Skip to Content

No: 35

Tarih: 01/06/2023

Konu:

AB'nin Karbon Sınır Uyum Mekanizması Yönetmeliği yürürlüğe girdi.


AB CBAM, AB ETS kapsamında karbon maliyetlerine tabi olan ithalat ve yerli (AB) üretim için eşdeğer karbon fiyatlandırması sağlayarak karbon kaçağı riskini ele almayı amaçlayan bir iklim önlemidir. AB ETS, AB'de yerleşik tesislere ve belirli üretim süreçlerine ve faaliyetlerine uygulanırken (ve aşağıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere daha da genişletilecekken), CBAM AB'ye ithal edilen belirli mallara uygulanacaktır.

AB'nin Karbon Sınır Ayarlama Mekanizması Yönetmeliği (CBAM) ve Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sisteminin (AB ETS) 16 Mayıs 2023 tarihinde AB Resmî Gazetesinde yayınlanmış olup yayınlanmasının ertesi günü resmen yürürlüğe girmiştir.

İlk olarak Temmuz 2021'de açıklanan ve yeni CBAM ile ETS reformunu içeren AB'nin "Fit for 55" yasama paketi, Avrupa'nın emisyonları 2030 yılına kadar (1990 seviyelerinden) en az %55 oranında azaltmasına yardımcı olacak kilit bir unsur olarak görülüyor. Bu hedefler Avrupa İklim Yasasında belirlenmiştir ve 2050 yılına kadar iklim nötrlüğüne ulaşmaya yönelik daha geniş Avrupa Yeşil Anlaşma stratejisinin bir parçasıdır.

CBAM için bir geçiş dönemi 1 Ekim 2023'te başlayacak ve 2025'e kadar uzanacak ve bu süre zarfında üç aylık emisyon raporlaması gerekecektir. Etkilenen işletmelerin bu yılın ilerleyen dönemlerinden itibaren yeni uyum ve raporlama gerekliliklerine uymaya hazırlanmaları ve orta ila uzun vadeli süreç ve maliyet etkilerini değerlendirmeye başlamaları gerekecektir. CBAM kapsamında emisyonların raporlanmasına ilişkin kurallar ve gereklilikler, AB Üye Devletlerinin uzmanlarından oluşan CBAM Komitesine danışıldıktan sonra Komisyon tarafından kabul edilecek bir uygulama yasasında daha ayrıntılı olarak belirtilecektir.

AB Resmî Gazetesi’nde yayımlanan yönetmelikler çerçevesinde;

  • AB CBAM için 1 Ekim 2023’ten 31 Aralık 2025’e kadar bir geçiş dönemi uygulanacak ve üç aylık raporlama yükümlülüğü olacaktır. 2026 yılı itibariyle CBAM sertifikalarının satın alınması gerekecektir.
  • AB ETS havacılık ve denizcilik sektörlerinde genişletilecek; yeni ETS II ulaşım ve ısınma yakıtlarını kapsayacaktır. AB ETS kapsamındaki ücretsiz tahsisatlar 2026 yılından itibaren aşamalı olarak kaldırılacaktır.

CBAM Kapsamındaki ürünler;

  • Kaolin ve diğer kaolinik killer, kalsine edilmiş
  • Çimento, alüminli çimento, çimento klinkerleri, vb.
  • Gübreler (örn. amonyak, nitrik asit, sülfonitrik asitler)
  • Aglomere demir cevherleri ve konsantreleri
  • Demir ve çelik ürünlerinin kapsamlı kapsamı (bazı ferro-alaşımlar, hurda vb. hariç)
  • Demir ve çelik ürünleri, vidalar, cıvatalar, somunlar, koç vidaları, vida kancaları, perçinler, koterler, kamalı pimler, pullar (yaylı pullar dahil) ve benzeri ürünler gibi alt ürünleri içerir
  • Alüminyum yapılar ve yapı parçaları
  • Bazı alüminyum rezervuarlar, tanklar, fıçılar, konteynerler
  • Alüminyumdan yapılmış, elektriksel olarak yalıtılmamış çok telli teller, kablolar, örgülü bantlar ve benzerleri
  • Diğer alüminyum eşyalar
  • Hidrojen
  • Elektrik enerjisi

Bu ürün listesi, yönetmeliğin ilk taslak versiyonlarına kıyasla önemli ölçüde artmıştır; örneğin, artık sadece ham ve yarı mamul maddeler değil, alt ürünler de dahil edilmiştir. Bu nedenle, liste daha fazla sayıda işletme için geçerli olacaktır.

1 Ekim 2023 ile 31 Aralık 2025 tarihleri arasında geçiş hükümleri uygulanacaktır. Üç aylık emisyon raporlaması zorunlu olacak ve CBAM sertifikalarının satın alınması isteğe bağlı olacaktır. İthalatçıların (gümrük beyannamesi sahipleri, dolaylı temsilciler) takvim yılının o çeyreğinde ithal edilen mallardaki gömülü emisyonları, doğrudan ve dolaylı emisyonların yanı sıra üçüncü bir ülkede etkin bir şekilde ödenen karbon fiyatını detaylandırarak üç ayda bir raporlamaları gerekecektir.

Özellikle, 31 Aralık 2024 tarihinden itibaren, ithalatçıların kapsam dahilindeki malların ithalatına hak kazanabilmeleri için "yetkili CBAM beyan sahibi" statüsüne sahip olmaları gerekmektedir.

Yeni CBAM kuralları uyarınca, ithalatçıların belirli bir takvim yılında ithal edilen mallarda bulunan toplam doğrulanmış sera gazı (GHG) emisyonlarını bildirmeleri gerekmektedir. Geçiş döneminin ardından (2025'in sonunda), CBAM'ın mali etkisi kademeli olarak artacak ve 2034 yılına kadar CBAM maliyetleri aşamalı olarak yükselecektir. Menşeinde ödenen karbon maliyeti, maliyetin kanıtının sunulabilmesi şartıyla ödenecek CBAM ücretlerinden düşülebilir.

CBAM ücretlerinin ödenmesi, AB ETS tahsisat ihalelerinin haftalık ortalamalarına göre fiyatlandırılacak CBAM sertifikalarının satın alınması ve teslim edilmesi yoluyla kolaylaştırılacaktır.

Takvim yılı boyunca ithalatçı, her çeyrek sonunda CBAM kayıt hesabındaki CBAM sertifikalarının sayısının, takvim yılının başından bu yana ithal edilen ürünlerdeki gömülü emisyonların en az %80'ine karşılık gelmesini sağlamalıdır. İthalatçı, yıllık CBAM beyannamesi sunmanın yanı sıra, takvim yılı içinde ithal edilen ürünlerde gömülü emisyonlara karşılık gelen tam sayıda CBAM sertifikası teslim etmelidir.

CBAM ücretleri, belirtilen ürün kategorilerindeki gömülü emisyonlara karşılık gelmektedir ve beyan edilecek gömülü emisyonların tanımı dolaylı emisyonları da kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Emisyonların beyanı, detayları henüz kesinleşmemiş olmakla birlikte, AB düzenleyicileri tarafından sağlanan bir şemaya göre belirlenmesi gereken gerçek emisyonlara dayalı olarak yapılabilecektir.

Muafiyetler ve genişletilmiş engelleme uygulamaları

CBAM, İsviçre, Lihtenştayn, İzlanda ve Norveç'teki tercihli olmayan menşeli mallara uygulanmayacaktır. Sadece 150 €'ya kadar olan düşük değerli sevkiyatlar ve belirli askeri ithalatlar da dahil olmak üzere az sayıda muafiyet bulunmaktadır.

Dolandırıcılık uygulamalarına ilişkin örnekler, bunlarla sınırlı olmamakla birlikte, aşağıdakileri içerebilecek açık bir uygulama kataloğu şeklinde biraz genişletilmiştir:

  • Kombine Nomenklatür sınıflandırmasını değiştirmek için mallarda küçük değişiklikler yapılması
  • Yukarıda açıklanan CBAM istisnalarından yararlanmak için sevkiyatların yapay olarak bölünmesi

CBAM 1 Ocak 2026 tarihinde tam yürürlüğe girdiğinde, ithalatçıların her yıl bir önceki yıl AB'ye ithal edilen malların miktarını ve bunların gömülü sera gazı emüsyonlarını beyan etmeleri gerekecektir. Daha sonra ilgili sayıda CBAM sertifikasını teslim edeceklerdir. Sertifikaların fiyatı, €/ton CO2 salınımı olarak ifade edilen AB ETS tahsisatlarının haftalık ortalama açık artırma fiyatına bağlı olarak hesaplanacaktır. AB ETS kapsamında ücretsiz tahsisin aşamalı olarak kaldırılması, 2026-2034 döneminde CBAM'ın aşamalı olarak devreye girmesine paralel olarak gerçekleşecektir.

AB CBAM Yönetmeliği’ne ulaşmak için tıklayınız…

 

 

Saygılarımızla,
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Sercan Bahadır


Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
 Baskıya yolla

Başa Dön

İletişim:

Yakup Güneş
yakup.gunes@tr.ey.com
(212) 408 58 38

Evren Kılıç
evren.kilic@tr.ey.com
(212) 408 46 35

Selçuk Özdamar
selcuk.ozdamar@tr.ey.com

(212) 408 59 16

Aynur Çürgüç Kumcuoğlu
aynur.curguc@tr.ey.com

(212) 408 51 33

Gözde Küçükçelebi
gozde.kucukcelebi@tr.ey.com

(212) 408 47 61

Aret Kutlu
aret.kutlu@tr.ey.com

(212) 408 53 23