Page 9 - vergirehberi_2017

1. Vergilemenin temel kavramları

Red ve iadeler 1.19 Vergiyi doğuran olayın ispatı

2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda vergi gelirleri toplamı 564,75 Milyar TL’dir. Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin
Kanun’da vergi gelirlerinden yapılacak red ve iadeler toplamı ise 53,66 Milyar TL olarak yer muamelelerin gerçek mahiyeti, yemin
almaktadır. İade tutarının içinde en büyük kalemi 44,8 Milyar TL ile dâhilde alınan KDV’den hariç her türlü delil ile ispatlanabilir. Vergiyi
yapılacak red ve iadeler oluşturmaktadır. Buna göre 2017 yılı Bütçe Kanunu’nda red ve doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan
iadeler sonrası net vergi gelirleri 511,09 Milyar TL olmaktadır. şahitlerin ifadesi delil olarak kullanılmaz.

Aşağıda 24 Aralık 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2017 Yılı Merkezi Yönetim İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan
Bütçe Kanunu’ndaki vergi gelirleri ile red ve iadeler sonrası net vergi gelirlerine ilişkin tablo veya olayın özelliğine göre normal ve mutat
dikkatinize sunulmaktadır: olmayan bir durumun iddia olunması halinde
ispat külfeti, bunu iddia eden tarafa aittir.
2017 Bütçe Red ve İadeler (-) 2017 Bütçe Net
Vergi Gelirleri Vergi Gelirleri Aksine hüküm bulunmadıkça, Vergi Usul
111.899.259.000 Kanunu’na göre tutulan ve üçüncü şahıslarla
Gelir vergisi 50.083.406.000 2.994.114.000 108.905.145.000 olan münasebet ve muamelelere ait olan
Kurumlar vergisi 101.870.250.000 kayıtların belgelenmesi mecburidir.
Dâhilde alınan KDV 83.727.262.000 3.925.053.000 46.158.353.000
İthalde alınan KDV 137.335.570.000 1.20 Vergi ehliyeti
Özel tüketim vergisi 20.255.366.000 44.797.940.000 57.072.310.000
Harçlar 15.423.277.000 Özel hukukta borç akdi, tarafların hukuki
Damga vergisi 13.038.212.000 11.696.000 83.715.566.000 ehliyetlerinin bulunmasını gerektirir. Vergi
BSMV 11.356.315.000 ilişkisinde de mükellef adına bir borç
Motorlu taşıtlar vergisi 980.212.000 136.355.358.000 doğduğuna göre ilk bakışta böyle bir ehliyetin
Veraset ve intikal vergisi 678.453.000 aranması lüzumu akla gelir. Ancak özel
Şans oyunları vergisi 1.028.522.000 424.486.000 19.830.880.000 hukuktaki bu kuraldan farklı olarak, kamu
Özel iletişim vergisi 4.810.190.000 hukukunun bir dalı olan vergi hukukunda,
Gümrük vergileri 12.782.810.000 228.930.000 15.194.347.000 mükellefiyet veya vergi sorumluluğu için
Diğer dış ticaret gelirleri kanuni ehliyet gerekmez. Vergi kanunlarının,
Başka yerde 454.094.000 10.746.000 13.027.466.000 verginin konusu olarak saydıkları işlemlere
sınıflandırılmayan taraf olanlar, fiil ehliyetine sahip olup
vergiler 3.672.000 58.051.000 11.298.264.000 olmadıklarına bakılmaksızın vergi mükellefi
Toplam veya sorumlusu olabilirler.
564.746.658.000 26.728.000 651.725.000
1.21 Vergi mahremiyeti
0 1.028.522.000
Vergileme ile ilgili usul hükümlerinin yer
14.058.000 4.796.132.000 aldığı Vergi Usul Kanunu’nda, görevleri
gereği mükelleflerin veya onlarla ilgili
183.125.000 12.599.685.000 kimselerin ticari, şahsi ve diğer her nevi
sırlarını öğrenme durumunda olanların, bu
3.992.000 450.102.000 sırları ifşa edemeyecekleri ve kendileri ya da
üçüncü şahıslar yararına kullanamayacakları
2.333.000 1.339.000 hükme bağlamıştır. Aynı Kanun’da söz
konusu sırları saklamakla yükümlü olan
53.661.464.000 511.085.194.000 görevliler;

1.15 Resim a. Vergi muameleleri ve incelemeleri ile
uğraşan memurlar,
Belirli bir işin veya hizmetin yapılması konusunda, Devletin veya yetkili organlarının verdiği
izin karşılığında ödenen paralardır. Rıhtım resmi örnek olarak verilebilir. b. Vergi Mahkemeleri, Bölge İdare
Mahkemeleri ve Danıştay’da görevli
Bu kaynaktan sağlanan kamu gelirlerinin toplam gelirler içindeki payı oldukça düşüktür. olanlar,

1.16 Harç c. Vergi kanunlarına göre kurulan
komisyonlara katılanlar,
Devlet veya yetkili kıldığı organları tarafından sunulan bir hizmetin karşılığında, bu
hizmetlerden yararlananlar tarafından ödenen paralardır. Harçların özelliği devlet tarafından d. Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler,
yapılan belli bir hizmetin veya sağlanan belli bir menfaatin veya sağlanan ayrıcalığın
karşılığında ödenmiş olmasıdır. olarak sayılmıştır.

Örnek: Yargı harçları, tapu ve kadastro harçları, konsolosluk harçları, trafik harçları, finansal
faaliyet harçları vb.

1.17 Vergi alacaklısı

Vergi koyma, yani vergilendirme yetkisine sahip kamu kuruluşlarına, vergi alacaklısı denir.
Devlet, belediyeler, il özel idareleri, yetkili kılındıkları çeşitli vergi ve benzeri yükümlülüklerde,
vergi alacaklısı durumundadırlar.

1.18 Vergi borçlusu

Verginin ödenmesi bakımından alacaklı vergi idaresine karşı muhatap olan kişidir. Vergi
borçlusu, verginin mükellefi olabileceği gibi, Kanun’un öngördüğü durumlarda vergi
sorumlusu da olabilir.

9