Page 3 - VEGU_mart2017
P. 3
2. İşyeri kira gelirleri Yukarıdaki istisna veya beyan sınırını aşan kira gelirleri
dolayısıyla beyanname verilmesi durumunda, geliri elde
Gayrimenkullerin gerçek kişiler tarafından işyeri olarak kiraya eden kişinin tercihi doğrultusunda götürü veya gerçek gider
verilmesinden elde edilen gelirler, Gelir Vergisi Kanunu’nun yöntemlerinden biri seçilerek safi irat bulunacak ve üzerinden
94. maddesi kapsamında tevkifat (vergi kesintisi - stopaj) gelir vergisi tarifesine göre vergi hesaplanacaktır.
kapsamındadır. Tevkifat, kiralamaya konu gayrimenkulün
sahibinin gelir vergilerinden mahsup edilmek üzere, kira İşyeri kira gelirlerinin beyan edilmesi durumunda, beyanname
ödemesi aşamasında, kiracı tarafından yapılan vergi kesintisidir. üzerinde hesaplanan vergiden, kiracı tarafından yıl içerisinde
Tevkifatın oranı % 20’dir ve kira bedelinin nakden veya hesaben kesilen vergiler (tevkifat) mahsup edilecektir.
(avans olarak ödemeler de dahil) ödendiği sırada yapılır.
B. Kira gelirinden indirilecek giderler
Yukarıda açıklandığı şekilde tevkifata tabi tutulmuş işyeri kira
gelirleri için geçerli olan ve her yıl için ayrı ayrı belirlenen Beyan edilen kira gelirinin tespitinde dikkate alınabilecek
“beyan sınırı” söz konusudur. Bu sınır ilgili yıl gelir vergisi giderler iki farklı yöntemle tespit edilebilmektedir. Bunlar
tarifesinin 2. gelir dilimidir. 2016 yılında elde edilen tevkifata “götürü gider” ve “gerçek gider” yöntemleridir. Bu yöntemlerin
tabi tutulmuş işyeri kira gelirleri için söz konusu beyan sınırı seçimi konusunda mükellefler serbest bırakılmışlardır. Ortaya
30.000 TL olarak uygulanmaktadır. çıkacak vergi yükünü dikkate alarak belirtilen gider usulleri
arasında serbestçe tercih yapabilirler.
Buna göre 2016 yılında elde edilen tevkifata tabi tutulmuş işyeri
kira gelirlerinin brüt tutarı 30.000 TL’nin altında ise bu gelirlerin 1. Götürü gider yöntemi
beyan edilmesine gerek yoktur. Ancak söz konusu 30.000
TL’lik beyan sınırı ile karşılaştırma yapılırken, yukarıda belirtilen Gider indiriminde birçok kişi tarafından götürü gider yöntemi
gelirlerin yanı sıra, beyana tabi diğer menkul sermaye iratlarının kullanılmaktadır. Bu yöntemde kira bedelinin % 25’lik kısmı
toplamının dikkate alınması gerektiği unutulmamalıdır. doğrudan gider olarak düşülebilmektedir. Kazancın bir kısmının
istisna olması durumunda (örneğin konut kira gelirlerinin 2016
Brüt işyeri kira gelirinin beyan sınırını aşması durumunda, yılı için 3.800 lirası gelir vergisinden istisnadır), kira tutarından
gelirin tamamının beyan edilmesi gerekmektedir. Söz konusu önce istisnanın düşülmesi ve kalan gelir üzerinden yüzde 25
tutar üzerinden, geliri elde eden kişinin tercihi doğrultusunda oranında götürü giderin indirilmesi gerekmektedir.
götürü veya gerçek gider yöntemlerinden biri seçilerek giderler
düşülecek ve vergi hesaplanması gereken tutara ulaşılacaktır. Örneğin 2016 yılında konut olarak kiraya verilen bir
gayrimenkulden 12.000 lira kira alındığını varsayalım. Bu
Bu tutar üzerinden gelir vergisi tarifesine göre hesaplanan tutardan önce 3.800 liralık istisna düşülecek, kalan 8.200
gelir vergisinden, kiracı tarafından yıl içerisinde kesilen vergiler lira üzerinden de yüzde 25 oranında (2.050 lira) götürü gider
(tevkifat) mahsup edilebilmektedir. indirilecektir. Ödenecek vergi ise istisna ve götürü gider sonrası
beyan edilen 6.150 lira (12.000 - 3.800 - 2.050) üzerinden
Diğer taraftan basit usulde vergilendirilen ticari kazanç sahibi gelir vergisi tarifesine göre hesaplanacaktır.
mükelleflere işyeri olarak kiralanan gayrimenkulün kira bedeli
üzerinden, bu mükellefler tarafından gelir vergisi tevkifatı İşyerinden elde edilen kiralar için ise herhangi bir istisna tutar
yapılmadığını da hatırlatmak isteriz. Bunun gibi vergi kesintisine söz konusu olmadığından, alınan kiranın % 25’i götürü gider
ve istisna uygulamasına konu olmayan kira gelirlerinde beyan olarak düşülerek, kalan tutarın beyan edilmesi gerekmektedir.
sınırı 1.580 TL olarak uygulanmaktadır. 2016 yılında bu tutarı
aşan işyeri kira gelirlerinin (tevkifata tabi olmayan) tamamının Bu yöntemde, gerçekte herhangi bir giderin yapılıp
beyan edilmesi gerekmektedir. yapılmamasının önemi olmadığı gibi, gider indirimi için
belge temin edilmesine de ihtiyaç bulunmamaktadır. Ancak
3. İşyeri ve konut kira gelirlerinin bir arada olması bu yöntemi kabul edenlerin, 2 yıl geçmedikçe gerçek gider
yöntemine dönemedikleri de unutulmamalıdır.
Hem konuttan hem de işyerinden kira geliri elde edilmesi
durumunda, öncelikle konut kirasının beyan edilip edilmeyeceği 2. Gerçek gider yöntemi
kontrol edilmelidir. Buna göre, istisna uygulaması kapsamında
olan mükelleflerin, 2016 yılında tahsil ettikleri konut kira Gerçek gider yönteminde, kira gelirinden Gelir Vergisi
bedelleri 3.800 TL’den fazla ise bu tutarı aşan gelirin beyan Kanunu’nun 74. maddesinde sayılan ve belgeye dayandırılması
edilmesi gerekmektedir. gereken giderler indirilebilmektedir.
İstisnayı aşan konut kira geliri ile tevkifata tabi tutulmuş olan Ancak beyannamede gerçek giderlerin konut kira gelirinden
işyeri kira gelirinin brüt tutarının toplamı 30.000 TL’lik beyan indirimi sırasında bir hesaplama yapılması gerekir. Bu
sınırını aşıyorsa, bu beyannameye işyeri kira gelirinin de dahil hesaplamanın nedeni konutlardan elde edilen kiranın belli bir
edilmesi gerekmektedir. Toplam 30.000 TL’den az ise sadece tutarının (2016 yılı için 3.800 lira) gelir vergisinden istisna
konut kira geliri beyan edilecek, işyeri kira geliri beyannameye olmasıdır.
dahil edilmeyecektir.
Hasılatın 3.800 lirası üzerinden vergi hesaplanmadığı için
Mükelleflerce konuttan elde edilen kira gelirinin 3.800 TL’den giderlerin de sadece vergiye tabi olan kazanca isabet eden
az olması durumunda ise bu kez sadece işyerinden elde edilen kısmının indirimine izin verilmektedir. Bunun için öncelikle
tevkifata tabi tutulmuş kira gelirinin brüt tutarı, beyan sınırı istisna dışı hasılatın, toplam hasılat içerisindeki oranının
(30.000 TL) ile karşılaştırılacaktır. 30.000 TL’den daha az bulunması gerekmektedir. Toplam giderler, bulunan bu oranla
bir gelir elde edilmesi durumunda işyeri kira geliri de beyan çarpılarak, beyannamede kira gelirlerinden indirilebilecek gider
edilmeyecek, bu tutardan fazla olması durumunda ise işyeri kira tutarına ulaşılmaktadır.
gelirinin tamamı beyan edilecektir.
Mart 2017 3
