Page 7 - VG_Mayis2021

Vergide Gündem
Berkay Kılıç

Kurumlar vergisi mükelleflerinde finansman
gider kısıtlaması uygulaması

Ticari hayatta kâr amacı güden gerçek kişilerin ve kurumların tamamı, bu amaca ulaşma
gayreti nedeniyle, elde etmek istedikleri gelirlere karşılık birtakım giderlere katlanmak
durumunda kalırlar. Vergisel mantığın doğası gereği ticari işlemler neticesinde alınacak
gelir vergilerinin (gelir vergisi, kurumlar vergisi) hesaplanmasında katlanılan bu
giderlerin dikkate alınması gerekir. Ancak yasama organı koyduğu yasalar vasıtasıyla,
devletin gerçekleştirmek istediği ekonomik, sosyal, kültürel amaçlara yönelik olarak belli
dönemlerde, yapılan giderlerin niteliğine göre bazı giderler ve harcamalar için vergisel
anlamda avantajlar sağlarken, bazı giderlerin ve harcamaların gider olarak indirilmesine
kısıtlamalar getirebilir. Bu düzenlemelerden bir tanesi de 15 Haziran 2012 tarihli Resmî
Gazete’de yayımlanan 6322 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’na, 37.
maddesiyle de Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen ve yürürlük tarihi 1 Ocak 2013
olarak belirlenmiş olan “finansman gider kısıtlaması” müessesesidir.

Finansman gider kısıtlaması uyarınca, belirlenen kıstaslar kapsamına giren yabancı
kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar
altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unu aşmamak üzere
Cumhurbaşkanı’nca kararlaştırılan kısmının gider olarak indirilmesi kabul edilmeyecektir.
Bu düzenlemeler, 2013 yılında yürürlüğe girmiş olmasına rağmen bugüne kadar
uygulanmamıştır. Zira, Cumhurbaşkanı söz konusu maddenin kendisine vermiş olduğu
bu yetkiyi 2021 yılına kadar kullanmamış, 4 Şubat 2021 tarihli Resmî Gazete’de
yayımlanan 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ise 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren
başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere, söz konusu oranı %10
olarak belirlemiştir.

Bu yazıda, finansman gider kısıtlaması uygulamasına ilişkin özellikli durumlara yer
verilecek olup; ilgili Kanun’un amacı, Kanun metni, Cumhurbaşkanı Kararı, Tebliğ Taslağı
ve vergi kanunlarında yer alan benzer uygulamalar göz önünde bulundurulacaktır.

Finansman gider kısıtlamasının yasal dayanağı

Kurumlar vergisi mükellefleri açısından finansman gider kısıtlaması uygulamasının yasal
dayanağını, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinin 1. fıkrasının (i)
bendi oluşturmaktadır. Söz konusu madde metni aşağıdaki şekildedir:
“Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman
şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde,
aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede
kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve
benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unu aşmamak
üzere Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan kısmı. Belirlenecek oranı sektörler itibarıyla
farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı, bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları
belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Cumhurbaşkanı bu yetkisini 4 Şubat 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 3 Şubat
2021 tarihli 3490 sayılı Karar ile kullanmıştır. Bu kapsamda Cumhurbaşkanı’nca;
“13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11’inci maddesinin
birinci fıkrasının (i) bendi hükümlerine göre, kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal

Mayıs 2021 Mayıs 2021 7