Page 12 - EY_vergi_rehberi_2018_6

EY - Vergi Rehberi 2018

f. Menkul sermeye iratlarında; sermayenin Türkiye’de yatırılmış 2.5 Ticari kazançların vergilendirilmesi
olması,
g. Diğer kazanç ve iratlarda; bu kazanç ve iratları doğuran Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerinden doğan kazançlar ticari
işin veya muamelenin Türkiye’de ifa edilmesi veya Türkiye’de kazançtır.
değerlendirilmesi,
2.5.1 Ticari kazancın tespit usulleri
olarak belirtilmiştir.
Ticari kazanç gerçek veya basit usule göre tespit edilmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalarda geçen, “Türkiye’de değerlendirme”
ifadesi ile kastedilen, ödemenin Türkiye’de yapılması veya ödeme
yabancı ülkede yapılmışsa, Türkiye’de ödeyenin veya nam ve hesabına 2.5.1.1 Gerçek usulde ticari kazancın tespiti
ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya kârından
ayrılmasıdır. Gerçek usulde ticari kazancın tespiti iki şekilde yapılabilir:
2.4 Gelir vergisi oranları 1. Bilanço esasında ticari kazancın tespiti: Bilanço esasında, ticari
kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve
Gelir vergisi, bir tarifeye göre hesaplanmaktadır. Bu tarifede yer alan başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Ticari kazancın tespiti
vergi oranları, vergiye tabi gelirin miktarı yükseldikçe artmaktadır. sırasında, Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ilişkin hükümleri ile
Artan oranlı vergi tarifesi uygulamasının altında, yüksek gelir Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ve 41. maddeleri uygulanır.
gruplarının vergi ödeme güçlerinin daha fazla olduğu ve bu sebeple 2. İşletme hesabı esasında ticari kazancın tespiti: İşletme hesabı
de daha yüksek miktarda vergi ödemeleri gerektiği düşüncesi esasında, ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen
yatmaktadır. hasılat ile giderler arasındaki müspet farktır. Bu usulde de ticari
kazancın tespiti sırasında, Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye
2.4.1 Gelir türlerine göre belirlenen gelir vergisi tarifeleri ilişkin hükümleri ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ve 41. maddeleri
uygulanır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesi uyarınca, ücret gelirleri ile
ücret dışındaki gelirler iki ayrı tarifeye göre vergilendirilmektedir. Bu
iki tarifenin aslında alt gelir dilimleri değil, sadece en üst gelir dilimleri 2.5.1.2 Basit usulde ticari kazancın tespiti
birbirinden farklılaştırılmakta, ücret gelirleri için % 27’lik dilim biraz
daha geniş olarak uygulanmaktadır. Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen
hasılattan giderler ve satılan malların alış bedellerinin düşülmesi
2.4.2 Gelir dilimlerinin hesaplanma esasları ve suretiyle tespit edilir. Bu mükellefler, mal alışları, giderleri ve
hasılatlarını gösteren belgeleri ayrı ayrı dosyalarda saklamak
uygulanacak tarife zorundadırlar.
Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 123. maddesi uyarınca, ilgili
yılda uygulanacak olan gelir vergisi tarifesindeki gelir dilimleri, 10 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6663 sayılı
bir önceki yıl uygulanan gelir dilimlerinin, aynı yıl için açıklanan Kanun'un 2. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu'nun “Diğer indirimler”
yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle hesaplanmakta başlıklı 89. maddesine yeni bir bent eklenmiştir. 1 Ocak 2016
ve bu şekilde hesaplanan tutarların % 5’ini aşmayan kesirler dikkate tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yürürlüğe
alınmamaktadır. Diğer taraftan gelir dilimlerinin belirlenmesi giren bu bent uyarınca, basit usulde tespit edilen ticari kazançların
konusunda mükerrer 123. madde ile ayrıca Bakanlar Kuruluna da yıllık 8.000 TL'ye kadar olan kısmı gelir vergisi beyannamesinde
yetki verilmektedir. beyan edilen gelirlerden indirilebilmektedir. Bu tutar her yıl yeniden
değerleme oranında artırılmış olup, 2018 yılı gelirleri için 9.000 TL
2017 yılı yeniden değerleme oranı, 11 Kasım 2017 tarihli Resmi olarak uygulanmaktadır.
Gazete’de yayımlanan 484 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği ile % 14,47 olarak açıklanmıştır. Yıllar itibarıyla uygulanan indirim tutarları, Rehber’in “15. Pratik
bilgiler-2018” bölümünde “15.10 Basit usulde ticari kazançlarda
2018 yılında ücret ve ücret dışındaki gelirler için uygulanacak olan indirim tutarı” başlığı altında dikkatinize sunulmuştur.
vergi tarifelerinin gelir dilimleri, Maliye Bakanlığı tarafından bu oran
dikkate alınmak suretiyle hesaplanmış ve 29 Aralık 2017 tarihli Aşağıda sayılan işleri yapanların basit usulden faydalanmaları
mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 302 seri numaralı Gelir Vergisi mümkün değildir:
Genel Tebliği ile duyurulmuştur. Buna göre oluşturulan gelir vergisi
tarifeleri aşağıda dikkatinize sunulmuştur. a. Kolektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortakları;
b. İkrazat işleriyle uğraşanlar;
2.4.2.1 Ücret gelirlerine uygulanacak gelir vergisi tarifesi c. Sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile
Gelir dilimi Vergi uğraşanlar;
oranı d. GVK’nın 94. maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kurumlara
14.800 TL’ye kadar % 15 karşı inşaat ve onarma işini taahhüt edenler ile bu mükelleflere
34.000 TL’nin 14.800 TL’si için 2.220 TL, fazlası % 20 karşı derece derece taahhütte bulunanlar;
120.000 TL’nin 34.000 TL’si için 6.060 TL, fazlası % 27 e. Sigorta prodüktörleri;
120.000 TL’den fazlasının 120.000 TL’si için 29.280 TL, % 35 f. Her türlü ilân ve reklâm işleriyle uğraşanlar veya bu işlere tavassut
fazlası edenler;
g. Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar;
2.4.2.2 Ücret dışındaki gelirlere uygulanacak gelir vergisi h. Tavassut işi yapanlar (dayıbaşılar hariç);
tarifesi
i. Maden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal
Vergi yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler;
Gelir dilimi
oranı j. Şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar ile treyler, çekici ve
14.800 TL’ye kadar % 15 benzerlerinin sahip veya işleticileri; (Yapısı itibarıyla sürücüsünden
34.000 TL’nin 14.800 TL’si için 2.220 TL, fazlası % 20 başka on dört ve daha aşağı oturma yeri olan ve insan taşımaya
80.000 TL’nin 34.000 TL’si için 6.060 TL, fazlası % 27 mahsus motorlu kara taşıtları ile yolcu taşıyanlar hariç);
80.000 TL’den fazlasının 80.000 TL’si için 18.480 TL,
fazlası % 35

12