Page 14 - MKGV 2022_v3

bu menkul kıymetlerin maliyet bedeli endekslemeye tabi TL maliyet bedeli (511.000 x 12,6082)= 6.442.790,20 TL
tutulabilmektedir. Ancak bu endekslemenin yapılabilmesi için alış
ve satış tarihleri arasındaki Yİ-ÜFE farkının %10’dan fazla olması Endekslenmiş 1.865,09
gerekmektedir. maliyet bedeli = 780,45 x 6.442.790,20 = 15.396.737,23 TL
Endeks farkının %10’un altında olması durumunda, endeksleme
yönteminin kullanılması mümkün değildir. Bu durumda 3. Kazancın hesaplanması
kazanç, satış bedelinden maliyet bedeli çıkarılmak suretiyle
hesaplanmaktadır. Endekslemeye tabi menkul kıymetlerin satışında sağlanan
kazanç, satış bedelinden maliyet bedelinin endekslenmesi
b. 2006’dan önce ihraç edilen veya alınan menkul sonucu bulunan tutarın düşülmesi suretiyle hesaplanmaktadır.
kıymetlerde endeksleme Bu sayede enflasyonun elde edilen alım satım kazancı
üzerindeki etkisi ortadan kaldırılmış olmaktadır.
➢ ➢• 1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen; Devlet tahvili
ve Hazine bonoları, Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme Buna göre yukarıdaki örnekteki satış işleminden elde edilen
İdaresince çıkarılan menkul kıymetler, eurobondlar ve özel kazancın şu şekilde hesaplanması gerekmektedir:
sektör tahvilleriyle
➢• Aynı tarihten önce iktisap edilmiş olan; yabancı hisse senetleri, TL satış tutarı (530.000 x 18,5687) = 9.841.411,00 TL
yurt dışında kurulmuş yatırım fonlarına ait katılma belgeleri ve Satış kazancı (9.841.411,00 - 15.396.737,23) = 0,00 TL
yabancı tahvillerin,
Endekslenmiş maliyet bedeli, satış bedelinden yüksek
elden çıkarılmasından sağlanan kazançların tespiti sırasında da olduğundan söz konusu menkul kıymet satışından sağlanan
endeksleme yöntemi kullanılabilmektedir. Hatta endeksleme kazanç 0 (sıfır) olarak dikkate alınacaktır. Endekslemenin
yapılabilmesi için endeks farkının %10’u aşma şartı da avantajının görülebilmesi açısından, yukarıdaki örnekteki
bulunmamaktadır. Başka bir deyişle endeks farkı %10’un altında eurobond alım satım kazancının endeksleme uygulanmaksızın
olsa dahi, alım satım kazancının tespiti sırasında yukarıda hesaplandığını varsayalım. Bu durumda alım satım kazancı,
sayılan menkul kıymetlerin maliyet bedelleri endekslemeye tabi satış bedelinden maliyet bedelinin çıkarılması suretiyle
tutulabilmektedir. 3.398.620,80 TL (9.841.411,00 - 6.442.790,20) olarak
hesaplanacaktı.
2. Endekslenmiş maliyet bedelinin hesaplanması

Menkul kıymetin endekslenmiş maliyet bedeli aşağıdaki
formüle göre hesaplanmaktadır:

Satış tarihinden 1 ay
önceki endeks
Endekslenmiş maliyet bedeli = x Maliyet bedeli
Alış tarihinden 1 ay
önceki endeks

US900123AT75 tanımlı eurobonddan 25 Kasım 2021
tarihinde 500.000 USD nominallik alım yapıldığını varsayalım.
14 Ocak 2004 tarihinde ihraç edilmiş olan bu eurobondun
vadesi ise 14 Şubat 2034’tür.

Alımda 525.000 USD (kirli fiyat) ödenmiştir. Primli olarak
alınmış olan bu kıymetin, satış tarihi itibarıyla alınmayan
kuponlara isabet eden prim tutarı dâhil maliyeti 511.000
USD olarak hesaplanmıştır. Tahvil 21 Ekim 2022’de 530.000
USD’ye satılmıştır.

Alış tarihindeki (25.11.2021) MB döviz alış kuru 1 USD = 12,6082 TL
Satış tarihindeki (21.10.2022) MB döviz alış kuru1 USD = 18,5687 TL

Alış tarihinden 1 ay önceki Yİ-ÜFE (Ekim/2021)* 780,45
Satış tarihinden 1 ay önceki Yİ-ÜFE (Eylül/2022)* 1.865,09

* Yİ-ÜFE listesi için Rehber’in sonuna bakınız.

14 | Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2022