7456 sayılı “6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 15 Temmuz 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. Söz konusu Kanun’un; ek motorlu taşıtlar vergisi ihdas eden düzenlemeleri ile Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu ve Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda değişiklikler içeren hükümleri hakkındaki açıklamalarımız aşağıda dikkatinize sunulmaktadır: 1. Ek motorlu taşıtlar vergisi ihdası Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu uyarınca; - Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları, motosikletler vb. (I) sayılı tarifeye,
- Minibüs, otobüs, panel, kamyon ve kamyonetler (II) sayılı tarifeye,
- Hava taşıtları ise (IV) sayılı tarifeye göre vergilendirilmektedir. 7456 sayılı Kanun’un 1. maddesiyle yukarıdaki tarifelere göre vergilendirilen taşıtlar için bir defaya mahsus olmak üzere “Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi” ihdas edilmiştir. a. Ek motorlu taşıtlar vergisinin kapsamı 15 Temmuz 2023 tarihinde ilgili sicilde kayıt ve tescilli bulunan taşıtlar ile 15 Temmuz’dan 31 Aralık 2023 tarihine kadar ilk defa kayıt ve tescil edilecek taşıtlar ek verginin kapsamına girmektedir. b. Ek verginin tutarı Ek motorlu taşıtlar vergisi, 2023 yılı için tahakkuk ettirilen motorlu taşıtlar vergisi tutarı kadardır. c. Tahakkuk ve tebliğ usulü Ek motorlu taşıtlar vergisi; 15 Temmuz 2023 tarihinde, 15 Temmuz-31 Aralık 2023 döneminde ilk defa kayıt ve tescil edilecek taşıtlar için kayıt ve tescilin yapıldığı tarihte tahakkuk ettirilmiş ve tebliğ edilmiş sayılacaktır. d. İstisnalar Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesinde yer alan istisnalar ek motorlu taşıtlar vergisi için de uygulanacaktır. e. Mücbir sebep ilan edilen yerlerdeki taşıtların ek vergi karşısındaki durumu Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler dolayısıyla mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; - Deprem tarihi itibarıyla kayıt ve tescilli olan taşıtlar,
- Deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların maliklerine ait taşıtlar,
- Depremde ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile
- Deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ait taşıtlar, ek motorlu taşıtlar vergisinden müstesnadır. f. Ek verginin ödenme zamanı 15 Temmuz 2023 tarihinde ilgili sicillere kayıt ve tescilli olan taşıtlara ilişkin ek motorlu taşıt vergisi; ilk taksiti 31 Ağustos 2023 tarihine kadar, ikinci taksiti 30 Kasım 2023 tarihine kadar olmak üzere iki taksitte ödenecektir. 15 Temmuz’dan 31 Aralık 2023 tarihine kadar ilk defa kayıt ve tescil edilecek taşıtlara ilişkin ek motorlu taşıt vergisi ise bu taşıtların motorlu taşıtlar vergisi ile birlikte peşin olarak ödenecektir. Bu hükümler, Kanun’un yayım tarihinde (15 Temmuz 2023) yürürlüğe girmiştir. 2. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda (KVK) gerçekleştirilen değişiklikler a. Kurumlar vergisi oran artışı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesinin 1 numaralı fıkrasında, kurumlar vergisinin, kurum kazancı üzerinden %20 oranında alınacağına ilişkin düzenleme yer almaktadır. Fıkranın devamında ise bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden kurumlar vergisinin %25 oranında alınacağına hükmedilmiştir. 7456 sayılı Kanun’un 21. maddesiyle, yukarıdaki “%20” ibaresi “%25” şeklinde “%25” ibaresi ise “%30” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklikle yukarıda sayılan banka ve finans kurumları için kurumlar vergisi oranı %25’ten %30’a, diğer kurumlar vergisi mükellefleri içinse %20’den %25’e çıkarılmıştır. Bu oranlar 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; - Kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına,
- Özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde dilen kazançlarına uygulanacaktır.
b. İhracatçı kurumlar için kurumlar vergisi oran indirimi 7351 sayılı Kanun’un (RG: 22.01.2022) 15. maddesiyle kurumlar vergisi oranının yer aldığı 32. maddeye 7. fıkra eklenmişti. Buna göre ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli olarak uygulanmaktaydı. 7456 sayılı Kanun’un 21. maddesiyle yukarıdaki “1 puan” ibaresi “5 puan” şeklinde değiştirilmiştir. Buna göre; ihracat yapan kurumların, münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi 5 puan indirimli olarak uygulanacaktır. KVK’nın 32. maddesinin 8. fıkrasında ise sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanacağına ilişkin hüküm yer almaktadır. Devamında ise bu kazançların ihracata isabet eden kısmı için yedinci fıkra hükmüne göre ayrıca indirim uygulanmayacağı belirtilmekteydi. 7456 sayılı Kanun’un 21. maddesiyle yukarıdaki hükümde yer alan “göre” ibaresinden sonra gelmek üzere “indirimden faydalananlara bu fıkra kapsamında” ibaresi eklenmiştir. Bu değişiklikle söz konusu cümle “Bu kazançların ihracata isabet eden kısmı için yedinci fıkra hükmüne göre indirimden faydalananlara bu fıkra kapsamında ayrıca indirim uygulanmaz.” şekline dönüşmüştür. Buna göre; hem ihracat yapan hem de sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranının 5 puan indirimli olarak uygulanması durumunda, bu kazançların üretimden gelen kısımlarına ayrıca 1 puanlık indirim uygulanmayacaktır. Bu değişiklikler 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; - Kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına,
- Özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde dilen kazançlarına
uygulanacaktır. c. Yatırım fonu katılma paylarının fona iadesi suretiyle elde edilen gelirlere ilişkin istisna KVK’nın 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde kurumların, tam mükellefiyete tabi girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri kâr payları ile katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirlerinin kurumlar vergisinden istisna olduğuna dair düzenleme yer almaktadır. (4) numaralı alt bentte ise kurumların tam mükellefiyete tabi diğer yatırım fonu katılma paylarından elde ettikleri kâr paylarının (portföyünde yabancı para birimi cinsinden varlık ve altın ile diğer kıymetli madenler ve bunlara dayalı sermaye piyasası araçları bulunan yatırım fonlarından elde edilen kazançlar hariç) kurumlar vergisinden istisna olduğuna ilişkin hüküm yer almaktaydı. (5) numaralı alt bentte (3) ve (4) numaralı alt bentlerde yer alan istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının Vergi Usul Kanunu’nun 279. maddesi kapsamında değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançlarının da istisna kapsamında olduğu belirtilmekteydi. 7456 sayılı Kanun’un 19. maddesinin 1 numaralı fıkrasının (a) bendi ile yukarıda yer verilen (4) numaralı alt bent yürürlükten kaldırılmıştır. Böylelikle kurumların, girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere diğer yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik istisna kaldırılmış olmaktadır. Kanun’un 19. maddesinin 1 numaralı fıkrasının (a) bendi ile ayrıca (5) numaralı alt bent de yürürlükten kaldırılmıştır. İlgili alt bentte yer alan ve gelirleri istisna olarak değerlendirilen fonların katılma paylarının Vergi Usul Kanunu’nun 279. maddesi kapsamında değerlenmesinden kaynaklanan değer artış kazançlarının da istisna kapsamında olduğuna ilişkin düzenleme (3) numaralı alt bende eklenmiştir. Ayrıca KVK’nın 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin son cümlesi “Diğer yatırım fonu katılma payları ile yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kâr payları bu istisnadan yararlanamaz.” şeklinde değiştirilmiştir. Yukarıdaki hükümler, 15 Temmuz 2023 tarihinden itibaren iktisap edilen yatırım fonu katılma paylan için uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. d. Taşınmaz satış kazancı istisnasına son verilmesi (KVK 5/1-e) Kurumlar Vergisi Kanunu’nun istisna kazançların yer aldığı 5. maddesinin 1 numaralı fıkrasının (e) bendinde; kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisselerinin satışından doğan kazançların %75'lik kısmı ile aynı süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50'lik kısmının kurumlar vergisinden istisna olduğuna dair düzenleme yer almaktadır. 7456 sayılı Kanun’un 19. maddesinin 1 numaralı fıkrasının (b) bendi ile yukarıdaki hükümde yer alan “kısmı ile aynı süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50'lik” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. Böylelikle kurumların taşınmaz satışlarından elde ettikleri kazançlara tanınan kurumlar vergisi istisnasına son verilmiştir. Bu amaca yönelik olarak maddede gerekli diğer değişiklikler de yapılmıştır. 7456 sayılı Kanun’un 22. maddesinde ise bir geçiş düzenlemesine yer verilmektedir. Buna göre 15 Temmuz 2023 tarihinden önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için yukarıdaki değişiklik öncesi hükümler uygulanacaktır. Ancak %50 olarak uygulanan istisna oranı, 15 Temmuz 2023 ve sonrasında yapılacak taşınmaz satışlarından sağlanan kazançlar için %25 olarak dikkate alınacaktır. e. Taşınmazların kısmi bölünme kapsamından çıkarılması Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde kısmi bölünme tanımlanmakta ve şartlarına yer verilmektedir. Buna göre kısmi bölünme; tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimî temsilcisinin bilânçosunda yer alan taşınmazlar ile en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçını kayıtlı değerleri üzerinden aynî sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesidir. … Taşınmaz ve iştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur. 7456 sayılı Kanun’un 20. maddesi ile birinci cümlede yer alan “taşınmazlar ile” ibaresi “ve” şeklinde, dördüncü cümlesinde yer alan “Taşınmaz ve iştirak" ibaresi ise “İştirak” şeklinde değiştirilmiş ve "taşınmaz ve" ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. Yapılan bu değişikliklerle, taşınmazlar kısmi bölünme kapsamından çıkarılmış olmaktadır. Bu hüküm, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir. 3. Katma Değer Vergisi Kanunu’nda (KDVK) gerçekleştirilen değişiklikler a. Taşınmaz satışındaki KDV istisnasına son verilmesi (KDVK 17/4-r) KDK Kanunu’nun 17. maddesinin “Diğer istisnalar” başlıklı 4. fıkrasının (r) bendinde kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerin KDV’den istisna olduğuna ilişkin düzenleme yer almaktadır. 7456 sayılı Kanun’un 7. maddesiyle yukarıdaki hükümde yer alan “iştirak hisseleri ile taşınmazların” ibaresi “iştirak hisselerinin” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklikle kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler için geçerli olan KDV istisnasına son verilmiş olmaktadır. Bu amaca yönelik olarak maddede gerekli diğer değişiklikler de yapılmıştır. Söz konusu (r) bendinde ayrıca bankalara, finansal kiralama ve finansman şirketlerine borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara, finansal kiralama ve finansman şirketlerine devir ve teslimleri ile bu taşınmaz ve iştirak hisselerinin finansal kiralama ve finansman şirketlerince devir ve tesliminin de KDV’den istisna olduğu hükmü yer almaktadır. 7456 sayılı Kanun’la bu hükümde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. 7456 sayılı Kanun’un 8. maddesinde ise bir geçiş düzenlemesi yer almaktadır. Söz konusu maddeyle KDV Kanunu’na eklenen geçici 43. madde uyarınca 15 Temmuz 2023 tarihinden önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için yukarıdaki değişikliklerden önceki hükümler uygulanacaktır. İlgili düzenlemeler, Kanun’un yayım tarihinde (15 Temmuz 2023) yürürlüğe girmiştir. b. Afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetlerde KDV istisnası 7456 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle Katma Değer Vergisi Kanunu’na geçici 44. madde eklenmiştir. Buna göre 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler, 31.12.2024 tarihine kadar KDV’den istisna olacaktır. Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecektir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler KDV Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecektir. Cumhurbaşkanı’nın, bu istisna süresini bir yıla kadar uzatma yetkisi bulunmaktadır. Kanun’un yayım tarihinde (15 Temmuz 2023) yürürlüğe girmiştir. 4. Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda (ÖTVK) gerçekleştirilen değişiklikler ÖTV Kanunu’na ekli (I) sayılı listede petrol ve petrol ürünleri ile solvent ve solvent türevi ürünler yer almaktadır. (III) sayılı listede ise kolalı gazozlar ve bazı alkolsüz içecekler ile alkollü içkiler, sigara, sigarillo, puro gibi ürünler ile içilen, çiğnenen veya enfiye olarak kullanılan tütün mamulleri yer almaktadır. 7456 sayılı Kanun’un 12. maddesinin (a) ve (b) fıkraları ile ÖTV Kanunu’na ekli (I) ve (III) sayılı listelerde yer alan malların, oluşabilecek fiyat dalgalanmalarına uygun şekilde vergilenmesi amacıyla Cumhurbaşkanı’na tanınan yetkiler artırılmaktadır. Diğer taraftan, maddenin (c) fıkrası ile Kanun’a ekli (I) sayılı listedeki mallar için maktu vergi tutarlarının enflasyondan etkilenmemesi amacıyla bu tutarların her yıl ocak ve temmuz aylarında, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ilan edilen yurt içi üretici fiyat endeksindeki (Yİ-ÜFE) son altı ayda meydana gelen değişim oranında güncellenebilmesi amacıyla düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu hükümler, Kanun’un yayım tarihinde (15 Temmuz 2023) yürürlüğe girmiştir. 15 Temmuz 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 7456 sayılı Kanun'a ulaşmak için tıklayınız... Saygılarımızla.
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Erkan Baykuş | 
Baskıya yolla 
Dosyayı İndir 
Başa Dön 
