Page 7 - EY-VG_Temmuz_2018_v3

Vergide Gündem
Gökhan Kuşçu

Yatırım teşvik sisteminde indirimli kurumlar
vergisi uygulaması ve uygulamada karşılaşılan
bazı sorunlar

Ülkemizde yatırım teşvik sistemi, bölgesel kalkınma ve bölgesel gelişmişlik farklılıklarını
gidermek, dışa bağımlılığı azaltmak, cari açık dengesini sağlamak, işsizlikle mücadele
etmek, kaynakların verimli kullanımına yönelmek, ülkemize teknoloji transferinin
gerçekleştirilmesi gibi birçok kritik amaç doğrultusunda yıllardır kullanılmaktadır.
Son yıllarda tüm dünyada ve ülkemizde de sıklıkla karşılaşılan globalleşme trendi
çerçevesinde uygulanan bu sistemin küreselleşmeye uygun şekillenmesi bir zorunluluk
haline gelmiştir. Bunun yanı sıra bu sistematiğin, ülkemizin gelişmekte olan ülkeler
kategorisinde bulunması sebebiyle, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları ile özellikle
Avrupa Birliği’ndeki (AB) uygulamalara uyum sağlaması ihtiyacı da duyulmaktadır.

Mevcut teşvik sistemi gelişimi
Bu sistematikte dönüm noktası olan, 16.07.2009 tarih ve 2009/15199 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) ile yeni yatırım teşvik sistemi, “Kalkınma Planları ve Yıllık
Programlarda öngörülen hedefler ile uluslararası anlaşmalara uygun olarak, tasarrufları
katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirmek, üretimi ve istihdamı artırmak, yatırım
eğiliminin devamlılığını ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak, uluslararası rekabet
gücünü artıracak teknoloji ve araştırma-geliştirme içeriği yüksek büyük ölçekli
yatırımları özendirmek, doğrudan yabancı yatırımları artırmak, bölgesel gelişmişlik
farklılıklarını gidermek, çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme
faaliyetlerini desteklemek” amacı ile mevzuatımızdaki yerini almıştır.
İlgili Karar ile Türkiye, illerin sosyo-ekonomik yapıları ve gelişmişlik düzeyleri
analiz edilerek bölgelere ayrılmış ve sınıflanan bölgeler itibariyle de yatırımın türü
ve gerçekleştirildiği bölgeye göre teşvik sistemi kapsamında sunulan destekler
belirlenmiştir.
Daha sonra 2012/3305 sayılı BKK ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları
Hakkındaki Karar’la mevcut sistem revize edilmiş ve 2009/15199 sayılı BKK
yürürlükten kaldırılmıştır.

Bahsi geçen Karar ile bugünkü mevcut yatırım teşvik sistemi ana hatlarıyla
oluşturulmuştur. Buna göre teşvik edilecek uygulamalar; genel, bölgesel (yatırım
konusuna göre öncelikli yatırımlar da bu grup altında sınıflandırılmıştır), büyük ölçekli
ve stratejik yatırımlar olarak sınıflandırılmıştır. (Daha sonra 09.08.2016 tarihinde
yayımlanan 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazlı Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile proje bazında
desteklenmesi öngörülen yatırımlar da teşvik sistemine dahil edilmiştir.) Bu sınıflar
içinde yatırımın türüne ve yatırım bölgesi bazında sağlanan destekler şu şekildedir:

➢➢• Gümrük vergisi muafiyeti
➢➢• KDV İstisnası
➢➢• Vergi İndirimi
➢➢• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
➢➢• Yatırım Yeri Tahsisi
➢➢• Faiz desteği
➢➢• KDV iadesi
➢➢• Gelir Vergisi Stopajı Desteği
➢➢• Sigorta Prim Desteği
Temmuz 2018 Temmuz 2018 7