Page 7 - EY-VG_Ekim_2019_v3

Vergide Gündem
Aydanur Çeçen Uluğ

OECD BEPS 8. eylem planı kapsamında gayri
maddi haklar

Giriş

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve G-20 üyesi ülkeler tarafından yerel
ve uluslararası düzenlemelerdeki farklılıkların sebep olduğu vergi kayıplarını önlemek
1
amacıyla “Matrah Aşındırması ve Kar Aktarımı (BEPS)” kapsamında 15 eylem planı
oluşturulmuştur. Eylem planları öncelikle 2013'te taslak halinde yayımlanarak tüm
dünyadan gelecek yorumlara açılmıştır. Gelen yorumlar dahilinde eylem planlarında
düzenlemeler gerçekleştirilerek Ekim 2015'te finalize edilmiştir.

8, 9, 10 ve 13. eylem planlarında doğrudan transfer fiyatlandırması ile ilgili olan
öneriler yer almaktadır. Söz konusu eylem planlarının içeriğinin benzer olması sebebi
ile 8, 9 ve 10. eylem planlarına ilişkin olarak tek bir final rapor yayımlanmıştır. Bu final
rapor çerçevesinde bazı transfer fiyatlandırması konularının, mevcut uygulamalar ve
vergi sorunları da dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi ve geliştirilmesi hedeflenmiştir.

8. eylem planında temel olarak gayri maddi haklara ilişkin düzenlemeler yer almaktadır.
8. eylem planı kapsamında 2010 yılında yayımlanan Çok Uluslu İşletmeler ve Vergi
İdareleri İçin Transfer Fiyatlandırması Rehberi’nin (“OECD Rehberi”) VI. bölümüne
yenilikler getirilmiştir.

Gayri maddi haklar

Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ’e ve
OECD Model Vergi Anlaşmalarının 12. maddesine göre gayri maddi haklar;
• Sinema filmleri, radyo-televizyon yayınlarında kullanılan filmler ve bantlar dahil
olmak üzere edebi, artistik, bilimsel her nevi telif hakkının veya her nevi patentin,
alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin
veya sınai, ticari, bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikiminin kullanma imtiyazı,
kullanma hakkı veya satışı ile sınai, ticari, bilimsel teçhizatın kullanma imtiyazı veya
kullanma hakkını ifade etmektedir. Başka bir ifadeyle, gayri maddi haklar patent,
ticari marka, ticari unvan, tasarım ya da model gibi sınaî varlıkların kullanım hakkı ile
edebi, sanatsal eserlerin mülkiyet hakları ile ticari bilgi birikimi (know-how) ve ticari
sırlar gibi fikri hakları kapsamaktadır.

OECD’nin BEPS 8. eylem planına göre yeni düzenlemeler aşağıda yer almaktadır;
• Gayri maddi hak; fiziksel varlık veya finansal varlık olmayan ve ticari faaliyetlerde
kullanılmak üzere sahip olunabilen veya kontrol edilebilen ve kullanımı veya
transferi karşılaştırabilir şartlarda ilişkisiz işletmeler arasında ortaya çıkan varlıkları
ifade etmektedir. Buna ek olarak, gayri maddi haklara ilişkin; ticari veya pazarlama
amaçlı, yumuşak veya sert, rutin ve rutin olmayan gayri maddi hak ayrımı
yapılmamaktadır.

• Gayri maddi varlıklarla ilgili konuların transfer fiyatlandırması analizinde,
muhasebenin veya genel hukukun tanımlarına odaklanmak yerine, karşılaştırılabilir
işlemlerde ilişkisiz tarafların aralarında anlaşmaları beklenen koşulların
belirlenmesine odaklanılmalıdır.
1 Base Erosion and Profit Shifting
Ekim 2019 Ekim 2019 7