Page 16 - VEGU_ocak2017

Her iki statüye aynı anda sahip olmak isteyen firmaların ise, operasyonlarının kontrol edebilmesi, ticari kayıtlarının
hem Basitleştirilmiş Usul Statüsü (AEOC) hem de Emniyet izlenebilirliği, firma taahhütlerinin yerine getirmesini
ve Güvenlik Statüsünün (AEOS) koşullarını sağlaması sağlayan finansal yeterliliğin bulunması, pratik yeterlilik
beklenmektedir. Diğer yandan AB Birliği Gümrük Kodunun standartlarını sağlayan veya doğrudan faaliyeti ile ilgili
uygulama yönetmeliği 33. maddesinde her iki sertifika mesleki nitelikleri sağlaması ve uluslararası tedarik zincirinin
koşullarını sağlamaya yetkin firmalar için gümrük idaresinin güvenliğini sağlaması beklenmektedir.
her iki tip statüyü birleştiren tek tip AEOC&AEOS (AEOF)
statüsünü düzenleme konusunda karar verme hakkına Avrupa mevzuatı ile Türk mevzuatı başvuru koşulları
sahiptir. arasındaki farklılıklardan bir tanesi ilgili gümrük alanlarında
yerleşik olma koşulu haricinde, Türkiye’de 3 yıldır faaliyette
Aşağıda 3 statü türü için de gerekli olan koşullar ve ilgili olma koşulu aranır iken, AB gümrük mevzuatında bu koşula
Kanun maddesi tablo halinde belirtilmiştir.6 ait bir atıf yapılmamıştır.

Kriterler ve Basitleştirilmiş Emniyet ve AEOC& Bahsedildiği B. AEO Statüleri & YYS’nin getirdiği avantajlar
Koşullar Usul Statüsü Güvenlik AEOS Kanun
(AEOC) Statüsü (AEOF) Maddesi AEO ile YYS arasındaki şartlar dışında bir diğer benzerlik
(AOES) (Union ise bu statülerin kazanılması ile elde edilecek avantajlardır.
√ Aşağıda AB gümrük mevzuatı kapsamında farklı tiplerde
Ekonomik √ √ Customs edinilebilen AEO Statülerine ait avantajlar ayrı ayrı
Operatör olma √ √ √ Code) verilmiştir.
√ √ √
Avrupa Gümrük √ √ √ Madde 5 (5) Basitleştirilmiş Usul YYS Statüsünde (AEOC), firmalara
Bölgesi içerisinde √ √ √ sağlanan avantajlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
kurulması Madde 5 (31)
√ X √ • Gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi,
Uyumluluk Madde 39 a)
X √ √ Madde 39 b) • Güvenlik ve güvenlik tedbirleri ile ilgili kontroller haricinde
Uygun kayıt daha az fiziki ve belgeye dayalı kontroller de dâhil olmak
saklama Madde 39 c) üzere gümrük kontrolleri açısından diğer ekonomik
operatörlerden daha elverişli muamele görme,
Finansal ödeme Madde 39 d)
gücü • Gümrük kontrolü için seçim yapılması halinde önceden
Madde 39 e) bildirim yapılması,
Profesyonel
nitelikler ve • Kontrol için seçilmişse, öncelikli muayene hakkı,
pratik yeterlilik
standartları • Böyle bir kontrol için belirli bir yer talep etme imkânı.

Emniyet ve Öte yandan, Emniyet ve Güvenlik Statüsü (AEOS)’nün
Güvenlik sağladığı başlıca avantajlara bakıldığında;

Ülkemizde ise YYS sahibi olmak için, Avrupa mevzuatında yer • İhracat öncesi bildirimlerde kolaylıklar,
alan bazı koşulların aksine aşağıda belirtilen tüm koşulların
sağlanması esastır. Bu koşullar aşağıdaki gibidir: • Gümrük kontrolleri bakımından, güvenlik ve emniyet
açısından daha az fiziksel ve belgeye dayalı kontroller de
• Türkiye gümrük bölgesinde, dâhil olmak üzere diğer ekonomik operatörlere göre daha
elverişli muameleye tabi olmak,
• 3 yıldır faaliyette olma koşulu,
• Gümrük kontrolü için seçim yapılması halinde önceden
• Güvenilirlik, bildirim yapılması;

• Ticari kayıtların güvenilir ve izlenebilir olması, • Kontrol için seçilmişse öncelikli muayene hakkı,

• Mali yeterlilik, • Böyle bir kontrol için belirli bir yer talep etme imkânı.

• Emniyet ve güvenlik. • 3. ülkeler tarafından tanınma,

Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nin 5, gibi avantajların yer aldığı görülmektedir. Her iki statünün
6, 7 ve 8. maddeleri yukarıda belirtilen; Güvenilirlik, Ticari (Basitleştirilmiş Usul Statüsü (AEOC), Emniyet ve Güvenlik
Kayıtların Güvenilir ve İzlenebilir Olması, Mali Yeterlilik ve Statüsü (AEOS)) bir arada olması halinde, bütün avantajlar
Emniyet ve Güvenlik koşullarına ilişkin detaylı bilgiler yer firmalara sağlanacaktır.7
almaktadır.

Tüm koşulları karşılaştırdığımızda, mevzuatımızda yer
alan 4 tane belirleyici koşulun, Avrupa Birliği mevzuatına
benzer olduğu gözlemlenmektedir. Avrupa Birliği Gümrük
mevzuatında da; başvuranın gümrük mevzuatı ve vergi
kuralları ile ilgili ciddi bir ihlalin bulunmaması, gümrük
kontrollerine uygun olacak şekilde eşya hareketlerine ilişkin

6 http://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/resources/documents/customs/policy_issues/customs_security/

aeo_guidelines_en.pdf (s.12)
7 http://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/resources/documents/customs/policy_issues/customs_security/

aeo_guidelines_en.pdf (s.10-11)

16 Ocak 2017 - “Gümrükte Gündem” özel sayısı