No: 106

Tarih: 28/11/2023

Konu:

24 Kasım’da TBMM’ye sunulan Kanun Teklifi’nin vergi mevzuatında değişiklik içeren düzenlemeleri.


Özet: 24 Kasım 2023 tarihinde Meclis Başkanlığına sunulan Kanun Teklifi’nin vergi mevzuatında değişiklikler içeren düzenlemeleri aşağıdadır:

- Gerçek kişilerce, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların; ödenmiş sermayesinin en az %50'sine sahip olunması ve elde edilen kâr payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye getirilmesi şartıyla bu kâr paylarının %50’si gelir vergisinden istisna olacaktır. 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanacaktır.

- 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere götürü gider uygulamasına son verilmektedir.

- Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan bazı hizmetlerden (mimarlık, mühendislik, yazılım, çağrı merkezi, eğitim ve sağlık gibi) elde edilen kazançlara ilişkin indirimden yararlanılabilmesi için, gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar bu kazancın tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartı getirilmiş, indirim oranı ise %80 olarak belirlenmiştir. 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanacaktır.

- Yurt dışındaki iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması, kazancın elde edildiği takvim yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartlarının sağlanması durumunda, başka şart aranmaksızın, elde edilen kar paylarının %50’si kurumlar vergisinden istisna olarak değerlendirilecektir. 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanacaktır.

- 31 Aralık 2023 tarihinde sona erecek olan, kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30 Haziran 2024 tarihine kadar uzatılmaktadır. (Yürürlük: Yayım tarihi)

- Bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır. (Yürürlük: Yayım tarihi)

- Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar KDV beyannamelerini vergilendirme dönemini takip eden ayın 19. günü akşamına kadar verecekler ve 21. günü akşamına kadar ödeyeceklerdir. Kanun’un yayımını izleyen ay başında yürürlüğe girecektir.

- Yurt içinden serbest bölgeye yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususu, ÖTV Kanunu’na açıkça yazılmıştır. (Yürürlük: Yayım tarihi)

- Konut kredilerinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri ile bu kredi işlemlerine ilişkin yapılan sigortalar dolayısıyla lehe alınan paralar BSMV istisnası kapsamı dışına çıkarılmaktadır. (Yürürlük: Yayım tarihi)



“Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” 24 Kasım 2023 tarihinde Meclis Başkanlığına sunuldu. Söz konusu Kanun Teklifi’nin vergi mevzuatında değişiklikler içeren bazı düzenlemeleri hakkındaki açıklamalarımız aşağıda dikkatinize sunulmaktadır:

1. Gelir Vergisi Kanunu’nda (GVK) gerçekleştirilmesi öngörülen değişiklikler

a. Sosyal içerik üreticiliğine ilişkin kazanç istisnası (Teklif madde 7)

GVK’nın mükerrer 20/B maddesinde sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğine ilişkin kazanç istisnası düzenlenmektedir.

Kanun Teklifi’nin 7. maddesiyle bu maddenin başlığının "Sosyal içerik üreticiliği, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden sunulan hizmetler ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası" olarak değiştirilmesi öngörülmektedir.

Buna göre internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar da bu istisna kapsamında değerlendirilecektir.

Bu hükümler, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

b. Yabancı şirketlerden elde edilen kâr paylarına ilişkin gelir vergisi istisnası (Teklif madde 8)

Kanun Teklifi’nin 8. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun “Menkul sermaye iratlarında istisnalar" başlıklı 22. maddesine yeni bir istisna eklenmesi öngörülmektedir. Buna göre gerçek kişilerce,

  • Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50'sine sahip olunması ve
  • Elde edilen kâr payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye getirilmesi,

şartıyla elde edilen kar paylarının %50’si gelir vergisinden istisna olacaktır.

Ayrıca, elde edilen kar paylarına (yurt içi ve yurt dışı) uygulanacak istisna oranı (%50) ile yabancı kurumların ödenmiş sermayesine ilişkin %50 oranını, sıfıra kadar indirme veya %100’e kadar artırma konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki verilmektedir.

Bu istisna hükmü, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

c. Götürü gider uygulamasına son verilmesi (Teklif madde 9)

GVK’nın 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde parantez içinde aşağıdaki hüküm yer almaktadır:

"(İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu bentte yazılı giderlere ilaveten bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hâsılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilirler.)"

Kanun Teklifi’nin 9. maddesiyle, yukarıdaki hükmün metninden çıkarılması öngörülmekte ve böylelikle götürü gider uygulamasına son verilmektedir.

Bu madde, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

d. Yurt dışına verilen bazı hizmetlerden elde edilen kazançlara ilişkin indirim (Teklif madde 10)

GVK’nın “Diğer İndirimler” başlıklı 89. maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendinde;

“Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50'si”nin,

gelir vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla beyan gelirden indirilebileceği hükmü yer almaktadır.

Kanun Teklifi’nin 10. maddesiyle, bu hizmetlerden elde dilen kazançlara indirimin uygulanabilesi için kazancın tamamının, elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi şartı getirilmekte, indirim oranının da %80 olarak uygulanması sağlanmaktadır.

İlgili değişiklik, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

e. Yıllara sâri inşaat işleri ve GVK Geç. 67. madde stopajı konusunda Cumhurbaşkanı’na verilen yetkiler (Teklif madde 11 ve 12)

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında yıllara sâri inşaat ve onarım işlerini yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden %5 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmaktadır. Teklif’in 11. maddesiyle Cumhurbaşkanı’nın, bu tevkifat oranının belirlenmesine ilişkin yetkisi genişletilmektedir.

Ayrıca 12. madde ile Cumhurbaşkanı’na; yabancı para cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan gelirler ve döviz cinsinden açılmış hesaplardan elde edilen faiz gelirleri ve kar payları üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi kapsamında yapılacak vergi tevkifatına ilişkin oranı ayrı ayrı veya birlikte %40'a kadar artırma yetkisi verilmektedir.

Bu hükümler, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

f. Sporcu ücretlerinin vergilendirilme usulüne ilişkin geçici maddenin süresinin uzatılması (Teklif madde 13)

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 72. maddesinde, sporcu ücretlerinin sabit oranlarda tevkif suretiyle vergilendirilmesi ve elde edilen ücret gelirlerinin gelir vergisi tarifesinin 4. gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesine ilişkin uygulama yer almaktadır.

31 Aralık 2023 tarihinde sona erecek olan bu hükmün süresi, 31 Aralık 2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.

Bu düzenleme, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

g. Lisanslı depoculuk ürün senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlara ilişkin istisnanın süresinin uzatılması (Teklif Madde 14)

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 76. maddesinde, Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamnda düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların gelir ve kurumlar vergisinden istisna olduğuna ilişkin hüküm yer almaktadır.

31 Aralık 2023 tarihinde sona erecek olan bu hükmün süresi 31 Aralık 2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.

İlgili düzenleme, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

2. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda (KVK) gerçekleştirilmesi öngörülen değişiklikler

a. Katılım Finans Kefalet A.Ş.’ye kurumlar vergisi muafiyeti tanınması (Teklif madde 55)

KVK’nın "Muaflıklar" başlıklı 4. maddesine eklenen hükümle; “Katılım bankalarının ortağı olduğu ve katılım bankacılığı ilke ve esaslarına uygun her türlü finansman için kefalet vermek amacıyla kurulan Katılım Finans Kefalet A.Ş.’ye kurumlar vergisi muafiyeti tanınmaktadır.

Bu hüküm, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

b. Yurt dışı iştirak kazancı istisnası (Teklif madde 56)

KVK’nın 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca (özetle);

  • Yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az % 10'una sahip olunması,
  • İştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süreyle elde tutulması,
  • Yurt dışı iştirak kazancının en az % 15 oranında gelir KV benzeri toplam vergi yükü taşıması,
  • KV beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi,

şartlarıyla kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki şirketlerin sermayesine iştirak eden kurumların, bu iştiraklerinden elde ettikleri iştirak kazançları kurumlar vergisinden istisnadır.

Kanun Teklifi’nin 56. maddesiyle yukarıdaki bende eklenmesi öngörülen paragraf ile;

  • Yurt dışındaki iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması,
  • Kazancın elde edildiği takvim yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi,

şartlarının sağlanması durumunda, (b) bendinde belirtilen diğer şartlar aranmaksızın, elde edilen kar paylarının %50’si kurumlar vergisinden istisna olarak değerlendirilecektir.

Bu hüküm, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

d. Yurt dışına verilen bazı hizmetlerden elde edilen kazançlara ilişkin indirim (Teklif madde 57)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Diğer İndirimler” başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde;

“Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50'si”nin,

kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilebileceği hükmü yer almaktadır.

Kanun Teklifi’nin 57. maddesiyle bu hizmetlerden elde dilen kazançlara indirimin uygulanabilesi için kazancın tamamının, elde edildiği takvim yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi şartı getirilmekte, indirim oranının da %80 olarak uygulanması sağlanmaktadır.

İlgili değişiklik, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

e. İhracatçılarda 5 puanlık kurumlar vergisi oran indirimi (Teklif madde 60)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Kurumlar vergisi ve geçici vergi oranı” başlıklı 32. maddesinin 7. fıkrası uyarınca, ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 5 puan indirimli olarak uygulanmaktadır.

Kanun Teklifi’nin 60. maddesiyle bu fıkraya bir cümle eklenmesi öngörülmektedir. Bu düzenlemeyle, aracı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerine ilişkin elde ettikleri kazançlar için de 5 puanlık indirimden faydalanmaları sağlanmaktadır.

Bu hüküm 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde.

f. Kur korumalı mevduata ilişkin kurumlar vergisi istisnasında süre uzatımı (Teklif madde 61)

Kanun Teklifi’nin 61. maddesiyle, 31 Aralık 2023 tarihinde sona erecek olan, kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 30 Haziran 2024 tarihine kadar uzatılmaktadır.

Ayrıca söz konusu madde ile Cumhurbaşkanı’na, her defasında 6 ayı geçmeyecek şekilde bu süreyi uzatma yetkisi verilmektedir.

İlgili düzenleme, Kanun’un yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

3. Vergi Usul Kanunu’nda (VUK) gerçekleştirilmesi öngörülen değişiklikler

a. Katılma payı (Teklif madde 15)

Kanun Teklifi’nin 15. maddesiyle VUK’a "Katılma Payı" başlıklı mükerrer 413. maddenin eklenmesi öngörülmektedir. Buna göre;

Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan ve bu Kanun’un 5. maddesi kapsamında üçüncü kişilerle paylaşılabilecek bilgilerin gerçek veya tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına 25 kuruştan az olmamak üzere katılma payı alınacaktır. Katılma payı tutarları her yıl yeniden değerleme oranında artırılacaktır.

Katılma paylan, takvim yılının 3’er aylık dönemleri itibarıyla Gelir idaresi Başkanlığı tarafından paylaşılan veriler üzerinden hesaplanacak ve üç aylık dönemi takip eden ayın sonuna kadar veri paylaşılanlara bildirilecektir. Katılma paylan bildirimin yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar Bakanlık merkez muhasebe birimine ödenmesi gerekmektedir. Örneğin Ocak-Şubat-Mart dönemi için hesaplanan tutar Nisan sonuna kadar mükellefe bildirilecek ve Mayıs sonuna kadar ödenecektir.

Süresinde ödeme yapmayanlarla ödeme yapılıncaya kadar bilgi paylaşımı yapılmayacak, gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre vergi dairesince takip ve tahsil edilecektir.

İlgili hüküm, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

b. Yeni makine ve teçhizat alımlarında amortisman uygulaması (Teklif madde 16)

VUK’un geçici 30. maddesi uyarınca özetle;

  • Sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya
  • Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunan mükelleflerce bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ya da
  • Yatırım teşvik belgesi bulunan mükelleflerce bu belge kapsamında

31 Aralık 2023 tarihine kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, mevcut faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanmaktadır.

Kanun Teklifi’nin 16. maddesiyle, 31 Aralık 2023 tarihinde sona erecek olan yukarıdaki uygulamanın süresi 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatılmaktadır.

Düzenleme, yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

c. Banka ve finans kurumlarında enflasyon düzeltmesi (Teklif madde 17)

Kanun Teklifi’nin 17. maddesiyle, VUK’un geçici 33. maddesine yeni bir fıkra eklenmektedir.

Buna göre; bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri tarafından; geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır.

Madde ile ayrıca bu dönemleri (geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere) bir hesap dönemi kadar uzatma konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki de verilmektedir.

Bu hükümler, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

4. Katma Değer Vergisi Kanunu’nda (KDVK) gerçekleştirilmesi öngörülen değişiklikler

a. Sorumlu sıfatıyla ödenmesi gereken KDV (Teklif madde 30, 32 ve 33)

Kanun Teklifi’nin 30. maddesiyle, KDV Kanunu’nun “Vergi İndirimi” başlıklı 29. maddesinin 1. fıkrasına (ç) bendinin eklenmesi öngörülmektedir.

Bununla, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla 2 No.’lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenen KDV’nin indirim konusu yapılmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

Kanun Teklifi’nin 32 ve 33. maddeleriyle ise KDV Kanunu’nun 41 ve 46. maddelerinin 1 numaralı fıkralarında değişiklik yapılması öngörülmektedir.

Buna göre vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar KDV beyannamelerini vergilendirme dönemini takip eden ayın;

  • 19. günü akşamına kadar verecekler ve
  • 21. günü akşamına kadar ödeyeceklerdir.

İlgili düzenlemeler, Kanun’un yayımını izleyen ay başında yürürlüğe girecektir.

b. KDV iadesi konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki verilmesi (Teklif madde 31)

Kanun Teklifi’nin 31. maddesiyle, KDV Kanunu’nun 36. maddesinde değişiklik yapılarak, iade hakkını kısmen veya tamamen kaldırma veya yeniden koyma ve bu şekilde iade hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirleme konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki verilmesi öngörülmektedir.

İlgili düzenleme, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

c. Bazı geçici maddelerde süre uzatımı (Teklif madde 34, 35 ve 36)

Kanun Teklifi’nin 34, 35 ve 36. maddeleriyle, KDV Kanunu’nun geçici 29, geçici 32 ve geçici 33. maddelerinde yer alan “31.12.2023” ibarelerinin “31.12.2028” olarak değiştirilmesi öngörülmektedir. Aşağıda süre uzatımı getirilen geçici maddeler özet halinde dikkatinize sunulmaktadır:

Geçici 29: Yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler ile kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen sağlık ve eğitim öğretim tesislerine ilişkin projelerin ihale edilmesi ile görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları (31 Aralık 2023 tarihine kadar) KDV’den müstesnadır.

Geçici 32: Şehir içi raylı ulaşım sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve füniküler ile bunların hatları, istasyonları, yolcu terminalleri ve durakları ve bu iş ve işlemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalarının Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları arasında yapılacak devir ve teslimleri 31 Aralık 2023 tarihine kadar KDV’den müstesnadır.

Geçici 33: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 41. maddesi kapsamında taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dâhil) devir ve teslimi 31 Aralık 2023 tarihine kadar KDV’den müstesnadır.

Bu maddeler, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

5. Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda (ÖTVK) gerçekleştirilmesi öngörülen değişiklikler

a. Motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları sözleşmeler (Teklif madde 43)

ÖTV Kanunu’nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde motorlu araç ticareti yapanlar; “(II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanları imal, inşa veya ithal edenler ile fabrika, ana bayi, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı ve acenteler ile Maliye Bakanlığınca bu nitelikte oldukları tespit edilenler” şeklinde tanımlanmaktadır.

Kanun Teklifi’nin 43. maddesiyle, yukarıdaki “ana bayi” ibaresinden önce gelmek üzere “resmi şekilde düzenlenen sözleşmesi bulunan;” ibaresinin eklenmesi öngörülmektedir.

Bu değişiklikle, motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları adi sözleşmelere istinaden, ÖTV aranmaksızın işlem tesis edilmesinin önüne geçilmesini sağlamak üzere, söz konusu sözleşmelerin noterde düzenlenmesi gerektiği hususu açıklığa kavuşturulmuştur.

İlgili hüküm, yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

b. Yurt içinden serbest bölgeye yapılan teslimler (Teklif madde 44)

ÖTV Kanunu’nun “İhracat istisnası” başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; “Teslim konusu mal, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olmalıdır. Malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere yurt içinde teslimi ihracat sayılmaz.” hükmü mevcuttur.

Kanun Teklifi’nin 44. maddesiyle yukarıdaki "teslimi" ibaresinden sonra gelmek üzere “ile yurt içinden serbest bölgelere yapılan teslimler” ibaresinin eklenmesi öngörülmektedir.

Kanun Teklifi’nin gerekçesinde, bu düzenlemeyle halihazırdaki uygulamanın devamı mahiyetinde, serbest bölgeye yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususun, Kanuna açıkça yazılmak suretiyle oluşacak ihtilafların önüne geçilmesinin sağlandığı belirtilmektedir.

İlgili hüküm, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

c. ÖTV Kanunu’nun geçici 6. maddesinin uygulama süresinin uzatılması (Teklif madde 45)

ÖTV Kanunu’nun geçici 6. maddesinde; “31/12/2023 tarihine kadar, bu Kanun’a ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 GTİP numaralı malların karşısında gösterilen orana göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 160 Türk lirasından az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 160 Türk lirası vergi alınır.” hükmü mevcuttur.

Kanun Teklifi’nin 45. maddesiyle; bu maddenin uygulama süresi 31 Aralık 2033 tarihine kadar uzatılmaktadır. Ayrıca yukarıda yer alan tutarın her yıl yeniden değerleme oranına artırılabilmesi için de düzenleme yapılmaktadır.

Hüküm, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

6. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’da (6183 Sayılı Kanun) gerçekleştirilmesi öngörülen değişiklikler (Teklif madde 4 ve 5)

Kanun Teklifi’nin 4. maddesiyle, 6183 Sayılı Kanun’un “Haciz sırasında bulunacaklar ve haciz zaptı” başlıklı 78. maddesinin ikinci fıkrasına "Haciz zaptı elektronik ortamda düzenlenebilir." cümlesinin eklenmesi öngörülmektedir. Bu uygulamanın usul ve esasları Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecektir.

Diğer taraftan Kanun Teklifi’nin 5. maddesiyle,6183 Sayılı Kanun’un geçici 8. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31.12.2023” ibaresinin “31.12.2028” olarak değiştirilmesi öngörülmektedir. İlgili maddede, kamu idarelerine ait taşınmazların Maliye Bakanlığı tarafından satın alınarak, komisyon tarafından belirlenen değeri üzerinden, kamu idarelerinin 6183 Sayılı Kanun kapsamındaki borçlarından düşülmesine ilişkin hüküm yer almaktadır.

Yukarıdaki maddeler, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

7. Gider Vergileri Kanunu’nda gerçekleştirilmesi öngörülen değişiklik (Teklif madde 6)

Gider Vergileri Kanunu’nun 29. maddesinde BSMV’den istisna işlemler yer almaktadır. Kanun Teklifi’nin 6. maddesiyle;

  • Konut kredilerinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olanların doğrudan veya kooperatifler aracılığıyla kullandıkları konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paralar ile
  • Söz konusu kredi işlemlerine ilişkin yapılan sigortalar dolayısıyla lehe alınan paraların,

istisna kapsamı dışına çıkarılması öngörülmektedir.

Bu düzenleme de Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

8. Harçlar Kanunu’nda (HK) gerçekleştirilmesi öngörülen değişiklikler

a. Nüfus idarelerince re’sen yapılan düzeltmelerde harç istisnası (Teklif madde 23 ve 24)

Kanun Teklifi’nin 23 ve 24. maddeleriyle, Harçlar Kanunu’nun 13 ve 59. maddelerinde yapılan değişikliklerle, ilgililerin bir kusuru olmaksızın nüfus idarelerinden kaynaklanan maddi hatalar nedeniyle nüfus idarelerince yapılan re'sen düzeltmelere istinaden;

  • Ticaret sicilinde yapılan düzeltmeler ile
  • Tapu kayıtlarının tashihinde harç ödenmeyecektir.

Bu hüküm, Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

b. Denizcilik mevzuatına uyum kapsamında belge isimleri ve tarifelerdeki değişiklikler (Teklif madde 25, 27 ve 28)

Kanun Teklifi’nin 25. maddesiyle, denizcilik mevzuatında yer alan düzenlemelere paralel olarak, Harçlar Kanunu’nun 98, 102 ve 107. maddelerinde yer alan “Yola elverişlilik belgesi”nin adı “Liman çıkış belgesi” olarak değiştirilmektedir.

Teklif’in 27. maddesiyle ise Kanun’a bağlı (7) sayılı tarifenin;

  • II/3 fıkrası değiştirilmekte, liman çıkış belgelerinden alınacak harçlara ilişkin tarife oluşturulmaktadır.
  • II/8-a bendi değiştirilerek, mevcut uygulamada ismi değiştirilen belgelerin yeni isimlerine yer verilmekte, Harçlar Kanunu kapsamında bulunmayıp denizcilik mevzuatında yer alan diğer sörvey belgeleri harç kapsamına alınmakta, ayrıca (a) ve (b) bentlerindeki harç tutarları yeniden belirlenmektedir.
  • II/10 fıkrası değiştirilmekte, seyir izin belgelerinden alınacak harçlara ilişkin tarife oluşturulmaktadır.

Teklif’in 28. maddesiyle Harçlar Kanunu’na ekli (8) sayılı tarifenin “XIII- Bağlama kütüğü ruhsatnamelerinden alınacak harçlar:” başlıklı bölümünde değişiklikler yapılması öngörülmektedir. Bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve iç su araçlarının bağlama kütüğü ruhsatnameleri yıllık harca tabi tutulmakta, tarife değiştirilerek bağlama kütüğüne kaydedilen söz konusu araçlara verilecek ruhsatnamelerden alınacak harçlar yeniden belirlenmektedir. Ayrıca birden fazla yıl içi düzenlenen ruhsatnamelerde harcın, düzenlemenin/yenilemenin yapıldığı tarihte geçerli harç tutarı ile ruhsatnamenin geçerlik süresinin çarpımı suretiyle hesaplanacağı hususu açıkça düzenlenmektedir.

Yukarıdaki hükümler, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

24 Kasım 2023 tarihinde Meclis Başkanlığına sunulan Kanun Teklifi ve gerekçesine ulaşmak için tıklayınız...

 

 

Saygılarımızla.
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Erkan Baykuş


Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
 Baskıya yolla

Dosyayı İndir

Başa Dön

İletişim:

M. Fatih Köprü
fatih.kopru@tr.ey.com
(212) 408 51 79