7440 sayılı Kanun’un vergi mevzuatında değişiklikler içeren düzenlemeleri.

“Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” TBMM Genel Kurulunun 9 Mart 2023 tarihli oturumunda kabul edilerek yasalaştı. 12 Mart 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Kanun’un vergi mevzuatında değişiklikler içeren düzenlemeleri aşağıda dikkatinize sunulmaktadır:

I. Genç girişimci kazanç istisnasında geçerli tutarın güncellenmesi

Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20. maddesinde, maddede sayılan şartlarla; ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren 3 vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000 Türk lirasına kadar olan kısmının gelir vergisinden istisna olduğuna dair hüküm bulunmaktadır.

Kanun’un 11. maddesiyle, yukarıda yer alan “75.000 Türk lirasına” ibaresinin “103. maddede yazılı tarifenin ikinci diliminde yer alan tutara” şeklinde değiştirilmiştir. Buna göre söz konusu tutar 2023 yılı gelirleri için 150.000 TL olarak uygulanacaktır. Söz konusu tutar sonraki yıllarda yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacaktır.

İlgili düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

II. TOKİ’nin bazı ihale kararları ve sözleşmelerinde geçici süreli damga vergisi istisnası

Kanun’un 13. maddesiyle, Damga Vergisi Kanunu’na geçici 4. madde eklenmiştir.

Bu düzenleme ile damga vergisi uygulaması açısından resmi daire sayılan Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığınca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31 Aralık 2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), daha önce ihale ilanı verilmiş olmakla birlikte son teklif verme tarihi geçmemiş olanlar dâhil olmak üzere konut ve konut ile birlikte ihaleye çıkılan yapım işlerine ilişkin ihalelerde, alınan ihale kararları ve Başkanlık ile işi yüklenenler arasında düzenlenen sözleşmelere damga vergisi istisnası getirilmiştir.

Söz konusu istisna, sadece Kanun’da belirtilen nitelikleri haiz yapım işlerine ilişkin olarak 2023 yılı sonuna kadar yeni çıkılacak ihaleler ile aynı işlerde ihale ilan veya duyurusu yapılmış ancak ihaleye katılan yükleniciler için belirlenen son teklif süresi geçmemiş ihalelere sağlanmak suretiyle özellikle orta ve alt gelir grubuna yönelik konutların daha uygun şartlarla üretilmesinin temini öngörülmektedir.

Bu hüküm, Kanun’un yayım tarihinde (12 Mart 2023) yürürlüğe girmiştir.

III. Şüyuun izalesi yoluyla satışa konu edilen her bir taşınmaza ilişkin devir ve iktisaplarda alınması gereken maktu harç miktarı

Kanun’un 14. maddesiyle, Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifenin mülga son fıkrasından önceki fıkraya aşağıdaki cümle eklenmiştir:

“Şu kadar ki, I/20-a fıkrası kapsamında şüyuun izalesi yoluyla satışa konu edilen her bir taşınmaza ilişkin devir ve iktisaplarda, bu fıkraya göre alınması gereken en az maktu harç miktarı, devir ve iktisap sayısı ile ilişkilendirilmeksizin, devir eden ve devir alanın her birinden bir kez alınır.”

Buna göre şüyuun izalesi yoluyla yapılan taşınmaz satışlarında, her bir devir ve iktisap işlemi için Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifenin I/20-a bendine göre hesaplanan nispi harcın asgari maktu harçtan düşük olması nedeniyle asgari maktu harç alınması gereken durumlarda, devir ve iktisap sayısına bakılmaksızın her bir taşınmazda devir eden ve devir alanlardan birer adet asgari maktu harç alınması sağlanmaktadır. Her bir devir ve iktisap işlemi için hesaplanan nispi harcın asgari maktu tutarın üzerinde olduğu durumlarda ise nispi harç alınması uygulamasında bir değişiklik söz konusu olmayacaktır.

Bu düzenleme, Kanun’un yayım tarihinde (12 Mart 2023) yürürlüğe girmiştir.

IV. Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve sürekli akış hâlinde olan malların ithaline ödenen KDV’nin indirimi

KDV Kanunu’nun “Vergi İndirimi” başlıklı 29. maddesinin üçüncü fıkrasında, indirim hakkının vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceğine ilişkin hüküm yer almaktadır.

Kanun’un 16. maddesiyle bu fıkraya eklenen cümle ile boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve sürekli akış hâlinde olan malların ithaline ilişkin olarak ithalatın yapıldığı vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar ödenen katma değer vergisinin, ithalatın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilmesi sağlanmaktadır.

İlgili düzenleme, Kanun’un yayım tarihinde (12 Mart 2023) yürürlüğe girmiştir.

V. Amatör sporun ve altyapı spor eğitim tesislerinin desteklenmesi

Kanun’un 17. maddesiyle 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nun ek 12. maddesi başlığıyla birlikte değiştirilmiştir.

“Amatör sporun ve altyapı spor eğitim tesislerinin desteklenmesi” başlıklı madde uyarınca, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından sporculara yapılan ücret ödemeleri üzerinden kesilen gelir vergisinin; ilgili vergi dairesine kanuni süresinde beyan edilmiş ve vadesinde ödenmiş olması kaydıyla, vergi dairesince ilgili kulüp ve şirketlerce açılan özel hesaplarına aktarılacaktır. İlgili maddede ayrıca iadeye konu edilerek özel hesaba alınan tutarların hangi harcamalarda kullanılabileceği ve harcama sınırları belirlenmektedir. Maddede sayılan harcamalar amatör sporcuların yetiştirilmesi amacıyla amatör spor faaliyetleri ve alt yapı yatırımlarının desteklenmesine yönelik harcamalar olacaktır.

İlgili düzenleme, 1 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

VI. Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin yetki

Kanun’un 18 ve 22. maddeleri ile;

- 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2. maddesinin üçüncü fıkrasında ve
- 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’un 3. maddesinin ikinci fıkrasında

yer alan “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda yüzde yetmiş beşe” ibaresi “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda ya da meslek gruplarına göre yüzde yüze” şeklinde değiştirilmiştir.

Bu değişikliklerle teknoloji geliştirme bölgesi dışında teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen %75’e kadar artırma yetkisi %100’e çıkarılmakta ve Cumhurbaşkanına tanınan yetkinin meslek gruplarına göre de kullanılabilmesine imkân tanınmaktadır.

Bu hükümler, Kanun’un yayım tarihinde (12 Mart 2023) yürürlüğe girmiştir.

VII. Tek tütün çeşidinden üretilen sarmalık kıyılmış tütün mamulünün tesliminde ÖTV oranı

Kanun’un 19. maddesiyle Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:

“GEÇİCİ MADDE 9- 8/2/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile olağanüstü hal ilan edilen illerde faaliyette bulunan ve Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen merkezlerdeki tütün üreticilerinin bir araya gelerek kurduğu tütün kooperatiflerince Türkiye’de üretilen, bu Kanuna ekli (III) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan 2403.19.10.00.19 ve 2403.19.90.00.19 G.T.İ.P. numaralı mallardan, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanuna göre tek başına kıyılıp içilebilme vasfına sahip bulunan ve Türk Standardları Enstitüsünün TS 13599 Sarmalık Kıyılmış Tütün Mamulü Standardında yer alan “Tek tütün çeşidinden üretilen sarmalık kıyılmış tütün mamulü” tanımı ve standardına uygun nitelikteki malların tesliminde 31/12/2024 tarihine kadar (bu tarih dâhil) özel tüketim vergisi oranı %50 indirimli uygulanır.

Birinci fıkrada yer alan tütün mamulünün tek başına kıyılıp içilebilme vasfına sahip bulunduğunu ve Türk Standardları Enstitüsünün TS 13599 Sarmalık Kıyılmış Tütün Mamulü Standardında yer alan “Tek tütün çeşidinden üretilen sarmalık kıyılmış tütün mamulü” olduğunu belirlemeye, bu ürünlerin denetim ve kontrolünü sağlamaya Tarım ve Orman Bakanlığı; bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Yukarıdaki hüküm, Kanun’un yayım tarihinde (12 Mart 2023) yürürlüğe girmiştir.

VIII. Devir işlemlerinde, iştirak hissesi ve pay alımıyla ilgili finansman giderlerinin devir sonrasına isabet eden kısmının devralan şirkette indirim konusu yapılabilmesi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 5. maddesinin üçüncü fıkrasında; iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesinin kabul edilmeyeceğine ilişkin hüküm yer almaktaydı.

7440 sayılı Kanun’un 20. maddesiyle yukarıdaki hüküm “Kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez. Şu kadar ki iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri, Kanun’un 19. maddesi kapsamında yapılan devir işlemleri sonrasına isabet edenler de dâhil olmak üzere, kurum kazancından indirilebilir.” şeklinde değiştirilmiştir.

Bu değişiklikle; iştirak eden şirketin iştirak ettiği şirketi veya iştirak edilen şirketin iştirak eden şirketi devraldığı durumlarda, iştirak hissesi ve pay alımı dolayısıyla yapılan ve devir sonrasına tekabül eden finansman giderlerinin devralan şirkette indirim konusu yapılabilmesi sağlanmaktadır.

İlgili düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Saygılarımızla.
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Erkan Baykuş