Skip to Content
vergiresim

100 Soruda Kurumlar Vergisinin Beyanı - 2010

69.      Kurumlar Vergisi Kanunu açısından araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) indiriminin şartları nedir?

 

Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100'ü oranında hesaplanacak "Ar-Ge indirimi" kurumlar vergisi beyannamesinde kurum kazancından indirilebilir.

 

Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden ve tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmayan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortisman tutarlarından verilen paylar üzerinden Ar-Ge indirimi hesaplanmaz.

 

Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devreder.

 

70.      5746 Sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanununun Ar-Ge indirimi uygulaması açısından farkları nelerdir?

 

Kurumlar Vergisi Kanunu'nda Ar-Ge indirimine ilişkin düzenleme 10/1-a maddesinde yer almaktadır. Bu indirime ilişkin ayrıntılı açıklamalar ise 1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nde yapılmıştır.

 

Ancak Ar-Ge faaliyetlerini teşvik etmek amacıyla 1 Nisan 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere 5746 sayılı "Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun" çıkarılmıştır. Söz konusu tarih itibariyle mükellefler tercih edecekleri Kanun çerçevesinde belirlenen düzenlemeleri dikkate alarak Ar-Ge indirimi müessesinden faydalanacaklardır. Bu kapsamda iki Kanun'un düzenlemelerini karşılaştıran tabloya aşağıda yer verilmiştir:

 

 

Kurumlar Vergisi Kanunu

5746 Sayılı Kanun

İNDİRİMİN KAPSAMI

İşletmelerin bünyesinde gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyetlerine ilişkin harcamaları kapsar. Tebliğ hükmüne uygun başvuru ile indirimden yararlanılmaya başlanılması mümkündür. Başvurunun olumsuz olması halinde zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılır.

-Teknoloji ve Ar-Ge Merkezlerinde

-Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde

-Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerinde

-Teknogirişim Sermaye Desteklerinden yararlananlarca

gerçekleştirilen Ar-Ge ve Yenilik harcamalarını kapsar.

İndirimden yararlanılabilmesi için destek karar yazısı / Ar-Ge merkezi belgesi / proje sözleşmesinin yürürlüğe girmesi gerekmektedir.

UYGULAMA DÖNEMİ

31.07.2004 tarihinde 5422 Sayılı Eski Kurumlar Vergisi Kanunuyla birlikte ilk düzenleme yapılmış olup Ar-Ge indirimi hesaplanan ilk geçici vergi dönemiyle uygulama başlar ve Ar-Ge faaliyetleri süresince devam eder.

01.04.2008-31.12.2023

İNDİRİM ORANI

% 100 (01.01.2008 - 31.12.2023)

% 40 (01.01.2024'ten sonra)

% 100 (01.04.2008 - 31.12.2023)

EK AR-GE İNDİRİMİ

Bulunmamaktadır.

500 ve üzeri tam zaman eşdeğer Ar-Ge Personeli İstihdam Eden Ar-Ge Merkezlerinde o yıl yapılan harcamanın bir önceki yıla göre artışının yarısı ilave indirimdir.

İNDİRİM HAKKININ SONRAKİ DÖNEMLERE DEVRİ

Matrahın yetersiz olması dolayısıyla indirilemeyen tutar sonraki dönemlere devreder. (Endekslenemez.)

Matrahın yetersiz olması dolayısıyla indirilemeyen tutar sonraki dönemlere devreder. Devreden tutarlar izleyen yıllarda yeniden değerleme oranında artırılabilir.

AR-GE PROJESİ İLE İLGİLİ İSTENEN BELGELER

YMM tasdik raporu ekinde sunulacaktır.

Sadece Ar-Ge merkezlerinde ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde YMM tasdik raporu ekinde sunulacaktır, diğer hallerde kurumlar vergisi beyannamesi ekinde sunulacaktır. Bu belgelerin;

- Ar-Ge ve yenilik projeleriyle teknogirişim sermaye desteğinden yararlanan işletmeler için destek veren kamu kurumu, kuruluşu, idaresi veya kanunla kurulan vakıf,

- Ar-Ge merkezleri ile rekabet öncesi işbirliği projeleri için başvuru yapılan kamu kurumu,

- Teknoloji merkezi işletmeleri için Teknoloji Merkezi Müdürlüğü,

- Türkiye'nin anlaşmalarla taraf olduğu ikili yada çok taraflı uluslar arası Ar-Ge işbirliği programları fonlarından mali olarak desteklenen Ar-Ge ve yenilik projeleri için TÜBİTAK

tarafından onaylanmış olması gerekir.

AR-GE İNDİRİMİ UYGULAMA SÜRECİ

-İndirimin uygulanmaya başlanacağı döneme ait geçici vergi beyannamesinin verileceği tarihe kadar Tebliğ ekinde yer alan formata uygun rapor Gelir İdaresi Başkanlığı'na sunulacaktır.

-Başkanlık Ar-Ge projesine ilişkin incelemeyi yapacak kuruluşa raporu gönderecek, ilgili kuruluş Ar-Ge Projesi Değerlendirme Raporu hazırlayacaktır.

-Ar-Ge projesi Tübitak'tan destek alıyor ise Tübitak'tan alınan destek karar yazısı yeterli olacaktır.

-Ar-Ge indiriminden yararlanan mükelleflerin, YMM tasdik raporunu ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde bağlı bulundukları vergi dairelerine vermeleri gerekmektedir.

-YMM Raporunda asgari hangi bilgilerin yer alması gerektiği 1 nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde yer almaktadır.

-Ar-Ge proje değerlendirme raporlarının, YMM tasdik raporlarının verilmesi gereken ay içinde veya daha sonra gelmesi halinde de mükellefler Ar-Ge indiriminden yararlanabileceklerdir.

-Değerlendirme raporunun ilgili vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde YMM tasdik raporunun ibraz edilmesi gerekecektir.

-Söz konusu raporun bu süreler içinde verilememesi halinde ise Ar-Ge indiriminden yararlanılamayacaktır.

-Ar-Ge indirimine ilişkin hususlara tam tasdik raporunda yer verilmiş olması durumunda, Ar-Ge indirimine ilişkin olarak ayrıca tasdik raporu düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

-Ar-Ge merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri dışında Ar-Ge indirimi uygulamasından yararlanacak olan işletmelerin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ekinde Yönetmelikte belirtilen belgeleri bağlı bulundukları vergi dairesine sunmaları gerekmektedir.

-Ar-Ge merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projelerinde Ar-Ge indiriminin uygulanabilmesi için YMM tasdik raporu ekinde belgelerin sunulması yeterlidir.

-Kanun kapsamında ilk defa Ar-Ge indiriminden yararlanacak olan;

*Ar-Ge merkezlerinden "Ar-Ge Merkezi Belgesi"

*Proje esaslı Ar-Ge indiriminden yararlanacak olanlardan ise teknik kuruluşlarca düzenlenmiş olan "Ar-Ge ve Yenilik Projesi Değerlendirme Raporu" veya "Rekabet Öncesi İşbirliği Projesi Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Kararı" veya proje sözleşmesi

istenir. Ar-Ge indirimine devam eden işletmelerden, izleyen vergilendirme dönemlerinde bu belgelerin yeniden ibrazı istenmez.

-Yönetmelikte belirtilen belgelere tam tasdik raporu ekinde yer verilmiş olması durumunda, Ar-Ge indirimine ilişkin olarak ayrıca tasdik raporu düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

DİĞER KURUMLARDAN SAĞLANAN DESTEKLER

Geri ödeme koşuluyla sermaye desteği olarak sağlanan destekler, borç mahiyetinde olup ticari kazanca dahil edilmesi söz konusu değildir. Hibe şeklinde sağlanan destek tutarları ile diğer kurumlardan bu mahiyette sağlanacak her türlü destek tutarları, ticari kazancın bir unsuru olarak kazanca dahil edilecektir. Maliyetleri, Ar-Ge indiriminin hesabında dikkate alınacaktır.

Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar ile uluslararası fonlardan alınan destekler 5 yıl süresince özel bir fon hesabında takip edilecektir. Bu süre içerisinde sermayeye ilave dışında kullanılan tutarlar için zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılır. Bu fonda yer alan tutarlar, Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge indirimi tutarının tespitinde Ar-Ge harcaması olarak dikkate alınmaz.

İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ

Ar-Ge faaliyetlerinde fiilen kullanılan malzemeler ile amortismana tabi olmayan maddi ve gayrimaddi kıymet iktisaplarına ilişkin giderler kapsam dahilindedir.

5520 sayılı Kanun uygulamasından farklı olarak amortismana tabi olmayan gayrimaddi kıymet iktisaplarına ilişkin giderler kapsam dahilinde sayılmamıştır.

PERSONEL GİDERLERİ

Vasıfsız destek personeli ile Ar-Ge departmanına tahsis edilmemiş olup zamanının bir kısmında Ar-Ge departmanında çalışan destek personeli (kısmi zamanlı Ar-Ge personeli) maliyetleri kapsama dahil değildir.

Tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısının %10'unu aşmamak kaydıyla, vasıfsız destek personeli ile kısmi zamanlı Ar-Ge personeli maliyetleri kapsam dahilindedir.

DIŞARDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER

Normal bakım ve onarım giderleri haricinde yerli veya yabancı diğer kurum ve kuruluşlardan alınan mesleki veya teknik hizmetler kapsam dahilindedir.

Kapsam aynı olmakla birlikte söz konusu harcamalar Ar-Ge ve yenilik harcaması kapsamında gerçekleştirilen toplam harcama tutarının %20'sini geçemez.

AMORTİSMAN VE TÜKENME PAYLARI

Doğrudan ve sürekli olarak Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılan iktisadi kıymetlerin amortisman giderleri kapsam dahilindedir.

Kısmi çalışma esası geçerlidir. Doğrudan ve sürekli olarak Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılan iktisadi kıymetler dışında diğer işletme faaliyetlerinde de kullanılan iktisadi kıymetlerin amortisman giderleri gün hesabı yapılarak dikkate alınır.

GENEL GİDERLER

Elektrik, su, gaz, bakım-onarım, haberleşme vb. Ar-Ge faaliyetlerinin devamlılığını sağlamak için katlanılan ve fiilen kullanıldığı tespit ve tevsik edilen harcamalar kapsam dahilindedir. Çeşitli kıstaslara göre dağıtım anahtarı kullanılarak tespit edilen harcamalar kapsam dışındadır.

5520 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere ek olarak; büro ve kırtasiye gibi sarf malzemelerine ilişkin harcamaların kapsam dışında olduğu ayrıca belirtilmiştir. Münhasıran Ar-Ge merkezleri belirlemesi yapılarak Ar-Ge merkezi harici yürütülen projelerde uygulanabilirlik açısından tereddüt oluşturmaktadır. (Şifahen MB tarafından verilen görüşte Ar-Ge merkezi ile sınırlandırmanın gerekmediği belirtilmiştir.)

VERGİ, RESİM VE HARÇLAR

Doğrudan Ar-Ge faaliyetlerine ilişkin olan ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan vergi, resim ve harçlar kapsam dahilindedir.

Doğrudan Ar-Ge faaliyetlerine ilişkin olan ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan vergi, resim ve harçlar kapsam dahilindedir.

FİNANSMAN GİDERLERİ

Yerli, Yabancı ve Uluslar arası kurumlardan temin edilen kredilere ilişkin finansman giderleri dahildir.

Finansman giderleri kapsama dahil değildir.