Page 2 - VG_Mayis2021

Vergide Gündem
M. Akif Tunç

Finansman gider kısıtlaması uygulamasının
BEPS ve ATAD düzenlemeleri kapsamında
değerlendirilmesi

Bilindiği üzere, 15 Haziran 2012 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 6322 sayılı
Kanun ile Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının, ticari kazançtan/kurum kazancından
indirilemeyen giderlerin zikredildiği maddelerine 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe
girmek üzere yeni bentler eklenmişti.
Bu düzenleme ile kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan
kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan
yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar
altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının belirli bir kısmının gider kabul
edilmemesi gündeme gelmiştir.

Finansman gider kısıtlaması olarak adlandırılan bu düzenlemeler, 2013 yılında
yürürlüğe girmiş olmasına rağmen bugüne kadar uygulanmamıştır. Ancak 4 Şubat 2021
tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile finansman
giderlerinin indirimine izin verilmeyen oran %10 olarak belirlenmiş ve uygulamanın önü
açılmıştır. Gelir İdaresi Başkanlığı konuya ilişkin açıklamaların yer aldığı tebliğ taslağını
24 Mart 2021 tarihinde internet sitesinde yayınlayarak (22 Nisan 2021 tarihinde
güncellenmiştir) kamuoyunun görüşüne sunmuştur.
Buna göre 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına
uygulanmak üzere, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde,
aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede
kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve
benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'u ticari kazanç
ve kurum kazancının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecektir. Kısıtlamanın temel
amacının, işletmelerin öz kaynak yapılarının güçlendirilmesi ve finansman ihtiyaçlarının
öz kaynaklar ile finanse edilmesinin teşvik edilmesi olduğu açıklanmaktadır.

Finansman gider kısıtlamasına benzer uygulamalar, BEPS 4 No.lu Eylem Planı’nda ele
alınmakta ve ayrıca birçok ülkenin vergi idaresi tarafından kullanılmaktadır. Çalışmamızın
amacı, finansman gider kısıtlaması ile ilgili BEPS 4 No.lu Aksiyon Planı ve Avrupa
Birliği ülkelerindeki benzer uygulamaların temelini oluşturan Anti Tax Avoidance
Directive (ATAD)’ın öngördüğü düzenleme ve uygulamaların incelenmesidir. Çalışmanın
sonucunda ülkemizdeki uygulama, özellikle BEPS düzenlemeleri ile karşılaştırılmış ve
öneriler geliştirilmiştir.

BEPS 4 No.lu Eylem Planı

BEPS 4 No.lu Eylem Planı'nda faiz giderlerinin sınırlandırılması ve borçlanma
işlemlerindeki uygulamanın daha şeffaf hale getirilmesi konusunda ülkelerin taşıdığı
risklere göre farklı ve efektif öneriler getirilmektedir.
Bu öneriler temel olarak aşağıdaki gibidir.

Sabit oran kuralı: Şirketlerin matrahtan indirilecek faiz giderlerinin tespitinde,
vergi otoriteleri tarafından %10-%30 arasında bir sabit oranının belirlenmesi ve Faiz
Amortisman Vergi Öncesi Kar'ın (FAVÖK / EBITDA) bu oran kadarının vergi matrahından
indirilmesi önerilmektedir. BEPS 4 No.lu Eylem Planı'nda ön plana çıkarılarak tavsiye
edilen uygulama "Sabit Oran Kuralı" olması sebebi ile aşağıda daha detaylı olarak
incelenmiştir.
2 Mayıs 2021