Bakanlar Kurulu, “Türkiye ile Meksika Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma”nın onaylanmasını kararlaştırdı.

Konu / İlgili madde

   Açıklama

Yatırımların Teşviki (md.3)

• Her bir Akit Taraf, kanunları ve düzenlemeleri çerçevesinde, diğer Akit Tarafın yatırımcılarının yatırımlarını, kendi ülkesinde, mümkün olduğu kadar teşvik eder.

Asgari Muamele Standartları (md.4)

• Her bir Akit Taraf, diğer Akit Taraf’ın yatırımcılarının yatırımlarına adil ve hakkaniyete uygun tam koruma ve güvenliğini sağlayacak bir muamelede bulunur.
• Daha kesin bir ifade ile:

1. “Adil ve hakkaniyete uygun muamele” ve “tam koruma ve güvenlik” kavramları uluslararası örf ve adet hukukunun asgari muamele standartlarının gerektirdiğine ek olarak veya bu standartların ötesinde bir muameleyi gerekli kılmaz.
2. İşbu Anlaşma’nın başka bir hükmünün veya başka bir uluslararası anlaşmanın ihlal edilmiş olduğunun saptanması, işbu Madde’nin ihlal edilmiş olduğu sonucunu doğurmaz.

Transferler (md. 9)

• Her bir Akit Taraf, diğer Akit Tarafın bir yatırımcısının bir yatırımına ilişkin bütün transferlerin kendi ülkesinden içeri ve dışarıya serbestçe ve gecikme olmaksızın yapılmasına izin verir. Transferler; serbestçe çevrilebilir bir para birimiyle, transferin yapıldığı tarihte geçerli olan piyasa döviz kuru üzerinden yapılır. Bu gibi transferler, aşağıdakileri içerir:

1. Ana sermaye ve yatırımı sürdürmek veya artırmak amaçlı ek meblağlar;
2. Gelirler, karlar, temettüler, faizler, sermaye kazançları, royalti ödemeleri, yönetim ücretleri, teknik destek ve diğer ücretler;
3. Bir yatırımın tamamının veya bir kısmının satışı veya tasfiyesinden elde edilen meblağlar
4. Bir borç sözleşmesinden kaynaklanan ödemeler de dahil olmak üzere, yatırımcı veya yatırımı tarafından imzalanan sözleşmeler kapsamında yapılan ödemeler;
5. 7. ve 8. Maddeler çerçevesindeki tazminatlar ve
6. Üçüncü Kısım, Birinci Bölüm çerçevesindeki ödemeler

• 1.fıkranın hükümlerine bakılmaksızın, bir Akit Taraf eşit, ayrımcı olmayan şekilde ve aşağıda sayılan konulara ilişkin kanunlarının iyi niyetli uygulanması vasıtasıyla transferleri engelleyebilir;

1. İflas, ödeme aczi ya da alacaklıların haklarının korunması;
2. Menkul kıymetlerin ihracı, alım satımı veya işlemleri;
3. Cezai ve idari ihlaller
4. Para veya diğer parasal araçların transferi raporları veya
5. Yargılama sonucunda çıkan kararların yerine getirilmesinin garanti edilmesi.

• Ciddi ödemeler dengesi zorluğu veya tehlikesi durumunda, bir Akit Taraf, bu Akit Tarafın aldığı önlemlerin veya uyguladığı programın Uluslararası Para Fonu Anlaşmasının Maddelerine uygun olması koşuluyla, bu Akit Tarafın bahse konu Uluslararası Para Fonu Anlaşmasının Maddelerine taraf olduğu sürece ve durumun bu paragrafta belirtilen çözümü için gerekli olanı aşmadığı sürece, transferleri geçici olarak sınırlayabilir. Bu kısıtlamalar, eşit, ayrımcı olmayan şekilde ve iyi niyet temelinde uygulanmalıdır ve diğer Akit Tarafa bildirilmelidir.

Bir Akit Taraf ile Diğer bir Akit Taraf Yatırımcısı Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü (md.12 – md.22)

• Uyuşmazlığın tarafları herhangi bir uyuşmazlığı, öncelikle danışma veya müzakere yoluyla çözmeye çalışacaklardır.
• Uyuşmazlığı dostane yollarla çözümlemek maksadıyla, uyuşmazlığa taraf olan yatırımcı, uyuşmazlığı tahkime sunma niyetine ilişkin yazılı bildirimini uyuşmazlık tahkime sunulmadan en az altı (6) ay önce uyuşmazlığa taraf olan Akit Tarafa iletir.
• Uyuşmazlığa taraf olan yatırımcı:

1. Uyuşmazlığın tarafı olan Akit Tarafın veya yatırımcının ülkesi olan Akit Tarafın her ikisini de ICSID Sözleşmesi’ne taraf olması koşuluyla, ICSID Sözleşmesi altında;
2. Uyuşmazlığın tarafı olan Akit Tarafın ya da yatırımcısının ülkesi olan Akit Taraftan sadece birinin ICSID Sözleşmesi’ne taraf olması kaydıyla, ICSID Ek İmkan Kuralları altında;
3. UNCITRAL Tahkim Kuralları altında veya
4. Uyuşmazlığın taraflarının anlaşması koşuluyla, diğer herhangi bir Tahkim Kuralları altında uyuşmazlığı tahkime sunabilir.

• Akit Taraflarca aksi kararlaştırılmadığı takdirde, tahkim mahkemesi üç hakemden oluşur. Uyuşmazlığın her bir tarafı bir hakem atar ve uyuşmazlığız tarafları, tahkim mahkemesinin başkanı olacak üçüncü hakem üzerinde uzlaşırlar.
• Uyuşmazlığın bir tarafının hakem atayamaması ya da uyuşmazlığın taraflarının başkan üzerinde uzlaşma sağlayamaması sebebiyle tahkim mahkemesi, uyuşmazlığın tahkime sunulmasından itibaren doksan (90) gün içerisinde kurulamazsa; uyuşmazlığın taraflarından herhangi biri tarafından, herhangi bir Akit Taraf’ın vatandaşı olmaması koşuluyla Uluslararası Adalet Divanı’nın Başkanı, Başkan Yardımcısı ya da en kıdemli hakiminden atanmamış hakemi veya hakemleri kendi uygun gördüğü şekilde ataması talep edilir. Bununla beraber, Uluslararası Adalet Divanı’nın Başkanı, Başkan Yardımcısı ya da en kıdemli hakimi, Tahkim Mahkemesi’nin Başkanı’nı atarken, atanacak olan Başkan’ın Akit Taraflardan herhangi birinin vatandaşı olmamasını temin eder.
• İşbu kısım kapsamında bir tahkim davası, uyuşmazlığının bir tarafının talebi üzerine, New York Sözleşmesi’ne taraf olan bir ülkede görülür. İşbu kısım kapsamında tahkime sunulmuş olan uyuşmazlıklar yalnız New York Sözleşmesi’nin 1.Maddesi açısından, ticari bir ilişkiden veya işlemden kaynaklanmış kabul edilir.
• İşbu kısım kapsamında kurulmuş olan bir mahkeme, kararlarını işbu Anlaşma’ya ve uluslararası hukukun uygulanabilir kural ve ilkelerine uygun olarak verir.
• İşbu kısım kapsamında kurulmuş olan bir tahkim mahkemesi, uyuşmazlığa esas tesis eden olgularla ilgili olması halinde uyuşmazlığın tarafın olan Akit Taraf’ın iç hukukunu göz önünde bulundurur.

Akit Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü (md.23 - md.29)

• Eğer Akit Taraflar arasında işbu Anlaşmanın yorumu veya uygulanmasına dair bir uyuşmazlık çıkarsa, uyuşmazlık, mümkün olduğu ölçüde, dostane istişareler ve müzakereler yoluyla çözümlenir.
• Eğer uyuşmazlık müzakereler ve istişarelerin yazılı olarak talep edildiği tarihten itibaren altı (6) ay içerisinde belirtilen yöntemler ile çözülemezse, her bir Akit Taraf, uyuşmazlığı bu Bölüme uygun olarak kurulan tahkim mahkemesine veya Akit Tarafların mutabakatı ile herhangi bir diğer uluslararası mahkemeye sunabilir.
• Tahkim yargılaması, bir Akit Tarafın(talep eden Akit Taraf) diğer Akit Tarafa (davalı Akit Taraf) diplomatik yollarla yazılı bildirimi göndermesi üzerine başlar.
•  Bu gibi bir bildirimin yapılmasından sonra otuz (30) gün içinde, davalı Akit Taraf, talep eden Akit Tarafa, kendisin tarafından atanan hakemin ismini bildirir.
• İkinci hakemin atandığı tarihten itibaren otuz (30) gün içinde, Akit Taraflarca atanan hakemler ortak uzlaşı ile Akit Tarafların onayı üzerine tahkim mahkemesi başkanı olacak üçüncü hakemi atarlar.
• Akit Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, tahkim yeri mahkeme tarafından belirlenir.
• Tahkim mahkemesi yetkisi ile tüm meselelerde kararını verir ve Akit Taraflar arasındaki herhangi bir anlaşmaya tabi olarak kendi usulünü belirler.
• Yargılamanın herhangi bir aşamasında, tahkim mahkemesi Akit Taraflara uyuşmazlığın dostane bir şekilde çözülmesini önerebilir.
• Aksi kararlaştırılmadıkça, Başkanın seçildiği tarihten itibaren on iki (12) ay içinde bütün beyanlar yapılır, bütün duruşmalar tamamlanır ve mahkeme hangisi daha sonra gerçekleşirse, son beyanların sunulduğu veya duruşmaların bittiği tarihten sonra üç (3) ay içinde kararını verir.
• Tahkim mahkemesi kararını oy çokluğuyla verir. Karar yazılı olarak verilir ve geçerli somut ve hukuki bulguları içerir. İmzalı karar her bir Akit Tarafa verilir.
• Karar Akit Taraflar için nihai ve bağlayıcıdır.