Page 12 - vergirehberi_2017
P. 12
EY - Vergi Rehberi 2017
f. Menkul sermeye iratlarında; sermayenin Türkiye’de yatırılmış 1. Bilanço esasında ticari kazancın tespiti: Bilanço esasında, ticari
olması, kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve
başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Ticari kazancın tespiti
g. Diğer kazanç ve iratlarda; bu kazanç ve iratları doğuran sırasında, Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ilişkin hükümleri ile
işin veya muamelenin Türkiye’de ifa edilmesi veya Türkiye’de Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ve 41. maddeleri uygulanır.
değerlendirilmesi,
2. İşletme hesabı esasında ticari kazancın tespiti: İşletme hesabı
olarak belirtilmiştir. esasında, ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen
hasılat ile giderler arasındaki müspet farktır. Bu usulde de ticari
Yukarıda yapılan açıklamalarda geçen, “Türkiye’de değerlendirme” kazancın tespiti sırasında, Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye
ifadesi ile kastedilen, ödemenin Türkiye’de yapılması veya ödeme ilişkin hükümleri ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ve 41. maddeleri
yabancı ülkede yapılmışsa, Türkiye’de ödeyenin veya nam ve hesabına uygulanır.
ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya kârından
ayrılmasıdır. 2.5.1.2 Basit usulde ticari kazancın tespiti
2.4 Gelir vergisi oranları Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen
hasılattan giderler ve satılan malların alış bedellerinin düşülmesi
Gelir vergisi, bir tarifeye göre hesaplanmaktadır. Bu tarifede yer alan suretiyle tespit edilir. Bu mükellefler, mal alışları, giderleri ve
vergi oranları, vergiye tabi gelirin miktarı yükseldikçe artmaktadır. hasılatlarını gösteren belgeleri ayrı ayrı dosyalarda saklamak
Artan oranlı vergi tarifesi uygulamasının altında, yüksek gelir zorundadırlar.
gruplarının vergi ödeme güçlerinin daha fazla olduğu ve bu sebeple
de daha yüksek miktarda vergi ödemeleri gerektiği düşüncesi 10 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6663 sayılı
yatmaktadır. Kanun'un 2. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu'nun “Diğer indirimler”
başlıklı 89. maddesine yeni bir bent eklenmiştir. 1 Ocak 2016
2.4.1 Gelir türlerine göre belirlenen gelir vergisi tarifeleri tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yürürlüğe
giren bu bent uyarınca, basit usulde tespit edilen ticari kazançların
Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesi uyarınca, ücret gelirleri ile yıllık 8.000 TL'ye kadar olan kısmı gelir vergisi beyannamesinde
ücret dışındaki gelirler iki ayrı tarifeye göre vergilendirilmektedir. Bu beyan edilen gelirlerden indirilebilmektedir. Bu tutar her yıl yeniden
iki tarifenin aslında alt gelir dilimleri değil, sadece en üst gelir dilimleri değerleme oranında artırılmaktadır.
birbirinden farklılaştırılmakta, ücret gelirleri için % 27’lik dilim biraz
daha geniş olarak uygulanmaktadır. Yıllar itibarıyla uygulanan indirim tutarları, Rehber’in “15. Pratik
bilgiler-2017” bölümünde “15.10 Basit usulde ticari kazançlarda
2.4.2 Gelir dilimlerinin hesaplanma esasları ve indirim tutarı” başlığı altında dikkatinize sunulmuştur.
uygulanacak tarife
Aşağıda sayılan işleri yapanların basit usulden faydalanmaları
Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 123. maddesi uyarınca, ilgili mümkün değildir:
yılda uygulanacak olan gelir vergisi tarifesindeki gelir dilimleri,
bir önceki yıl uygulanan gelir dilimlerinin, aynı yıl için açıklanan a. Kolektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortakları;
yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle hesaplanmakta
ve bu şekilde hesaplanan tutarların % 5’ini aşmayan kesirler dikkate b. İkrazat işleriyle uğraşanlar;
alınmamaktadır. Diğer taraftan gelir dilimlerinin belirlenmesi
konusunda mükerrer 123. madde ile ayrıca Bakanlar Kuruluna da c. Sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile
yetki verilmektedir. uğraşanlar;
2016 yılı yeniden değerleme oranı, 11 Kasım 2016 tarihli Resmi d. GVK’nın 94. maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kurumlara
Gazete’de yayımlanan 474 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel karşı inşaat ve onarma işini taahhüt edenler ile bu mükelleflere
Tebliği ile % 3,83 olarak açıklanmıştır. karşı derece derece taahhütte bulunanlar;
2017 yılında ücret ve ücret dışındaki gelirler için uygulanacak olan e. Sigorta prodüktörleri;
vergi tarifelerinin gelir dilimleri, Maliye Bakanlığı tarafından bu oran
dikkate alınmak suretiyle hesaplanmış ve 27 Aralık 2016 tarihli f. Her türlü ilân ve reklâm işleriyle uğraşanlar veya bu işlere tavassut
Resmi Gazete’de yayımlanan 296 seri numaralı Gelir Vergisi Genel edenler;
Tebliği ile duyurulmuştur. Buna göre oluşturulan gelir vergisi tarifesi
Rehber’in “14. Vergi oran ve tutarları-2017” bölümünde “14.1 Gelir g. Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar;
vergisi oranları” başlığı altında dikkatinize sunulmuştur.
h. Tavassut işi yapanlar (dayıbaşılar hariç);
2.5 Ticari kazançların vergilendirilmesi
i. Maden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal
Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerinden doğan kazançlar ticari yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler;
kazançtır.
j. Şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar ile treyler, çekici ve
2.5.1 Ticari kazancın tespit usulleri benzerlerinin sahip veya işleticileri; (Yapısı itibarıyla sürücüsünden
başka on dört ve daha aşağı oturma yeri olan ve insan taşımaya
Ticari kazanç gerçek veya basit usule göre tespit edilmektedir. mahsus motorlu kara taşıtları ile yolcu taşıyanlar hariç);
2.5.1.1 Gerçek usulde ticari kazancın tespiti k. Maliye Bakanlığınca teklif edilen ve Bakanlar Kurulunca
kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir
Gerçek usulde ticari kazancın tespiti iki şekilde yapılabilir: belediyeleri dâhil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları
(mücavir alanlar dâhil), belediyelerin nüfusları, yöreler itibarıyla
veya sabit bir işyerinde faaliyette bulunulup bulunulmadığına göre
gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenler.
Diğer taraftan basit usulde vergilendirme için, bazı şartların
gerçekleşmiş olması da gerekmektedir. Bunlar, Kanun’da, genel ve
özel şartlar olarak iki başlık altında toplanmıştır. Genel ve özel şartlar,
Rehber’in “15. Pratik bilgiler-2017” bölümünde “15.11 Basit usule
tabi olmanın şartları” başlığı altında dikkatinize sunulmuştur.
12
