Trump’tan başkanlık seçimleri öncesinde bordro vergisi hamlesi

Elif Karaca | 10/08/2020 | (Tüm Yazılar)

ABD’de yeni ekonomik destek paketine ilişkin uzun süredir devam eden görüşmelerden bir sonuç alınamamasının ardından Başkan Donald Trump geride bıraktığımız hafta sonunda bir dizi kararname imzaladı. Trump’ın Kongre’yi bypass ederek aldığı kararlar çerçevesinde yılda $100,000’den az kazanan çalışanların yılsonuna kadar bordro vergisi ödemeyeceği açıklandı. Trump kasımda yeniden seçilmesi halinde bordro vergisini bazı çalışanlar için tümüyle kaldıracağını da söyledi. Trump’ın seçmiş olduğu yöntemin teknik olarak mümkün olmasına ve daha önce de başvurulmuş olmasına rağmen “Bu konularda Kongre’de sağlanacak bir uzlaşmanın tercih edilmesi gerekirdi” yorumları yapılıyor.

ABD ve Dünya kamuoyu Trump’ın hafta sonunda imzaladığı kararnamelerden daha çok söz konusu kararları alma ve yürürlüğe koyma şeklini tartışsa da biz bu yazımızda söz konusu kararnameler arasında sadece vergi konulu olanı ele alacağız.

Biriken tutar üzerinden Kongre’ye baskı yapılacak

ABD’li çalışanların ücretlerinden; gelir vergisinin yanı sıra, sağlık, sosyal güvenlik, emeklilik sistemi ve işsizlik sigortasını finanse etmek amacıyla bordro vergisi olarak adlandırılan bir kesinti daha yapılıyor. Yüzde 12,4 seviyesinde uygulanan bu vergiyi işçi ve işveren yüzde 6,2 olarak eşit şekilde ödüyor. Bu vergi, en son tüketici harcamasını teşvik etmenin bir yolu olarak, Obama döneminde 2011 ve 2012 yıllarında %4,2’ye düşürülmüş; 2013’te yeniden %6,2’ye yükseltilmişti. Plan üzerinde Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında siyasi bir uzlaşma sağlanabilseydi, büyük olasılıkla yine geçici olarak 2 puan düşüşle yüzde 6,2’den yüzde 4,2’ye çekileceği tahmin ediliyordu.

Trump bordro üzerinden alınan verginin oranını tek başına düşüremeyeceği için sadece erteleme yoluna gidebildi, ancak buradaki asıl hedef, işverenlerin bordrodaki kesintiyi durdurmasıyla daha sonra oluşacak birikmiş tutar için, seçmenin önünde sonunda bu yasayı geçirmesi ve yüklü meblağları affetmesi için Kongre’yi baskı altına sokmasını sağlamak. Ancak uzmanlara göre bir ihtimal daha var. İşletmeler belirsizliklerin etkisinde kalarak hiçbir aksiyon almadan devam edebilirler. Çünkü eğer Kongre hiçbir şekilde bu yasayı geçirmezse, sonradan çalışanlardan parayı geri alıp IRS’e olan yükümlülüklerinde mutabakat sağlayamayabilirler.

Emeklilik sistemini ve emeklileri tehdit ediyor

Öncelikle belirtmek gerekir ki bu açıklanan aslında asıl yapılmak istenen bordro vergisi indirimi değil. Trump tarafından imzalanan kararname yılda $100,000’den az kazanan çalışanların yılsonuna kadar bordro vergisi ödememesini, bu verginin 1 Eylül’den geçerli olmak üzere 31 Aralık 2020’ye kadar ertelenmesini öngörüyor. Senato Finansal Hizmetler Komitesi üyesi Ron Wyden bunun sahte bir vergi indirimi olduğuna dikkat çekerek, vergi indirimi aldıklarını düşünen çalışanlar için sonradan büyük bir şok yaşanacağını ve çok daha büyük ödemelerle karşılaşılacağını söylüyor.

Temsilciler Meclisi Finansal hizmetler Komitesi Başkanı Maxine Waters’a göre ise Kongre’nin yetkisinin hiçe sayılarak böyle tek taraflı bir karar alınmasının ABD vatandaşlarının ekonomik durumunu düzeltmeye hiçbir katkısı olmayacak. Kapsamı dar, uygulanabilirliği zayıf olmasının yanı sıra, emeklilik sistemini de zora sokarak sadece emekli maaşıyla geçinen Amerikalıların finansal güvenliğini tehdit eden nitelikte.

Trump esasında bordro vergisinde indirim yapma isteğini son iki yıl içerisinde birkaç defa gündeme getirmiş, ancak kendi partisinden bile yeterli desteği bulamamıştı. İtirazların bir kısmı kendisinin bu konuyu seçilme şansını artıracak iyi bir fırsat olarak kullanmak istemesine dayanıyordu. Muhalefet edenlerin önemli bir bölümü ise zaten son dönemde çok fazla kişinin işini kaybettiğini, işsiz bir kimsenin bordrosu olamayacağı için de böyle bir avantajdan faydalanamayacağı ve dolayısıyla bordro indiriminin ekonomiye istenen katkıyı sağlamayacağı tezini savunuyordu. Ayrıca, pandeminin başından bu yana ertelemeler ve diğer nedenlerle Sosyal Güvenlik ve Medicare ödemeleri zaten çok aksamış durumda ve Trump’ın kararının bu kasaların iyice boşalmasına neden olacağı yorumları da yapılıyor.

Kararnamelerle açıklanan yeni desteklerin kime ne kadar fayda getireceği tartışmalı olsa da, Trump’ın icra yetkisini bu şekilde kullanması yasal uzlaşmazlıkları da beraberinde getireceği için bu önlemler en çok avukatları memnun edecek gibi görünüyor.

Trump imzaladığı kararnamelerle ilgili olarak yaptığı açıklamada ayrıca, Covid-19 nedeniyle işini kaybeden kişilere verilen işsizlik yardımlarının haftada 600 dolardan 400 dolara düştüğünü de söyledi. Yeni ödemenin haftalık 400 dolar olacağını, maliyetin yüzde 75’ini federal hükümet karşılayacağını, geri kalanını eyaletlerin ödeyeceğini belirtti. Kararnamelerle öğrenci kredisi borçları ve gecikme faizleri de ikinci bir uyarıya kadar ertelenirken, ev sahiplerinin kiracıları evden çıkarmasına yönelik yasak da uzatıldı.

 

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.