Anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluşunda, defterlerin ticaret sicili müdürlüklerince tasdikine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 223. maddesinde “Defterler anonim ve limited şirketlerin kuruluş aşamasında, şirket merkezinin bulunduğu yer ticaret sicili müdürlüğünce tasdik edilir.” hükmü bulunmaktaydı.

10 Mart 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7099 sayılı Kanun’la söz konusu hüküm “Defterler anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluş aşamasında, şirket merkezinin bulunduğu yer ticaret sicili müdürlüğünce tasdik edilir.” şeklinde değiştirilmiştir.

21 Mart 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 493 sıra numaralı VUK Genel Tebliği’nde ise yukarıdaki hüküm kapsamında ticaret sicili müdürlüklerince yapılacak olan tasdik işlemlerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş, bu işlemlerle ilgili olarak ticaret sicili müdürlüklerine bildirim zorunluluğu getirilmiştir.

1. Ticaret sicili müdürlüklerince yapılacak tasdik işleminin şekli

Ticaret sicili müdürlükleri, Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ’de belirtilen ve anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluş aşamasında vergi kanunları bakımından da tasdik zorunluluğu bulunan defterler için söz konusu Tebliğ’in 14. maddesinde düzenlenen esaslar doğrultusunda tasdik (onay) işlemini yapmakla yükümlüdür.

Söz konusu Tebliğ’de yer almayan ancak Vergi Usul Kanunu uyarınca anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluş aşamasında tasdik edilme zorunluluğu bulunan diğer defterlerin tasdik şerhlerinde, söz konusu Kanun’un 224. maddesinde belirtilen bilgilere yer verilmesi yeterli olup, bu şerhlerde Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ’in 14. maddesinde yer alan ilave bilgiler aranmayacaktır.

Vergi Usul Kanunu’nun 225. maddesinde yer alan tasdik şekline ilişkin esaslar, Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ’de aynen yer aldığı için, bu defterlerin tasdik şekli bakımından da Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ’in 14. maddesinde belirtildiği şekilde tasdik işlemi ilgili müdürlüklerce yapılacaktır.

(“Tasdik şerhi” başlıklı VUK 224. madde hükmü aşağıda dikkatinize sunulmaktadır:

“Madde 224: Noterlerin yapacağı tasdik şerhleri ile anonim ve limited şirketlerin kuruluşu aşamasında ticaret sicili memurlarınca da yapılacak tasdik şerhleri defterin ilk sayfasına yazılır ve aşağıdaki malûmatı ihtiva eder:

1. Defter sahibinin;

a) Gerçek kişilerde başta soyadı sonra öz adı (Müessesenin varsa maruf unvanı da ayrıca ilâve olunur);

b) Tüzel kişilerde unvanı;

2. İş adresi;

3. İş veya meslekin nev'i;

4. Defterin nev'i;

5. Defterin kaç sayfadan ibaret olduğu;

6. Defterin kullanılacağı hesap dönemi;

7. Defter sahibinin bağlı olduğu vergi dairesi;

8. Tasdik tarihi;

9. Tasdik numarası;

10. Tasdiki yapan makamın resmi mühür ve imzası.”)

2. Ticaret sicili müdürlüklerince Vergi Usul Kanunu bakımından tasdik edilmesi zorunlu olan defterler

Vergi Usul Kanunu’nun 223. maddesinde yapılan değişiklik ile birlikte, anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluş aşamasında, defterlerin şirket merkezinin bulunduğu yer ticaret sicili müdürlüğünce tasdik edilmesi zorunlu hale gelmiştir.

Söz konusu şirketlerce tasdik ettirilerek kullanılma zorunluluğu, gerek VUK’da doğrudan sayılan defterler (yevmiye defteri gibi) gerekse de VUK’da yer alan yetki doğrultusunda tasdik mecburiyeti getirilen defterler açısından (anonim şirketlerin damga vergisi defteri gibi) defter tasdik işlemi bu şirketlerin kuruluş aşamasında şirket merkezinin bulunduğu yer ticaret sicili müdürlüğünce yapılacaktır. Tasdiki zorunlu olan ancak kullanılması şarta bağlı nitelikte bulunan defterlerin (limited şirketler ve kooperatifler açısından damga vergisi defteri veya muhasebe işlemlerini Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde yer alan 7/A seçeneğine göre izlemeyecek olanlar için imalat defteri gibi) söz konusu şirketlerce işe başlanılan ilk hesap döneminde kullanılmasının öngörülmesi halinde de tasdik işlemleri kuruluş aşamasında ilgili müdürlüklerce yapılacaktır.

3. Ticaret sicili müdürlüklerince yapılacak tasdik işlemlerine ilişkin bildirim zorunluluğu

Ticaret sicili müdürlüklerine, bu Tebliğ uyarınca tasdik etmek zorunda oldukları defterlerin tasdik işlemlerine ilişkin bilgileri, aşağıda yer verilen usul ve esaslar çerçevesinde, elektronik ortamda Maliye Bakanlığına gönderme zorunluluğu getirilmiştir.

Ticaret sicili müdürlükleri söz konusu tasdik işlemlerine ilişkin olarak;

a) Defter tasdik ettiren mükellefin;

1) Unvanı,

2) Vergi kimlik numarası,

b) Tasdik edilen defterin;

1) Türü,

2) Kullanılacağı hesap dönemi,

c) Tasdik işlemine ait;

1) Tasdik numarası,

2) Tasdik tarihi,

ç) Tasdik işlemini yapan görevliye ait;

1) Ad soyad,

2) Unvan,

3) Ticaret sicili müdürlüğü,

bilgilerini, en geç tasdik işleminin yapıldığı ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar göndereceklerdir.

Elektronik ortamda bilgi gönderme zorunluluğu getirilen ticaret sicili müdürlüklerinin, VUK’un 226. maddesinde yer alan hükme göre ayrıca bildirim yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

4. Cezaî müeyyide

Ticaret sicili müdürlükleri tarafından tasdik edilen defterlere ilişkin bilgilerin Maliye Bakanlığına gönderilmesine dair bildirim yükümlülüğüne riayet edilmemesi halinde VUK’da yer alan cezalar tatbik edilecektir.

Tebliğ, yayım tarihinde (21 Mart 2018) yürürlüğe girmiştir.

Saygılarımızla.
Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Erdal Çalıkoğlu

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.