Page 8 - VG_Mayis2021

kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan nakdi sermaye indirimi uygulaması amaç yönünden finansman
yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan gider kısıtlaması uygulaması ile örtüşmektedir.
kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler
hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, Nitekim Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. ve 10. maddeleri
komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında ile mükelleflere vergi avantajları sağlanmakta ve dolayısıyla
yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unun kurum mükelleflerin öz kaynaklarını güçlendirilmeleri ile finansman
kazancının tespitinde indirimi kabul edilmez.” ihtiyaçlarını öz kaynakları ile karşılamaları teşvik edilmektedir.
Diğer taraftan, finansman ihtiyaçlarını öz kaynakları ile
şeklinde belirleme yapılmıştır. karşılayan mükelleflere vergi avantajı sağlayan Kurumlar Vergisi
Kanunu’nun 5. ve 10. maddelerinden farklı olarak, finansman
Finansman gider kısıtlamasının esas dayanağını oluşturan gider kısıtlaması uygulaması ile finansman ihtiyaçlarını
Kanun maddesine ilişkin gerekçe ise TBMM Başkanlığı’na borçlanma ile karşılayan mükelleflere ilave kurumlar vergisi
sunulan tasarıda; “Firmaların öz kaynak yapılarının güçlü olması, yükü getirilmektedir.
mikro düzeyde firmalar ve makro düzeyde ülke ekonomisi için
büyük önem taşımaktadır. Firmaların finansman ihtiyaçlarını Finansman gider kısıtlaması uygulamasına ilişkin Tebliğ
borçlanma yerine öz kaynakları ile finanse etmelerini teşvik Taslağı
etmek amacıyla … öngörülmektedir.” şeklinde yer almıştı.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 24.03.2021 tarihinde
Finansman gider kısıtlaması uygulamasına ilişkin Kanun kamuoyunun görüşüne sunulan ilk Tebliğ Taslağı, gelen
maddesi ve Cumhurbaşkanı Kararı incelendiğinde, uygulama görüşler dikkat alınarak güncellenmiş ve 22.04.2021 tarihinde
açısından önem arz eden ve ilk etapta cevaplanması gereken 18 seri numaralı Tebliğ Taslağı’na internet sitesinde yer
soruları aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür: verilmek suretiyle uygulama esasları açıklanmıştır. Tebliğ
Taslağı genel olarak değerlendirildiğinde, İdare’nin mükellefler
• Kapsama giren ve girmeyen mükellefler hangileri? açısından uygulamayı kolaylaştırmayı amaçladığı ve bu yönde
düzenlemelerde bulunduğu açıktır. Bu noktada, yazımızın yayın
• Kapsama giren yabancı kaynaklar neler?
tarihi itibarı ile söz konusu Tebliğ’in hala taslak aşamasında
• Kapsama giren gider ve maliyet unsurları neler? olduğunu belirtmek isteriz.
• Yabancı kaynakların öz kaynakları aşan kısmı nasıl
hesaplanacak? Yazımızın ilerleyen bölümlerinde, ilgili Taslak Tebliğ
açıklamaları da göz önünde bulundurularak, uygulamaya
Yazımızın ilerleyen bölümlerinde bu başlıklar paralelinde ilişkin özellikli hususlara ve cevap bekleyen konulara ilişkin
finansman gider kısıtlaması uygulamasına ilişkin özellikli değerlendirmelerimize yer verilecektir.
durumlara yer verilecek olup; ilk etapta Kanun maddesinin
amacı göz önünde bulundurularak uygulamaya ilişkin genel bir Uygulama kapsamına giren ve girmeyen mükellefler
değerlendirme yapmak faydalı olacaktır.
Kanun metninde kapsam dışı bırakılan mükellefler haricindeki,
Kanun maddesinin amacı göz önünde yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan bilanço esasına tabi
bütün kurumlar vergisi mükellefleri finansman gider kısıtlaması
bulundurularak uygulamaya ilişkin genel uygulamasına tabidir. Finansman gider kısıtlaması uygulamasına
değerlendirme tabi olmayan kurumlar vergisi mükellefleri, Kurumlar Vergisi
Kanunu’nun 11/1-i maddesinde aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:
Finansman gider kısıtlaması uygulamasına ilişkin Kanun
maddesinin gerekçesinde, düzenlemenin amacının firmaların • Kredi kuruluşları,
öz kaynaklarının güçlendirilmesinin ve firmaların finansman • Finansal kuruluşlar,
ihtiyaçlarının borçlanma yerine öz kaynakları ile karşılanmasının
teşvik edilmesinin amaçlandığı belirtilmiştir. • Finansal kiralama şirketleri,

• Faktoring şirketleri,
Finansman gider kısıtlaması uygulaması ile finansman
ihtiyaçlarını ağırlıklı olarak dış borçlanma ile karşılayan • Finansman şirketleri.
mükelleflere ilave bir kurumlar vergisi yükü getirilmiş olması
göz önünde bulundurulduğunda, vergi yükünü azaltmak Yukarıda yer verilen ve finansman gider kısıtlaması uygulaması
amacıyla birçok firmanın finansman ihtiyacını dış borçlanmalar haricinde bırakılan mükelleflerin hangi kurumları ifade ettiğine
yerine, gerçekleştirilecek sermaye artışları ile karşılamayı ilişkin açıklamalara Tebliğ Taslağı’nda yer verilmiş olup,
tercih edebileceğini söylemek mümkün. Böyle bir durumda tanımlamalar aşağıdaki şekilde yapılmıştır:
firmalar finansman ihtiyaçlarını öz kaynakları ile finanse
edecek ve Kanun maddesinin amacı ile uygulamanın örtüştüğü • 4632 sayılı Kanun kapsamında faaliyette bulunan emeklilik
söylenebilecektir. şirketleri,
• 5411 sayılı Kanun kapsamında faaliyette bulunan Türkiye'de
Diğer taraftan, finansman gider kısıtlamasına ilişkin Kanun kurulu mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma
maddesinde yer alan amacın vergi uygulamaları açısından çok ve yatırım bankaları, yurt dışında kurulu bu nitelikteki
yeni olmadığı malum. Örneğin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. kuruluşların Türkiye'deki şubeleri ve finansal holding
maddesinde yer alan iştirak hissesi ve taşınmaz satışına ilişkin şirketleri,
kazanç istisnası veya aynı Kanun’un 10. maddesinde yer alan

8 Mayıs 2021