Page 21 - EY_vergi_rehberi_2018_6

2. Gelir vergisi

Gelirlerin beyanına ilişkin açıklamalar tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı
tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin işyerleri için ödedikleri
kiradan tevkifat yapma (vergi kesme) zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle 2017 ve takip eden yıllarda elde edilen kira gelirlerinin
Bu yüzden söz konusu kiracı da kirasını öderken vergi kesintisi beyanında, götürü gider yöntemini tercih eden mükellefler gelir
yapmamıştır. vergisi beyannamelerinde bu yeni oranı (% 15) kullanacaklardır. Bu
yöntemde gider olarak indirilen tutarın belgelendirilmesine ihtiyaç
İşyeri kira gelirleri için geçerli olan 34.000 TL’lik beyan sınırı, kiracı yoktur.
tarafından vergi kesintisi yapılmış olan kiralar için geçerlidir. Bu
nedenle vergi kesintisine tabi olmayan işyeri kira gelirleri için bu Gayrimenkullerin mesken olarak kiraya verilmesinden sağlanan
beyan sınırından yararlanılması mümkün değildir. 2018 yılında gelirler için geçerli bir istisna uygulaması bulunmaktadır. Bu
tevkifata tabi olmayan işyeri kira gelirlerinde beyan sınırı 1.800 TL istisnadan yararlanma hakkı olan mükellefler konut kira gelirlerinin
olarak uygulanmaktadır. beyanı sırasında, alınan kira bedelinden önce istisna tutarını (2018
yılı gelirlerinde 4.400 TL) düşecekler, götürü gideri kalan tutar
Emekli Bayan (E) tarafından 2018 yılında elde edilen 4.200 TL’lik üzerinden hesaplayacaklardır.
işyeri kirası, aynı yıl için belirlenen 1.800 TL’lik beyan sınırını
aştığından, tamamının beyan edilmesi gerekmektedir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde yer alan hakların kiraya
verilmesinden elde edilen gelirlerin beyanında götürü gider
Gelirin beyanı ve ödenecek vergi hesabı yöntemi kullanılamamaktadır. Yasada bunun dışında bir sınırlama
olmadığından, konutların yanında işyerlerinden elde edilen kira
İşyeri kira bedeli (Gayrisafi hasılat) 4.200 gelirlerinin beyanında da götürü gider yöntemi kullanılabilmektedir.
İstisna tutar (-) (İşyeri olduğu için) ---
Kalan tutar 4.200 Götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda % 15’lik giderden ayrı
olarak, Kanun’da sayılan gerçek gider kalemlerinin (boya, badana,
İndirilebilecek giderler (4.200 x % 15)* (-) 630 tamir, sigorta, yönetim gideri ya da amortisman gibi) indirimi de
Gelir vergisi matrahı (4.200 - 630) 3.570 mümkün bulunmamaktadır.
Hesaplanan (ödenecek) gelir vergisi (% 15) 535,50
Bu usulü seçen mükelleflerin iki yıl geçmedikçe, gerçek gider usulüne
* 5 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7061 sayılı Kanun ile götürü dönemeyecekleri de unutulmamalıdır.
gider oranı % 25’ten % 15’e düşürülmüştür. Yeni oran 1 Ocak 2017 tarihinden
itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. Örnek
2.8.5 İndirilebilecek giderler Sahibi olduğu konuttan, 2018 yılında, 15.600 TL (1.300 x 12) kira
geliri elde eden bir emekli, bu gelirin beyanı sırasında götürü gider
Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde elde edilen gelirin safi tutarı yöntemini seçmiştir. Bu kişinin kira geliri ve emekli maaşından başka
dikkate alınmaktadır. Bunun anlamı elde edilen kira gelirlerinden, geliri bulunmamaktadır.
bu gelirin elde edilebilmesi için yapılan giderlerin düşülmesidir. Bir
başka anlatımla safi irat, tahsil edilen kira bedellerinden Gelir Vergisi Tahsil edilen kira tutarından, önce 4.400 TL’lik istisna tutarı
Kanunu’nda indirimi kabul edilen giderlerin indirilmesinden sonra düşülecek, kalan tutarın da % 15’i götürü gider olarak kazançtan
kalan tutarı ifade etmektedir. indirilecektir.
Konut kira bedeli (Gayrisafi hasılat) 15.600
Beyan edilen kira gelirinin tespitinde dikkate alınabilecek giderler
iki farklı yöntemle tespit edilebilmektedir. Bunlar “götürü gider” ve İstisna tutar (-) 4.400
“gerçek gider” yöntemleridir. Bu yöntemlerin seçimi konusunda Kalan (15.600 - 4.400) 11.200
mükellefler serbest bırakılmışlardır. Ortaya çıkacak vergi yükünü Götürü gider (11.200 x % 15) (-) 1.680
dikkate alarak belirtilen gider usulleri arasında serbestçe tercih Beyan edilecek kira geliri (11.200 - 1.680) 9.520
yapabilirler. Hesaplanan (ödenecek) gelir vergisi (% 15) 1.428
Gerçek gider yöntemini seçen mükelleflerin, yaptıkları giderlerle ilgili Yukarıdaki kişinin serbest meslek erbabı, örneğin serbest çalışan
belgeleri zamanaşımı süresince (5 yıl) saklamaları ve vergi idaresince bir avukat olması durumunda ise serbest meslek kazancı dolayısıyla
istendiğinde ibraz etmeleri gerekmektedir. Ayrıca bu yöntemin verilen beyannameye dâhil edilecek kira geliri aşağıdaki şekilde
seçilmesi durumunda, varsa istisna kazanca isabet eden giderlerin hesaplanacaktır:
indirimi de mümkün bulunmamaktadır.
Konut kira bedeli (Gayrisafi hasılat) 15.600
Götürü gider usulünü tercih eden bir mükellefin ise iki yıl geçmedikçe İstisna tutar (-) ---
bu usulden gerçek gider usulüne geçmesi mümkün değildir. Kalan 15.600
Götürü gider (15.600 x % 15) (-) 2.340
Seçilen gider usulünün, mükellefin sahip olduğu gayrimenkullerden
elde ettiği gelirlerin tamamı için uygulanması zorunludur. Bu Beyannameye dahil edilecek kira geliri (15.600 -2.340) 13.260
gayrimenkullerden bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için ise
götürü gider yöntemi uygulanamaz. 2.8.5.2 Gerçek gider yöntemi

Ancak tercih hakkının mükellef bazında kullanılması gerektiği de Gelir Vergisi Kanunu’nda (madde 74) gayrimenkul sermaye iradının
unutulmamalıdır. Bu nedenle aynı gayrimenkule müştereken sahip beyanı sırasında, belgelendirilmek şartıyla gayrisafi hasılattan
olan iki kişinin tercih edecekleri gider usulü konusunda bir sınırlama indirilebilecek olan giderler tek tek sayılmıştır. Bunlardan bir kısmı
bulunmamaktadır. Bu iki mükellef dilerlerse, aynı gayrimenkulden gider fazlalığı sayılan gider, bir kısmı da gider fazlalığı sayılmayan
elde ettikleri kira gelirlerinin beyanı sırasında, farklı gider gider olarak sınıflandırılmaktadır.
yöntemlerini tercih edebileceklerdir.
Elde edilen kira gelirinden öncelikle gider fazlalığı sayılan giderler,
2.8.5.1 Götürü gider yöntemi ardından diğer giderler düşülebilmektedir. Gider fazlalığı sayılan
giderler düşüldükten sonra kalan tutarın, gider fazlalığı sayılmayan
Götürü gider yönteminde mükellefler, tahsil ettikleri kira bedelinin giderlerden daha az olması durumunda sadece kalan tutar kadar
% 25’ini gider olarak indirebilmekteydiler. 5 Aralık 2017 tarihli Resmi gider indirimi mümkündür. Başka bir ifadeyle, gider fazlalığı
Gazete’de yayımlanan 7061 sayılı Kanun’un 14. maddesiyle bu sayılmayan giderler dolayısıyla oluşan zarar, beyan edilen diğer
oran % 15’e düşürülmüştür. Söz konusu düzenleme 1 Ocak 2017 gelirlerden düşülemez. Bu durumda beyana tabi GMSİ sıfır (0) kabul
21