11.01.2024 tarihli ve 32426 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliği’nin muhtelif maddelerinde değişiklik yapılmış olup bu değişiklikle birlikte, yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri tarafından yapılabilecek olan ve ilk kez gümrük mevzuatına giren 3 yeni tespit işlemi tanımlanmıştır. Buna göre, yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri tarafından, - Metal hurda olarak beyan edilen eşyanın firma tesisinde yapılacak işlem sonucunda başka bir eşya haline gelip gelmediğinin tespiti için “MH1”,
- Kapanmış beyannamelerde 31/12/2020 tarihli ve 3350 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararının 4’üncü maddesinde sayılan önlemlere tabi eşyanın kapsam dışı olup olmadığının tespiti için “TP1”,
- Diğer kurumlarca yapılacak kontroller kapsamında kullanım amacına göre bilgi/belgeye tabi eşyanın kullanım amacına uygun olup olmadığının tespiti için “DK1”,
kodlu tespit işlemleri yapılacaktır. 10.10.2024 tarih ve 32688 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Serbest Dolaşıma Giriş) (Seri No: 18) ile bahse konu tespit işlemlerine ilişkin raporların hazırlanması, süreler, sunulma ve diğer usul ve esaslar belirlenmiştir. Bu düzenlemelere göre, her bir rapor türü itibariyle öne çıkan düzenlemeler aşağıda maddeler halinde aktarılmıştır: Diğer kurumlarca yapılacak kontrollere tabi eşyaya ilişkin DK1 kodlu tespit raporuna ilişkin usul ve esaslar - Yürürlükteki mevzuat uyarınca ilgili gümrük rejimleri kapsamında Türkiye’ye ithali öngörülen her türlü izin veya uygunluk belgesine veya bu belgeler yerine geçen bilgiye tabi eşyaya ilişkin yetkili kurumlarca yapılacak kontrollere dair kendi mevzuatlarında düzenlenmesi şartıyla, eşyanın serbest dolaşıma girişi sonrası beyana uygun kullanım, teslim veya işleme konu edilip edilmediğinin tespiti, DK1 kodlu YGM raporu ile yapılır.
- YGM raporu beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı ay içinde düzenlenir. Eşyanın teslim, kullanım veya işleme konu edilmediğinin ispatı ve süresi içinde başvurulması kaydıyla bu süre üçer aylık dönemler halinde uzatılabilir ancak ek süreler dahil yirmi dört ayı geçemez.
- DK1 tespit işlemlerine ilişkin olarak düzenlenmesi gereken tespit raporları, tespitin yapıldığı ayı takip eden ayın yedinci iş gününün bitimine kadar ilgili gümrük idaresine ibraz edilir.
- Tespit raporunun bu süre içinde ibraz edilmemesi halinde, ibraz süresinin bitiminden itibaren başlamak üzere raporun ibraz edildiği güne kadar geçen her gün için yükümlüye Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca usulsüzlük cezası uygulanır.
- Usulsüzlük cezası en fazla iki aylık süre için uygulanır ve bu sürenin sonunda ilgili kurum bilgilendirilir.
- 6 aylık süre geçirilerek ibraz edilen tespit raporları ancak süre bitiminden itibaren iki ay içinde ibraz edilmiş olması ve düzenlenen cezaların tahsili şartıyla kabul edilir.
- Eşyanın beyana uygun olmayan kullanım, teslim veya işleme konu edildiğinin tespit edilmesi halinde ilgili kurum bilgilendirilir.
- Bu düzenlemeler serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya uygulanır.
- Yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri, tespit tarihi itibarıyla son iki yıl içinde, bizzat kendilerince veya ortağı oldukları gümrük müşavirliği firmalarınca dolaylı temsil suretiyle işleri takip edilen yükümlüler ile çalışanı veya ortağı oldukları yükümlüler adına ya da hesabına tescil edilen beyannameler kapsamı eşya için DK1 kodlu tespit raporu düzenleyemezler. Aksi durumun tespiti halinde, yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgeleri geri alınır. Bu şekilde yetki belgeleri geri alınan gümrük müşavirlerine tekrar yetki belgesi verilmez.
Metal hurdaya ilişkin MH1 kodlu tespit raporuna ilişkin usul ve esaslar - Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmak üzere Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 72 nci, 74 üncü ve 76 ncı fasıllarında hurda olarak beyan edilen eşyanın izahname açıklama notlarında belirtildiği gibi kırpıntı, döküntü ve yeniden kullanılamaz halde olması gerekmekte olup yapılan kontrollerde eşyanın hurda olarak değerlendirilmesi konusunda tereddüt yaşanması halinde eşyanın hurda olarak ithal edilebilmesi için;
- İthalatçı firma adına düzenlenmiş sanayi sicil belgesinin ve kapasite raporunun beyannameye eklenmesi,
- Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdaların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2024/23) uyarınca gerekli metal hurda ithalatçı belgesi ile geçici faaliyet belgesi veya çevre izin ve lisans belgesinin mevcut olması,
- İthalatçı firma tesisinin, eşyanın ergiterek başka bir eşya haline dönüşmesini sağlayacak makine, teçhizatı ve ergitme ocağını haiz bulunduğu ve firmanın kapasite raporları, metal hurda ithalatçı belgesi, geçici faaliyet belgesi veya çevre izin ve lisans belgesiyle söz konusu eşyadan başka bir eşya üretmeye ehil olduğu hususlarının sabit olması,
- Eşyanın, metal hurda olarak beyan edildiği gümrük tarife istatistik pozisyonu ile hurda olmaması durumunda sınıflandırılması muhtemel gümrük tarife istatistik pozisyonu için uygulanacak gümrük vergileri arasındaki fark kadar Gümrük Kanununun 202 ila 207 nci maddeleri uyarınca teminat alınması, gerekir. Bu koşulların yerine getirilememesi halinde, eşyanın hurda olarak ithal talebi kabul edilmez ve gümrük, dış ticaret ve ilgili diğer mevzuat kapsamında işlem yapılır.
- Bu şartların karşılanması halinde, eşyanın firma tesisinde yapılacak işlem sonucunda kendi orijinal kullanımlarına uygun olmayan, ilk şekillerinden farklı bir eşyaya dönüştürüldüğünün tespiti için yükümlüden yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu talep edilir ve beyannamede düzeltme yapılarak 44 no.lu haneye “0786-YGM Raporu” belgesi doğrulama alanı “S” olarak eklenir. Tespite konu işlemin tamamlanması için firmanın kapasitesi ve yapılacak işlemin niteliği gibi hususlar göz önüne alınarak beyannamenin tescil tarihinden başlayarak altı ayı geçmemek üzere yükümlüye bir süre verilir. Süresi içinde başvurulması kaydıyla bu süre üçer aylık dönemler halinde uzatılabilir ancak ek süreler dahil yirmi dört ayı geçemez. Düzenlenen tespit raporu, tespit konusu işlemlerin bitirilmesi için gümrük idaresince verilen süre sonundan itibaren en geç bir ay içerisinde sunulur.
- Eşyaya ilişkin bir ekspertiz raporu olsun veya olmasın kırılma, eskime veya diğer nedenlerle kesinlikle kullanılamaz halde olması nedeniyle eşyanın kendi orijinal (ilk halinde) kullanımına uygun durumda olmadığının gümrük idaresince tespiti halinde yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu talep edilmez.
- Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu talep edilen eşya gerekli önlemler alınarak gümrük gözetiminde ithalatçı firma tesisine yönlendirilir.
- Eşyanın kendi orijinal kullanımlarına uygun durumda olmayan, ilk şekillerinden farklı bir eşya haline geldiğinin tespit edilmesi halinde teminat iade edilir.
- Tespit raporunun süresi içinde ibraz edilmemesi veya eşyanın kendi orijinal kullanımlarına uygun durumda olmayan, ilk şekillerinden farklı bir eşya haline gelmediğinin tespit edilmesi halinde teminat irat kaydedilir ve ilgili kurum bilgilendirilir. Ayrıca duruma göre Gümrük Kanunu’nun 234 üncü veya 235 inci maddesine göre cezai işlem uygulanır.
Ticaret politikası önlemlerine ilişkin TP1 kodlu tespit raporuna ilişkin usul ve esaslar - Gümrük idaresi, gerekli görmesi halinde, eşyanın İthalat Rejimi Kararının 4 üncü maddesinde sayılan ticaret politikası önlemlerine tabi bir eşya olup olmadığının eşyanın muayenesi ile beyanname ve eki bilgi ve belgelerin tetkikinden anlaşılamadığı durumlarda, yükümlüsünden eşyanın önlem kapsamında olup olmadığının tespitine yönelik yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu talep edebilir. Ancak, eşyanın ticaret politikası önlemine tabi olmadığının gümrük idaresince tespiti mümkünse yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu talep edilmez.
- Kapanmış beyannameler için yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu gümrük idaresinin ilgili firmaya yönelik yazısının tebliğinden itibaren bir ay içinde düzenlenir. Eşyanın teslim, kullanım veya işleme konu edilmediğinin ispatı ve süresi içinde başvurulması kaydıyla tespite konu işlemin tamamlanması için firmanın kapasitesi ve yapılacak işlemin niteliği gibi hususlar göz önüne alınarak gümrük idaresince üç ayı geçmemek üzere bir süre verilir. Süresi içinde başvurulması kaydıyla bu süre, üçer aylık dönemler halinde uzatılabilir ancak ek süreler dahil on iki ayı geçemez.
- Serbest dolaşıma giriş işlemleri tamamlanmamış eşyanın İthalat Rejimi Kararının 4 üncü maddesinde sayılan önlemlere tabi bir eşya olup olmadığının eşyanın muayenesi ile beyanname ve eki bilgi ve belgelerin tetkikinden anlaşılamadığı durumlarda tespite konu işlemin tamamlanması için firmanın kapasitesi ve yapılacak işlemin niteliği gibi hususlar göz önüne alınarak gümrük idaresince altı ayı geçmemek üzere bir süre verilir. Eşyanın teslim, kullanım veya işleme konu edilmediğinin ispatı ve süresi içinde başvurulması kaydıyla bu süre, üçer aylık dönemler halinde uzatılabilir ancak ek süreler dahil yirmi dört ayı geçemez.
- Üçüncü fıkradaki eşyaya ilişkin yapılan beyanda mevzuatın öngördüğü diğer hususlarda bir aykırılık görülmemesi kaydıyla eşyanın ticaret politikası önlemine tabi olması halinde uygulanacak gümrük vergileri kadar Gümrük Kanununun 202 ila 207 nci maddeleri uyarınca teminat alınır. Ayrıca beyannamede düzeltme yapılarak 44 no.lu haneye “0786-YGM Raporu” belgesi doğrulama alanı “S” olarak eklenir.
- Düzenlenen yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporu, gümrük idaresince verilen süre sonundan itibaren en geç bir ay içerisinde sunulur.
- Eşyanın ticaret politikası önlemine tabi olmadığının tespit edilmesi halinde teminat iade edilir.
- Tespit raporunun süresi içinde ibraz edilmemesi veya eşyanın önlem kapsamı dışında olduğuna ilişkin yapılan beyanın uygun olmadığının tespiti halinde eksik alınmış olan vergi ve diğer mali yükümlülükler için ek tahakkuk düzenlenir ve Gümrük Kanununun 234 üncü maddesine göre cezai işlem uygulanır.
Türkiye’ye ithali öngörülen her türlü izin veya uygunluk belgesine veya bu belgeler yerine geçen bilgiye tabi eşyaya ilişkin olup 1/1/2024-30/6/2024 tarihleri arasında tescil edilen beyannameler kapsamında yapılacak tespitlere ilişkin yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporlarının, süre uzatımına ilişkin hususlar saklı kalmak kaydıyla 31/12/2024 (dahil) tarihine kadar düzenlenmesi gerekmektedir. Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. İlgili Tebliğ’e ulaşmak için tıklayınız... Saygılarımızla, Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş. Sercan Bahadır |