Page 5 - VG_Mart_2021

➢• Mevduat faizleri (Döviz tevdiat hesaplarının anapara kur II. Menkul kıymet bazında elde edilen gelirlerin
farkları gelir sayılmaz), vergilendirilmesi
➢• Katılım bankalarının ödediği kâr payları,
➢• Repo gelirleri, A. Hisse senedi satış kazançları
➢• Borsa para piyasasından (BPP) elde edilen faiz gelirleri, 1. Yerli hisse senetlerinin satışı
➢• Varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira
sertifikalarından elde edilen gelirler, 01.01.2006 tarihinden itibaren alınmış olan BİST’te işlem gören
➢• Sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından, sigortalılar ve hisse senetlerinin satışından sağlanan kazancın stopaja tabi
bireysel emeklilik katılımcılarına yapılan irat ödemeleri. olup olmadığı konusu menkul kıymet yatırım ortaklığı (MKYO)
hisse senetleri ile bunlar dışındaki hisse senetleri için farklılık arz
B. Alım satım kazançları etmektedir.

1. Alım satım kazancı olarak değerlendirilen kazançlar Buna göre bireysel yatırımcıların BİST’te işlem gören MKYO
hisse senetlerini elden çıkarmalarından sağladıkları kazançlar
Menkul kıymetlerin vadesinden önce elden çıkarılmasından %10 oranında stopaja tabidir. Bu hisse senetlerinin 1 yıldan
sağlanan kazançlar alım satım kazancı olarak daha fazla elde tutulduktan sonra satılmasından elde edilen
değerlendirilmektedir. Bu kazançların gelir vergisi kazanç ise stopaja tabi değildir. BİST’te işlem gören diğer
beyannamesinde “Diğer Kazanç ve İrat” olarak beyan edilmesi hisse senetlerinin satışından sağlanan kazançlar üzerinden
gerekmektedir. ise ilgili banka veya aracı kurum tarafından %0 oranında stopaj
yapılmaktadır.
Devlet tahvili, Hazine bonosu, eurobond, özel sektör tahvili,
yabancı menşeli tahvil gibi her nevi tahvillerin vadesinden önce Aynı hisse senedinden birden fazla alış yapılmış olması
elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar ile hisse senedi alım durumunda, stopaj yapılacak kazancın İlk Giren İlk Çıkar
satım kazançları bu gelir türüne örnek olarak verilebilir. (FIFO) yöntemi ile belirlenmesi gerekmektedir. Aynı gün
içerisinde yapılan satışlarda ortalama maliyet yöntemi de
2. Endeksleme uygulaması kullanılabilmektedir.

Bazı menkul kıymetlerden elde edilen alım satım Kesilen verginin (stopaj) oranı ister %10 isterse de %0 olsun,
kazançlarının hesaplanması sırasında “endeksleme yöntemi” bu vergi bireysel yatırımcı açısından nihai vergi olarak kabul
kullanılabilmektedir. Menkul kıymetlerin maliyet bedelinin, edilmektedir. Bu nedenle söz konusu gelirler için ayrıca
elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere, her ay için enflasyon beyanname verilmesine gerek yoktur.
oranına göre artırılması anlamına gelmektedir. Menkul
kıymetin endekslenmiş maliyet bedeli aşağıdaki formüle göre Halka açık olmayan tam mükellef kurumlara ait hisse senetleri
hesaplanmaktadır: ise BİST’e kote olmadığı için, satışından elde edilen kazanç
üzerinden stopaj yapılmaz. Genel kural olarak bu menkul
Satış tarihinden 1 ay kıymetlerden elde edilen satış kazançlarının gelir vergisi
Endekslenmiş = önceki endeks x Maliyet bedeli beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Ancak söz
maliyet bedeli Alış tarihinden 1 ay konusu hisse senetlerinin en az 2 yıl süre elde tutulduktan sonra
önceki endeks satılması durumunda elde edilen kazanç gelir vergisinden de
istisnadır.
Satış kazancı; satış bedelinden endekslenmiş maliyet bedelinin
çıkarılması suretiyle hesaplanmaktadır. Endekslemede Türkiye 2 yıllık süre dolmadan satılması durumunda, elde edilen kazanç
İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay açıklanan Yurt İçi için herhangi bir istisna tutar söz konusu değildir. Bu nedenle
Üretici Fiyat Endeksinin (Yİ-ÜFE) kullanılması gerekir. (Yİ-ÜFE satıştan elde edilen kazancın tamamının beyan edilerek,
listesi yazımızın sonunda yer almaktadır.) üzerinden hesaplanan gelir vergisinin ödenmesi gerekmektedir.
Kazancın hesaplanması sırasında alış ve satış arasındaki
Endeksleme; endeks farkının %10’u geçmesi şartıyla endeksleme yöntemi de
kullanılabilmektedir.
➢➢• 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren ihraç edilen eurobondlarla,
➢➢• Aynı tarihten itibaren iktisap edilmiş olan; yabancı tahviller, 2. Yabancı hisse senetlerinin satışı
hisseleri BİST’te işlem görmeyen tam mükellef kurumlara ait
hisse senetleri ile yabancı hisse senetlerinin, 01.01.2006 tarihinden sonra satın alınan yabancı hisse
senetlerinin, 2020 yılında elden çıkarılmasından sağlanan
elden çıkarılmasından sağlanan kazançların tespiti sırasında kazançlar geçici 67. maddenin kapsamına girmemektedir.
kullanılabilmektedir. Ancak bu endekslemenin yapılabilmesi için Dolayısıyla bu gelirler üzerinden stopaj ödenmesi söz konusu
alış ve satış tarihleri arasındaki Yİ-ÜFE farkının %10’dan fazla değildir.
olması gerekmektedir.
Bu menkul kıymetlerden 2020 yılında elde edilen alım satım
Endeks farkının %10’un altında olması durumunda, endeksleme kazançlarının Türk Lirası bazında hesaplanması gerekir. Bu
yönteminin kullanılması mümkün değildir. Bu durumda kazancın hesaplanması sırasında endeksleme yönteminin
kazanç, satış bedelinden maliyet bedeli çıkarılmak suretiyle kullanılabilmesi için ise Yİ-ÜFE farkının %10’un üzerinde olması
hesaplanmaktadır. şartı bulunmaktadır. Alış ve satış tarihleri arasındaki Yİ-ÜFE
Mart 2021 Mart 2021 5