Vergi Usul Kanunu’nun 281 ve 285. maddelerinde alacak ve borçların değerleme esasları hüküm altına alınmıştır. Buna göre, alacak ve borçların mukayyet değerleriyle değerlenmesi gerekmektedir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacak ve borçlar ise değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınacaktır. Senetli veya senetsiz alacak ve borçların reeskontuna ilişkin hüküm de yine Vergi Usul Kanunu’nun aynı maddelerinde yer almaktadır. Bu hükümler uyarınca, vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacak ve borçlar değerleme gününün kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde, senette faiz nispeti açıklanmış ise bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddinin kullanılması gerekmektedir. 30 Nisan 2013 tarihli ve 64 numaralı Vergi Usul Kanunu Sirküleri uyarınca vadeli olarak düzenlenen çekler de reeskont uygulamasından yararlanabilmektedir. Alacak senetleri ve alınan vadeli çeklerin reeskonta tabi tutulması durumunda, borç senetleri ve verilen vadeli çeklerin de reeskonta tabi tutması zorunludur. Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri ise senetli veya senetsiz bütün alacak ve borçlarını reeskonta tabi tutmak zorundadırlar. Bu kurumların reeskont işlemi sırasında, ya Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddini ya da muamelelerinde uyguladıkları faiz haddini kullanmaları gerekmektedir. 238 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde, reeskont hesaplamasının, iç iskonto yöntemine göre yapılacağı belirtilmektedir. Reeskont uygulamasında iç iskonto formülü aşağıdaki gibidir: | A * 360 | F= | A - ----------------- | | 360 + (m * t) | F= Reeskont tutarı A= Senedin nominal değeri m= İç iskonto faiz oranı t = Vade (Değerleme günü itibariyle kalan gün sayısı) 1 Nisan 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan T.C. Merkez Bankası Tebliği ile vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılan reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık %50,75, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık %51,75 olarak belirlenmiştir. Bu oranlar yayım tarihinde (1 Nisan 2024) yürürlüğe girmiştir. 238 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde ayrıca reeskont işlemlerinde Merkez Bankasınca belirlenen avans işlemlerine ilişkin faiz oranının esas alınacağı belirtilmektedir. Yukarıda da yer verildiği üzere bu oran 1 Nisan 2024 tarihinden geçerli olmak üzere %51,75 olarak belirlenmiştir. Buna göre Vergi Usul Kanunu’nun 281 ve 285. maddeleri kapsamında 1 Nisan 2024 tarihinden itibaren gerçekleştirilecek olan reeskont işlemlerinde, senette veya vadeli çekte faiz nispetinin belirtilmediği durumlarda %51,75 oranının kullanılması gerekmektedir. Saygılarımızla. Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş. Erkan Baykuş |