Page 9 - KGV 2022_v2
P. 9

III

          III.




          Gayrisafi hasılata dâhil olan


          unsurlar ve elde etme








       A. Gayrisafi hasılat ve kiranın tahsil edilmesi        vergisi beyannamesi ile 2023/Mart ayının sonuna kadar beyan
                                                              edilerek hesaplanan vergi iki taksitte ödenecektir.
       Gayrisafi hasılat, GVK’nın 70. maddesinde sayılan mal ve
       hakların kiraya verilmesinden, bir takvim yılı içinde, o yıla veya   C. Peşin tahsil edilen kiralar
       geçmiş yıllara ilişkin olarak, nakit veya aynî olarak tahsil edilen
       kira bedellerini ifade eder. Gayrimenkul sermaye iradında   Gelecek yıllara ait olup peşin tahsil edilen kiralar ilgili oldukları
       gelirin elde edilmesinde “tahsilat esası” benimsenmiştir. Bu   yılın/yılların geliri olarak dikkate alınır. Bu nedenle bu tutarlar
       esas uyarınca, kira gelirlerinin vergiye tabi olabilmesi için   tahsil edildikleri yılın gayrisafi hasılatına dâhil edilmezler.
       mutlaka tahsil edilmiş olması gerekmektedir.
                                                              Ancak bu uygulamanın iki istisnası vardır. Ölüm veya
       Buna göre gayrimenkulünü kiraya verenin;               memleketi terk halinde peşin tahsil edilen kiraların da söz
                                                              konusu olayların meydana geldiği yılın geliri olarak beyan
       ➢➢• ➢Bilgisine girmiş olması kaydıyla, bu kişi adına, bankaya,   edilip, vergilendirilmesi gerekmektedir.
        kamu müessesesine, icra dairesine, notere veya postaya para
        yatırılması,                                          Örnek

       ➢• Kira alacağının, kiracının talebi doğrultusunda başka bir   Mükellef (B) sahip olduğu gayrimenkulü 2022 yılının başında
        kişiye devredilmesi veya kiracıya olan borçla takas edilmesi,  aylık 4.000 TL’den kiraya vermiş ve kiracıdan 2 yıllık kirayı 2
                                                              Ocak 2022 günü peşin olarak tahsil etmiştir.
       hallerinde kira geliri tahsil edilmiş sayılmaktadır.
                                                              Bu durumda 48.000 TL (4.000 x 12) 2022 yılının, 48.000 TL
       B. Geçmiş yıllara ilişkin olarak tahsil edilen kiralar  de 2023 yılının hasılatı kabul edilecektir. Ancak (B)’nin 2022
                                                              yılı içerisinde ölmesi veya memleketi terk etmesi halinde, tahsil
       Kira gelirlerinde elde etme “tahsil esası”na bağlanmış   ettiği kira bedelinin tümü (96.000 TL) 2022 yılının hasılatı
       olduğu için, herhangi bir sebeple tahsil edilmemiş olan kira   sayılacaktır.
       bedelleri yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmez. Bu
       kiraların sonraki yıllarda tahsil edilmesi durumunda, tahsilatın   D. Döviz cinsinden tahsil edilen kiralar
       gerçekleştiği yılın gelirine dâhil edilmesi gerekmektedir.
                                                              Kira bedelinin miktarı gibi ödemenin yapılacağı para cinsi de
       Örnek                                                  taraflar arasında serbestçe belirlenebilir. Kira bedelinin yabancı
                                                              para cinsinden belirlendiği durumlarda, gayrisafi hasılat,
       Ücretli çalışan biri tarafından kiraya verilen bir konuttan 2022   bedelin tahsil edildiği tarihte geçerli olan T.C. Merkez Bankası
       yılında 78.000 TL kira tahsilatı yapılmıştır. Tahsil edilen bu   döviz alış kuru kullanılmak suretiyle Türk Lirasına çevrilerek
       tutarın;                                               hesaplanır.
       •  48.000 TL’si 2022 yılına,                           Örnek

       ➢• 30.000 TL’si ise 2021 yılına,                       2022/Mart ayının başında kiraya verilen bir gayrimenkulden,
       ilişkindir. Bir başka deyişle, kiracı 2021 yılında ödemediği kirayı   ilk kira bedeli olarak 2.000 ABD Doları, 1 Mart 2022’de tahsil
       da 2022 yılında ödemiştir.                             edilmiştir. Tahsil tarihindeki Merkez Bankası döviz alış kuru 1
                                                              ABD Doları = 13,8286 TL’dir.
       2021 yılında kiralar tahsil edilemediği için, 30.000 TL’lik
       kiranın 2021 yılında beyan edilmesi söz konusu değildir.   Buna göre mart ayında elde edilen kira bedelinin TL karşılığı
                                                              27.657,20 TL (2.000 x 13,8286) olarak hesaplanacaktır.
       Diğer taraftan tahsil edildiği yılın gayrisafi hasılat tutarına
       önceki yıllara ilişkin olarak tahsil edilen tutarların da dâhil   E. Aynî olarak tahsil edilen kiralar
       edilmesi gerekmektedir. Buna göre 2021 ve 2022 yılına ilişkin
       olarak 2022 yılında tahsil edilen toplam 78.000 TL tutarındaki   Bazı durumlarda kira bedelinin nakit olarak değil de ayın (TDK:
       kira bedeli, 2022 yılına ilişkin beyanname ile beyan edilecektir.   nesne) olarak tahsil edildiği görülmektedir. Aynî olarak tahsil
                                                              edilen kiraların beyanında dikkate alınacak tutarın, Vergi Usul
       Beyan sırasında 78.000 TL tutarındaki toplam gayrisafi   Kanunu’nun “emsal bedel”e ilişkin düzenlemeleri kapsamında
       hasılattan, 2022 yılı için geçerli olan 9.500 TL’lik istisna tutarı   tespit edilmesi gerekmektedir.
       ile giderler düşülecek, kalan tutar, 2022 yılına ilişkin gelir


                                                                                       Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2022  |  9
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14