Page 4 - VGNisan_2021

İlişkili kişi işlemlerinde kullanılacak transfer fiyatlarını • Alınan devlet desteğinin işletme karlılığına doğrudan bir
belirlerken baz alınabilecek diğer bir kriter ise bütçelenen mali etkisi var mıdır?
büyüklüklerin fiili gerçekleşmeler ile mukayese edilmesidir.
Dönem başı bütçelenen satış hedefleri veya genel yönetim Rehber, devlet yardımının karşılaştırılabilir işlemler üzerinde
giderlerindeki sapmaların ne kadarının Covid-19 salgınından doğrudan bir etkiye sahip olabileceği durumlarda, (örneğin
kaynaklandığının tespit edilmesi, söz konusu salgının ilişkili ücret sübvansiyonu, devlet borç garantisi veya kısa vadeli
kişi işlemlerindeki fiyatlama üzerindeki etkisinin tam olarak likidite desteği) dikkate alınması gerektiğini belirtmektedir. Buna
belirlenebilmesine imkân verecektir. karşılık ilişkili kişi işlemi karlılığı üzerinde doğrudan bir etkisi
olmayan, örneğin bir altyapının kullandırılması gibi desteklerin
Bu kapsamda her ne kadar çoğu ülkenin mevzuatları tarafından analize konu edilmemeleri gerekmektedir.
bir zorunluluk olarak öngörülmese de birden çok transfer
fiyatlandırması yönteminin uygulanması Rehber’de tavsiye • Devlet desteği alınması kontrollü işlemlerin fiyatını
edilmektedir. Ayrıca mükelleflerin gerçekleştirdiği emsal etkilemekte midir?
çalışmalarında salgının etkilerini dikkatli bir şekilde dikkate
almaları ve bu kapsamda halihazırda mevcut olan en güvenilir Rehber’e göre, fiyatlandırma üzerindeki potansiyel etki işlemin
iç veya dış emsalleri tespit etmeleri beklenmektedir. Ayrıca ekonomik olarak ilgili özelliklerine, kontrollü işlemin doğru
Rehber’de, emsal çalışmalarındaki kalitenin ve güvenilirliğin söz bir şekilde tanımlanmasına ve karşılaştırılabilirlik analizinin
konusu çalışmaların salgından etkilenmemiş 2020 öncesi yılların gerçekleştirilmesine dayanmaktadır. Devlet yardımının kontrollü
ve salgın sonrasındaki (2020 ve sonrası) yılların karşılaştırılması bir işlemin fiyatı üzerindeki etkisini analiz ederken dikkate
suretiyle de artırılabileceği belirtilmiştir. alınması gereken hususlardan bazıları, devlet yardımının
özellikleri ve ilgili pazarlardaki rekabet ve talep seviyesidir.
Rehber’de ayrıca emsal bedel çalışmalarına yönelik üç farklı Rehber, bu yönlerin her birinin detaylı bir değerlendirmesini
öneride bulunulmuştur: sunmaktadır.

• Fiyat düzeltme mekanizmaları • Devlet desteği alınması karşılaştırılabilirlik analizlerini
nasıl etkiler?
Salgının devam ettiği dönemlerde gerçekleştirilen işlemlerdeki
fiyatların, emsal fiyat ve karlılıkların daha bilinebilir hale geldiği Rehber uyarınca, devlet yardımının alınması, hem tarafların
önümüzdeki dönemlerde geriye dönük olarak düzeltilmesine ticari veya mali ilişkilerini nasıl kurduklarını hem de işlemlerini
dayanan bu yöntemin uygulanmasında doğrudan gelir/kurumlar nasıl fiyatlandıracaklarını etkileyebilmektedir. Devlet yardımı ve
vergisi dışında işlemle ilişkili dolaylı vergilerin ve gümrük COVID-19 salgınının özel koşulları farklı pazarlarda değişiklik
vergilerinin de dikkate alınması gerekmektedir. gösterebileceğinden, emsal fiyat ve karlılık analizlerini ciddi bir
şekilde etkileyebilecektir. Ayrıca, İşleme Dayalı Net Kar Marjı
• Emsal veri setinin değerlendirilmesi: Yöntemi gibi karlılık bazlı bir analizin uygulandığı durumlarda
devlet yardımlarının ne surette muhasebeleştirildiği özellikle
Gerçekleştirilen emsal çalışmaları sonucunda tespit edilen önem kazanmaktadır.
emsaller en güncel makroekonomik verilerin ışığında
değerlendirilerek dikkate alınmalıdır. Ayrıca doğru emsalleri 4. Peşin fiyatlandırma anlaşmaları
tespit edebilmek adına emsal bedel çalışmalarında kullanılan
arama kriterleri de bir miktar genişletilebilecektir. Örneğin bir Rehber, Peşin Fiyatlandırma Anlaşmalarının iptaline veya revize
emsal bedel analiz çalışmasında şayet emsallerin bulunduğu edilmesine yol açan bir koşul (örneğin, kritik varsayımların ihlali)
coğrafya en önemli kriter ise, diğer kriterler bir miktar meydana gelmedikçe, mevcut Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları
esnetilerek doğru veri setinin oluşturulması sağlanabilecektir. (PFA) ve şartlarına uyulması ve bu anlaşmaların devam
ettirilmesi gerektiğini belirtmektedir.
• Zarar eden emsal firmaların dikkate alınması
Rehber'e göre, kritik bir varsayımda ihlal olup olmadığı, duruma
Rehber’de ayrıca diğer karşılaştırılabilirlik kriterlerini karşılayan göre analiz edilmelidir. Vergi idarelerinin bir PFA’nın kritik
emsal firmaların salgın döneminde zarar etmeleri nedeniyle varsayımlarının ihlal edilmediğini tespit ettiği durumlarda,
emsal veri setinden çıkarılmaması gerektiğine yer verilmiştir. mutabık kalınan mevcut PFA’ya uyulmaya devam edilmelidir.
Bilakis faaliyetleri salgın döneminde zararla sonuçlanan Bir vergi mükellefi, PFA şartlarının artık uygun olmadığını
firmaların da emsal veri setinde yer alması söz konusu düşünüyorsa, endişeleri konusunda ilgili vergi idaresine şeffaf
emsallerin gerçekleri daha doğru bir şekilde yansıtmaları bir şekilde başvurmalıdır.
nedeniyle güvenilirliğini artıracaktır.
Vergi idareleri ve vergi mükellefleri, PFA'nın şartlarını ve
3. Devlet desteği programları mükellefin söz konusu şartları karşılayamama durumu halinde
uygulanacak iç hukuk veya usul hükümlerini değerlendirmelidir.
Rehber uyarınca, Covid-19 salgınına ilişkin hibe, para PFA ile ilgili kritik bir varsayımın ihlali, üç potansiyel sonucu
yardımı, bağışlanabilir krediler, vergi indirimleri veya yatırım ortaya çıkarabilecektir:
ödenekleri gibi doğru bir şekilde tanımlanmış işlem üzerindeki
devlet desteği programlarının ekonomik etkilerinin transfer • Yeniden gözden geçirme: PFA, yeniden gözden geçirme
fiyatlandırması analizinde değerlendirilmesi gerekmektedir. tarihinden önce ve sonra farklı koşullar uygulanmasına
Rehber devlet desteği programları bakımından aşağıdaki rağmen, önerilen dönemin tamamı için hala geçerlidir. PFA'da
soruları ele almaktadır. kritik bir varsayımda belirtilen koşullarda önemli bir değişiklik

4 Nisan 2021