kurumlara kiralanması durumunda, ödenen kira
hiçbir ayrım yapılmaksızın tüm dernek veya vakıflara ödenen kira bedelleri üzerinden % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.
bedellerinden bu kesintinin yapılması gerekmektedir. Bu tevkifat kira bedelinin nakden veya hesaben (avans olarak
ödemeler de dahil) ödendiği sırada yapılır.
Aynı şekilde; sendikalar, ticaret odaları, sanayi odaları, ticaret
borsaları, esnaf odaları ve bunların birlikleri ile diğer mesleki Gayrimenkul sahibi adına kiracı tarafından yapılan vergi kesintileri,
kuruluşlara ait oda ve birlikler, siyasi partiler, emekli ve yardım gayrimenkul sahibinin bu gelirleri dolayısıyla yıllık gelir vergisi
sandıklarına yapılan kira ödemeleri de gelir vergisi tevkifatı beyannamesi vermesi halinde, beyanname üzerinden hesaplanan
kapsamında bulunmaktadır. gelir vergisinden mahsup edilir.
8 | Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2017