Page 16 - MKGV2015
P. 16
bedelinin çıkarılması şeklinde değil, satış bedelinden alış bedelinin 29.000 TL’lik beyan sınırının hesabında yukarıda belirtilen menkul
çıkarılması şeklinde tespit edilecektir. sermaye iratlarının yanı sıra, beyana tabi diğer menkul sermaye
iratları ile Türkiye’de tevkifata tabi tutulmuş olmak kaydıyla elde
Yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanan kazanç için herhangi bir edilen gayrimenkul sermaye iratları toplamının dikkate alınması
istisna söz konusu olmayıp, kazancın tamamının beyan edilmesi gerekmektedir.
gerekmektedir.
Bu şekilde hesaplanarak beyan edilen temettü geliri üzerinden
Endekslemenin nasıl yapılacağına ilişkin açıklama ve örnekler “III. hesaplanan vergiden, temettüyü dağıtan kurum tarafından kesilen
Enflasyon indirimi ve endeksleme uygulamaları” bölümünde, Yİ-ÜFE vergilerin (% 15 veya % 0) tamamı mahsup edilebilmektedir.
listesi ise Rehber’in sonunda yer almaktadır. Mahsuptan sonra fark vergi ödenebileceği gibi, kesilen vergi daha
fazla ise aradaki farkın iade alınabilmesi de mümkündür.
B. Hisse senedi kâr payları (temettü gelirleri)
Buna göre beyana tabi başka menkul veya gayrimenkul sermaye
Gelir Vergisi Kanunu’nda “kâr payı” kavramı tanımlanmamıştır. iradı bulunmayan bireysel yatırımcının, 2015 yılında tam mükellef
Ancak GVK’nın 75. maddesinde menkul sermaye iradı olarak statüsündeki bir kurumdan elde ettiği net temettü geliri (% 15
nitelendirilecek olan aşağıdaki kâr payı türleri sayılmıştır: oranında stopaj yapıldıktan sonra kalan tutar);
➢ •➢ Her nevi hisse senetlerinin kâr payları, •➢ 45.900 TL’den az ise beyanname verilmez. Bu durumda kâr
payını dağıtan kurum tarafından % 15 oranında kesilen vergi
➢ •➢ İştirak hisselerinden doğan kazançlar, (stopaj) nihai vergi kabul edilmektedir.
➢ •➢ Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kâr payları. • 49.300 TL ile 268.940 TL arasında ise beyanname verilmesi
gerekmektedir. Bu durumda ödenecek vergi çıkmadığı gibi, vergi
“Kurumlardan alınan kâr payı” kavramı, yukarıda sayılan ve Gelir dairesinden iade de talep edilebilecektir.
Vergisi Kanunu’nun 75. maddesinin ikinci fıkrasının (1), (2) (adi
komandit şirketlerde komanditerlerin kâr payları hariç) ve (3) •➢ 268.940 TL’den fazla ise beyanname verilmesi ve fark vergi
numaralı bentlerinde belirtilen kâr paylarını ifade etmektedir. ödenmesi gerekmektedir.
Aynı fıkranın 12. bendinde de, faizsiz olarak kredi verenlere ödenen Örnek
kâr payları ile kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr
payları ve özel finans kurumlarınca (katılım bankaları) kâr ve zarara (Y) A.Ş. Türk Ticaret Kanunu uyarınca ayrılması gereken yedek
katılma hesabına ödenen kâr payları da menkul sermaye iradı olarak akçeler ayrıldıktan sonra kalan 2014 takvim yılına ilişkin kârın
sayılmıştır. Söz konusu menkul sermaye iratları anılan bentte kâr tamamının ortaklara dağıtılmasına karar vermiş ve söz konusu
payı olarak tanımlanmakla birlikte, bu iratlar bir alacak hakkına temettü ortaklara 6 Nisan 2015’te ödenmiştir.
dayanmakta olduğundan, vergi uygulaması bakımından mevduat
faizleri ile aynı nitelikte kabul edilmekte ve vergilendirilmesi de Bu kâr dağıtımından, (Y) A.Ş.’nin gerçek kişi ortağı olan Bayan
bu gelirlerin vergileme esaslarına göre yapılmaktadır. Dolayısıyla (C)’nin hissesine 59.500 TL net temettü düşmüş ve bu tutar Bayan
bunlar kurumlardan alınan kâr payı (temettü geliri) kavramı içinde (C)’nin banka hesabına yatırılmıştır. 59.500 TL, (Y) A.Ş. tarafından
değerlendirilmemektedir. dağıtılan brüt temettü üzerinden % 15 oranında gelir vergisi
tevkifatı yapıldıktan sonra kalan net tutardır. Bayan (C)’nin beyana
1. Tevkifata tabi temettü gelirleri tabi başka geliri bulunmamaktadır.
a. Tevkifat oranı Net tutardan, brüt tutarın hesaplanmasında kullanılan formül
aşağıdaki gibidir.
Gelir Vergisi Kanunu uyarınca tam mükellef kurumlar tarafından
gerçek kişi ortaklara kâr payı (temettü) dağıtıldığı sırada tevkifat Net tutar
yapılması gerekmektedir. Bu tevkifatın oranı; menkul kıymet yatırım Brüt tutar = -----------------------
ortaklığı (MKYO), gayrimenkul yatırım ortaklığı (GYO) ve girişim (1 - tevkifat oranı)
sermayesi yatırım ortaklığı hisse senetlerinden elde edilen temettü
gelirlerinde % 0, bunlar dışındaki hisse senetlerinden elde edilen Buna göre 59.500 TL’lik net temettünün brüt tutarı, % 15’lik
temettü gelirlerinde % 15’tir. tevkifat oranına göre aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
Örneğin yukarıda sayılan yatırım fon ve ortaklıkları dışında bir 59.500 59.500
anonim şirketin ortağı olan gerçek kişinin payına brüt 10.000 TL Brüt temettü tutarı = ------------- = ------------- = 70.000 TL
temettü düştüğü durumda, temettüyü dağıtan kurum tarafından (1 - 0,15) 0,85
(10.000 x % 15 =) 1.500 TL stopaj yapılacak, kalan net tutar olan
(10.000 - 1.500 =) 8.500 TL ortağa ödenecektir.
b. Beyan ve vergilendirme
2015 yılında hisse senetlerinden elde edilen brüt temettü
gelirlerinin % 50’si gelir vergisinden istisnadır. Kurumların yönetim
kurulu başkanı ve üyelerine verilen temettü ikramiyeleri de bu
kapsamda değerlendirilmektedir. İstisna düşüldükten sonra kalan
tutar, 29.000 TL’lik beyan sınırı ile karşılaştırılır. 29.000 TL’lik beyan
sınırından daha az ise beyan edilmesine gerek yoktur. Fazla olduğu
takdirde, istisna sonrası tutarın tamamının beyan edilmesi gerekir.
14 | Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2015