Page 4 - VG_Mayis2021

ve bu daha sonra Vergiden Kaçınma Karşıtı Direktif (Anti-Tax • Proje operatörü, borç maliyetleri, varlıkları ve geliri AB’de
Avoidance Directive – ATAD) halini almıştır. Bu Direktif, BEPS’in bulunan uzun vadeli kamusal altyapı projelerinde fon olarak
önerilerinin AB genelinde uygulanmasında üye ülkeler arasında kullanılan üçüncü taraf krediler hariç tutulacaktır.
farklılaşan düzenlemeler bakımından bir denge sağlamayı ve • Yeni hükümlerden doğan düzenleme altında belli finansal
genel kurallar belirlemeyi hedeflemektedir.
taahhütler bu düzenlemenin dışında tutulacaktır.
ATAD (Vergiden Kaçınma Karşıtı Direktif), Avrupa Komisyonu • Cari yılda vergiden indirilemeyen ilave borçlanma maliyetleri
tarafından Ocak 2016’da çıkarılan Vergiden Kaçınma Karşıtı ilerleyen yıllara taşınacaktır ve ilgili maliyetler geriye yönelik
Paket’in bir parçasıdır. Avrupa Birliği Ekonomi ve Maliye vergiden düşülecektir.
Bakanları Konseyi (ECOFIN) tarafından 12 Temmuz 2016
tarihinde kabul edilen Direktif, iç pazarda minimum düzeyde Tüm üye devletler 31 Aralık 2018 tarihine kadar ATAD’ı
korumayı hedeflemekte ve OECD BEPS projesi altında sunulan tamamıyla iç hukuklarına aktarmamıştır. AB hukukunu
bazı önerilere karşı AB içinde uyumlu ve eşgüdümlü bir yaklaşım uygulamayan üye devletlere karşı Avrupa Komisyonu tarafından
sağlamayı amaçlamaktadır. ihlal usulü başlatılabilir ve gerektiğinde ihlal durumu Avrupa
Birliği Adalet Divanı’na taşınabilir. Komisyon, 10 AB üye
ATAD; kontrol edilen yabancı şirketler, uyumsuz düzenlemeler devletine (Belçika, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Fransa,
ve faiz indirimleri konularında kuralların minimum düzeyde Yunanistan, Letonya, Portekiz, İspanya ve Birleşik Krallık)
uyumluluğunu sağlamakta ve kurumlar için suistimal karşıtı karşı direktifi tamamıyla uygulamamaları nedeniyle ihlal usulü
genel kurallar ve çıkış vergisinin (exit tax) getirilmesini şart başlatmıştır.
koşmaktadır (Son iki kriter BEPS projesinde yer almamaktadır).
Sonuç olarak, ATAD’ın finansman maliyeti kısıtlaması
ATAD’ın finansman maliyetlerine ilişkin düzenlemeleri konusunda yaptığı düzenlemeler detaylı bir şekilde
genel olarak, borç alan şirketin faiz ödemelerini matrahtan incelendiğinde bu düzenlemelerin büyük oranda BEPS 4 No.lu
indirime konu edilebildiği yüksek vergi oranlı bir ülkede; Eylem Planı ile uyumlu olduğu görülmektedir.
borç veren grup şirketinin ise elde ettiği faizin düşük oranda
vergilendirildiği (veya hiç vergilendirilmediği) bir ülkede Değerlendirme ve sonuç
bulunduğu durumları hedef almaktadır. Şirketleri yapay olarak
finansman anlaşmalarını düzenlemekten caydırmak için ATAD Ülkemizde yakın bir zamanda uygulanmaya başlanacak
üye devletlere, kredi faizlerinde vergi indirimini sınırlayan olan finansman gider kısıtlaması ile çalışmamızda analiz
tedbirler uygulama zorunluluğu getirmektedir. ATAD’a göre ettiğimiz BEPS ve ATAD düzenlemeleri karşılaştırıldığında
üye devletler en azından bu tür faiz giderlerinin sabit bir oran bu düzenlemelerin çeşitli yönlerden benzerlikler taşıdıkları
kullanılarak indirimini geçersiz kılmalıdır. Ancak ülkeler grup içi görülmektedir. Ancak bazı temel konularda ülkemiz uygulaması,
kredi finansmanı suistimallerini (örn. örtülü sermaye kuralları) BEPS ve ATAD’ın öngördüğü düzenlemelerden ayrışmaktadır.
önlemek ve faiz giderleri indirim limitine ithafen daha somut
kurallar belirlemekte de serbesttirler. Görüleceği üzere farklılıkların temel nedeni; BEPS’in
konuya yaklaşımının çok uluslu şirketleri hedef alması ve
ATAD, “net borçlanma maliyetlerini” mükelleflerin iç hukuk bu tür şirketlerin finansmanı bir vergi planlama aracı olarak
çerçevesinde vergilendirilebilir faiz gelirini ve mükellef kullanmalarını önlemeye yönelik tavsiyeler geliştirmesidir.
tarafından elde edilen ekonomik olarak eşdeğer diğer Ülkemiz uygulaması ise çok uluslu şirketlerin Türkiye’deki
vergilendirilebilir gelirini aşan vergiden indirilebilir borç iştiraklerinin de bu tür finansman yapılandırmalarını belirli bir
maliyetleri tutarı olarak tanımlamaktadır. Borç maliyetleri seviyede önlese de doğrudan bu tür şirketlere odaklanmamakta,
yalnızca “faiz” olarak tanımlanamayacak kadar geniştir-bu tür Türkiye’de faaliyet gösteren tüm işletmeleri kapsamaktadır.
maliyetler ayrıca faize ekonomik olarak eşdeğer maliyetleri de Aşağıda ülkemiz uygulaması ile BEPS 4 No.lu eylem planının
içermektedir (örn. finansal kiralamalar, borçlanmaya ilişkin türev farklılıkları başlıklar halinde ele alınmıştır.
araçlar, belli başlı döviz kazançları ve zararları ve garanti ya da
düzenleme bedeli). • Gider kısıtlama yöntemindeki farklılık
ATAD’ın 4. maddesinin 1. fıkrası altında belirlenen ilave Bilindiği üzere ülkemizde öngörülen finansman gider kısıtlaması
borçlanma maliyetlerine; mükellefin faiz, vergi, amortisman uygulamasında, yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşmış olan
öncesi geliri (EBITDA) üzerinden en yüksek %30 oranında kurumlar vergisi mükelleflerinin aşan kısımla sınırlı olmak
indirim uygulanabilir. Tüm ilave borçlanma maliyetleri vergiden üzere yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr
düşülemez ve aşağıda sıralanan kurallara tabiidir: payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet
unsurları toplamının %10’luk kısmı, kurum kazancının tespitinde
• Üye devletler, ilişkisiz şirketlerin (grubun parçası olmayan KKEG olarak dikkate alınacaktır.
şirketler) borcu kar aktarımı için kullanamaması şartıyla
borçlanma maliyetlerini tamamen indirmesine izin verebilirler. Ülkemiz uygulamasında öngörüldüğü üzere, vergi matrahından
• Üye devletler, mükelleflerin ilave borçlanma maliyetlerini tüm indirim konusu yapılacak finansman maliyetini öz kaynakların
grup için geçerli olacak 3 milyon EUR eşiğine kadar vergiden borçlara oranına bağlayan yöntemler Vergi İdareleri için
düşmesine izin verebilir. Bundan daha düşük bir eşiğin yönetimleri görece kolay yöntemlerdir. Ayrıca şirketler için de
uygulanması da mümkündür. gider olarak dikkate alınmayacak finansman maliyetini önceden
tahmin etme imkânı sağlarlar.
• 17 Haziran 2016 tarihinden önce akdedilen ve akabinde
değiştirilmemiş, yeniden finanse edilmemiş vb. önceden Ancak sermaye yeterliliğine dayalı bu tür finansman
kazanılmış hak niteliğindeki krediler uygulamanın dışında gider kısıtlaması yöntemlerinin bir takım olumsuz yanları
tutulacaktır. da bulunmaktadır. Öncelikle konu BEPS açısından

4 Mayıs 2021