Page 4 - EY-VG_Nisan_2022_v3

Nitekim İdare, vermiş olduğu özelgelerde ikale sözleşmeleri “27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma
kapsamında yapılacak ödemelerin 1475 sayılı İş Kanunu’nun sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen
14. maddesine göre hesaplanacak kıdem tazminatına tekabül tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları,
eden kısmının gelir vergisinden istisna edilmesinin mümkün iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan
3
olduğu yönünde görüş bildirmekte idi. . ödemeler ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen
gelir vergisi, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi
Hal böyle iken, yargı organlarının da karşılıklı sonlandırma içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava
veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatların, iş açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213
kaybı tazminatlarının, iş sonu tazminatlarının, iş güvencesi sayılı Vergi Usul Kanunu’nun düzeltmeye ilişkin hükümleri
tazminatlarının ve çeşitli adlar altında yapılan ödemelerin uyarınca red ve iade edilir. Bu madde hükümlerinden
gelir vergisinden istisna edilmesi gerektiği yönünde kararları yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak yargılama
4
mevcuttu . giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez. Hakkında
kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleriyle ilgili olarak
Belirtilen görüş ayrılıklarını gidermek ve vergi idaresi ile yargı bu madde hükmü uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasına
organlarının vermiş olduğu kararlara dair kesin bir görüş birliği ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı
oluşturulması ile ileride verilecek olan kararlar kapsamında yetkilidir.”
yeknesaklığın sağlanabilmesi amacıyla kanuni bir düzenlemeye
gidilerek, 27.03.2018 tarihinde yayımlanan 7103 sayılı Kanun düzenlemesi yapılmıştır.
ile GVK’nın “Ücretin Tarifi” başlıklı 61. maddesine “hizmet
sözleşmesi sona erdikten sonra, karşılıklı sonlandırma veya Kurulun hukuki değerlendirmesi
ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı
tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında Mevzutta gerçekleşen bu gelişmeler ışığında, Danıştay
yapılan ödemeler ve yardımlar” hükmü eklenmiştir. Vergi Dava Daireleri Kurulu tarafından, farklı Bölge İdare
Mahkemeleri kararları arasında oluşan aykırılık; iş akdinin
Bu hükme ek olarak, yine GVK’nın 25. maddesinin 1. fıkrasının 27.03.2018 tarihinden önce imzalanan ikale veya karşılıklı
(7) numaralı bendi yeniden düzenlenmiş ve hizmet sözleşmesi sonlandırma sözleşmesi kapsamında İş Kanunu’nun 17.
sona erdikten sonra hizmet erbabına, ikale sözleşmesi maddesinde öngörülen asgari bildirim sürelerinin arttırılması
kapsamında ödenmiş olan tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş suretiyle ödenen tazminatın arttırılan süreye isabet eden
sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi adlar altında kısmının ihbar tazminatı ve dolayısıyla ücret geliri niteliğinde
yapılmış olan ödeme ve yardımların, çalışanın bağlı olduğu olup olmadığı yönünden incelenmiştir.
mevzuata göre kıdem tazminatına ilişkin söz konusu istisna
tutarın hesabında dikkate alınması gerektiği hususu da açıklığa Kurul yapmış olduğu değerlendirme neticesinde; 213 sayılı
kavuşturulmuştur. Vergi Usul Kanunu’nun (‘VUK’) 8/3. maddesini dikkate alarak,
mükellefiyet ve sorumluluğa ilişkin olarak özel sözleşmelerin
İş bu Kanun değişikliği ile, ikale sözleşmeleri kapsamında işveren vergi idaresince dikkate alınmayacağını; vergiyi doğuran
tarafından işçiye ödenen tutarlar ücret olarak değerlendirilmiş hukuki durumun, kanunda öngörülen istisnalar ve özel
ve bu tür ödemelerin toplamının kıdem tazminatı istisna düzenlemeler dışında özel hukuk işlemi veya tasarrufuyla
tutarının hesabında dikkate alınacağı belirlenmiştir. Dolayısıyla değiştirilemeyeceğini; VUK’un 3. maddesi uyarınca, vergiyi
kıdem tazminatı tutarına kadar yapılan bu tür ödemeler doğuran olay ve olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin
üzerinden gelir vergisi kesilmeyeceği, kıdem tazminatı tutarını esas olduğunu; somut olayda, amacın, aynı işveren nezdinde
aşması durumunda ise aşılan kısmın gelir vergisine, damga çalışan davacıların iş akitlerinin işveren şirketin “emeklilik aylığı
vergisine ve SGK primine tabi tutulması gerekeceği düzenleme bağlanmasına hak kazanan personelin emeklilik nedeniyle
altına alınmıştır. iş akitlerinin feshini talep etmeleri halinde teşvik ödemesi
yapılacağına” dair yönetim kurulu kararı doğrultusunda iş
Anılan bu düzenleme, 27.03.2018 tarihi itibari ile yürürlüğe gücünden yeterince yararlanılamayan personellerin azaltılması
girmiş olduğundan, bu tarih öncesine tekabül eden ödemelere olduğunu; belirtilen bu karar ve amaç doğrultusunda, İşKa’nın
dair oluşabilecek ihtilafları bertaraf etmek ve yargı organları ile 17. maddesinde öngörülen asgari bildirim sürelerinin artırılması
idarenin iş yükünü azaltabilmek adına 27.03.2018 tarihinden suretiyle davacıların iş akitlerinin, imzalanan ikale sözleşmesi
önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ile iş akdine son verilen ile sona erdirildiğini; davacılara “ihbar tazminatı” adı altında
çalışanların yasal haklarına ek olarak almış oldukları tazminatlar, ilave 40 haftalık ödeme yapıldığını; ödeme yapılması yönündeki
iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi kararın asıl amacının, personeli emekliliğe teşvik etmek
tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve olduğu dikkate alındığında, ilave ödemenin GVK’nın geçici
yardımlardan yapılan gelir vergisi kesintisinin red ve iadesini 89. maddesinde sayılan ödemelerden olduğuna, ödemenin
sağlayabilmek amacıyla 30.01.2019 tarihli Resmî Gazete'de işverence “ihbar tazminatı” olarak adlandırılmış olmasının
yayımlanan 7162 sayılı Kanun ile GVK’ya geçici 89. madde işlemin gerçek mahiyetini değiştirmediği sonucuna vararak,
eklenmiştir. Madde kapsamında; aykırılığın, 27.03.2018 tarihinden önce imzalanan ikale veya

3 Gelir İdaresi Başkanlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığının 15.12.2010 tarih ve B.07.1.GİB.4.99.16.02-GVK-94-53 sayılı
Özelgesi
4 Danıştay 3.Dairesinin 05.06.2014 tarih E.2012/170 k.2014/2703 sayılı Kararı; Danıştay 4. Dairesinin 13.12.2016 tarih E.2014/3676,
K.2016/4376 sayılı Kararı
4 Nisan 2022