Page 10 - EY_KGV 2016
P. 10
IV. Kira gelirlerinde Aynı şekilde; sendikalar, ticaret odaları, sanayi odaları, ticaret
tevkifat (vergi kesintisi) borsaları, esnaf odaları ve bunların birlikleri ile diğer mesleki
uygulaması kuruluşlara ait oda ve birlikler, siyasi partiler, emekli ve yardım
sandıklarına yapılan kira ödemeleri de gelir vergisi tevkifatı
A. Tevkifata tabi kira ödemeleri kapsamında bulunmaktadır.
Tevkifat (vergi kesintisi - stopaj), kiralamaya konu olan mal ve 3. Kooperatifler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller
hakların sahiplerinin gelir vergilerinde mahsup edilmek üzere, kira
ödemesi aşamasında, kiracı tarafından yapılan vergi kesintisidir. Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara
yapılan kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması
Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların gerekmektedir. Söz konusu kira ödemeleri üzerinden yapılacak
(Bakınız Rehber’in “II/A. Gayrimenkul sermaye iradına konu mal vergi kesintisinde, kooperatifin türü, mükellef veya muaf olup
ve haklar” başlıklı bölümü) gerçek kişiler veya Kanun’da sayılan olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.
bazı kurumlar tarafından kiraya verilmesinden elde edilen gelirler,
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi kapsamında tevkifat 4. Yabancı devletler ve uluslararası kurumlar tarafından kiraya
kapsamındadır. Tevkifata tabi kira ödemelerine ilişkin bilgiler verilen gayrimenkuller
aşağıda dikkatinize sunulmaktadır:
Gelir Vergisi Kanunu uyarınca yabancı devletlere, yabancı kamu
1. Gerçek kişiler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller idare ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlara ait diplomatik statüsü
bulunmayan gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara
Gerçek kişiler tarafından işyeri olarak kiraya verilen yapılan kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması
gayrimenkullerden elde edilen gelirler tevkifat kapsamındadır. gerekmektedir.
Tevkifat yapmak zorunda olan kişi ve kurumlar ise Gelir Vergisi
Kanunu’nun 94. maddesinde sayılmıştır. B. Tevkifat yapmak zorunda olanlar
Bu kişi ve kurumların, gerçek kişilere yaptıkları işyeri kira ödemeleri Ticaret şirketleri ile gerçek gelirlerini beyan etmek zorunda olan
üzerinden kestikleri vergiler (tevkifat); gerçek kişilerin bu gelirlerini ticaret ve serbest meslek erbabı, yukarıda belirtilen gayrimenkulleri
beyan etmesi durumunda, beyannamede hesaplanan gelir kiraladıkları durumda, nakden veya hesaben yaptıkları ödemeler
vergisinden mahsup edilebilmektedir. üzerinden, gelir vergisi tevkifatı (vergi kesintisi-stopaj) yapmaya
mecburdurlar.
Kiralanan gayrimenkulün ticari işletmenin aktifine kayıtlı olması
durumunda ise ödenen kiralardan tevkifat yapılmayacaktır. Aynı şekilde; kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu
müesseseleri, sair kurumlar, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar,
Bunun yanında gerçek kişiler tevkifat yapmak zorunda olanlar dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım
arasında sayılmadığından, gerçek kişiler tarafından diğer gerçek fonlarını yönetenler ile zirai kazançlarını bilanço veya işletme
kişilere konut olarak kiralanan gayrimenkullere ilişkin ödenen hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin de, nakden veya hesaben
kiralardan tevkifat yapılmamaktadır. yaptıkları kira ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapmaları
gerekmektedir.
Diğer taraftan bir gayrimenkulün hem konut, hem de işyeri olarak
kullanılıyor olması durumunda, bu gayrimenkul için ödenen kira Ancak sayılan kişilerin, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi
bedelinin tamamı üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiği tevkifatı yapma yükümlülüklerinin, ticari, zirai veya mesleki
unutulmamalıdır. faaliyetleri kapsamında yaptıkları kiralamalarla ilgili olduğu
unutulmamalıdır. Bunların, kendilerinin ve ailelerinin ikameti
2. Vakıflar ve dernekler tarafından kiraya verilen gayrimenkuller amacıyla, mesken olarak kiraladıkları gayrimenkuller için ödedikleri
kiralar, gelir vergisi tevkifatına tabi değildir.
Gerçek kişilerin yanı sıra, dernek ve vakıflara ait gayrimenkullerin
kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri de gelir Diğer taraftan basit usulde vergilendirilen ticari kazanç sahibi
vergisi tevkifatı kapsamındadır. Ancak Vakıflar Genel Müdürlüğünce mükellefe işyeri olarak kiralanan gayrimenkulün kira bedeli
yönetilen ve temsil edilen vakıflara (mazbut vakıf) yapılan kira üzerinden, bu mükellefler tarafından gelir vergisi tevkifatı
ödemelerinden tevkifat yapılmamaktadır. yapılmadığını da hatırlatmak isteriz.
Tevkifat uygulamasında derneğin, kamuya yararlı dernek olması C. Tevkifat oranı
ya da vakfın Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış bir vakıf
olmasının önemi yoktur. Başka bir deyişle, mazbut vakıflar hariç, Yukarıda sayılan gayrimenkullerin, yasa uyarınca tevkifat yapmak
hiçbir ayrım yapılmaksızın tüm dernek veya vakıflara ödenen kira zorunda olan kişi ve kurumlara kiralanması durumunda, ödenen kira
bedellerinden bu kesintinin yapılması gerekmektedir. bedelleri üzerinden % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.
Bu tevkifat kira bedelinin nakden veya hesaben (avans olarak
ödemeler de dahil) ödendiği sırada yapılır.
Gayrimenkul sahibi adına kiracı tarafından yapılan vergi kesintileri,
gayrimenkul sahibinin bu gelirleri dolayısıyla yıllık gelir vergisi
beyannamesi vermesi halinde, beyanname üzerinden hesaplanan
gelir vergisinden mahsup edilir.
8 | Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2016
